Հերիզաու

Բնակավայր
Հերիզաու
շվեյց. գերմ.՝ Herisau
Դրոշ Զինանշան
Երկիր	Շվեյցարիա
Մակերես	25,2 կմ²
ԲԾՄ	771 մետր, 738 մետր
Պաշտոնական լեզու	գերմաներենի շվեյցարական տարբերակ
Բնակչություն	▼15 744 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2018)
Ժամային գոտի	UTC+1 և UTC+2
Հեռախոսային կոդ	071
Փոստային դասիչ	9100 և 9102
Ավտոմոբիլային կոդ	AR
Պաշտոնական կայք	herisau.ch​(գերմ.)
Հերիզաու (Շվեյցարիա)
Հերիզաու Վիքիպահեստում

Հերիզաու (գերմ.՝ Herisau), քաղաք և համայնք Շվեյցարիայում, Ապենցել Աուսերռոդեն կանտոնի վարչական կենտրոնը, որտեղ գտնվում են կանտոնի կառավարության ու խորհրդարանի նստավայրերը (դատական իշխանության կենտրոնական ղեկավար մարմինների նստավայրը Տրոգեն քաղաքում է)։ Հերիզաուի հետ միավորվել են մերձակա մի շարք բնակավայրեր։ Կենտրոնական բնակավայրն ու գլխավոր հրապարակի շուրջը գտնվող շինությունները, 1580 թվականին կառուցված բողոքական եկեղեցին, Wetter և zur Rose շենքերը (երկուսն էլ կառուցվել են 1737 թվականին), Schwänberg ավանը, վարչական շենքը՝ պետական արխիվով հանդերձ, ընդգրկված են Շվեյցարիայի համազգային նշանակության պատմամշակութային ժառանգության ցանկում։

Պատմություն

Պատմական փաստաթղթերում Հերիզաուն առաջին անգամ հիշատակվել է 837 թվականին՝ որպես Herinisauva,, իսկ նրա եկեղեցին՝ 907 թվականին։ 1084 թվականին Հերիզաուն ավերվել է Սանկտ Գալլ վանքի շուրջ ծավալված մարտերի հետևանքով։ 1248 և 1249 թվականներին քաղաքն ավերել են վանքին աջակցող ռազմական ուժերը՝ հավատարմություն պարտադրելու նպատակով։

1517-1518 թվականների միջակայքում քաղաքը կարողացել է վանքին որոշակի գումար վճարելով՝ ձեռք բերել իր ազատությունը։ 1601-ին կառուցվել է քաղաքպետարանը։ Դրանից հինգ տարի անց քաղաքը մեծապես վնասվել է հրդեհից։ 1798-1803 թթ. Հերիզաուն եղել է Säntis կանտոնի մայրաքաղաքը։ Քսաներորդ դարի վերջերին անդամագրվել է «Տարվա ալպիական քաղաք» ընկերակցությանը, որի նպատակն է ապահովել ալպիական գոտու բնակավայրերի նշանակալի զարգացումը։ 2003 թվականին Հերիզաուն արժանացել է «Տարվա ալպիական քաղաք» մրցանակին։

Պատկերասրահ

• 
  Տեսարան քաղաքից
• 
  Երկաթուղային հին կամուրջը
• 
  Երկաթուղային կայարանում

Աշխարհագրություն

Քաղաքն զբաղեցնում է 25.2 քառակուսի կիլոմետր տարածք, որի 56.8%-ն օգտագործվում է գյուղատնտեսական նպատակներով, 27.1%-ն անտառապատ է։ Գտնվում է տարածաշրջանի երկու խոշոր ավտոմայրուղիների՝ Սանկտ Գալլեն-Տոգենբուրգ և Գոսաու-Ապենցել ճանապարհների խաչմերուկում։

Ժողովրդագրություն

2008 թվականի տվյալներով Հերիզաուն ուներ 15.527 բնակիչ, որոնց մոտավորապես 17.9%-ը օտարերկրացիներ էին։

Հերիզաուն 1900 թ.

Քաղաքի բնակչության թվաքանակը պատմական ժամանակի ընթացքում կրել է հետևյալ փոփոխությունները

Տարին	Բնակչութ.	Շվեյց. քաղաքացիներ	% Գերմանախոս	% Բողոքականներ	% Կաթոլիկներ
1667	3,021
1734	4,816
1780	5,933
1813	6,863
1830	7,014
1850	8,387	8,189		97.1%	2.9%
1870	9,705	9,481		92.9%	6.2%
1888	12,937	12,082	98.9%	87.7%	12.0%
1900	13,497	12,426	98.1%	84.9%	14.7%
1910	15,336	13,550	95.0%	81.4%	18.0%
1930	13,599	12,784	98.4%	82.8%	16.6%
1950	13,407	12,819	97.6%	80.6%	18.6%
1970	14,597	12,128	86.0%	66.3%	31.3%
1990	15,624	12,731	84.6%	55.3%	34.1%
2000	15,882	12,535	87.0%	48.3%	32.1%

Գրականություն

• Angelo Steccanella: Herisauer Goldschmiede

Արտաքին հղումներ

• http://www.herisau.ch (գերմ.) Պաշտոնական կայքէջ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հերիզաու» հոդվածին։