Հաշվարկման երկուական համակարգ
Թվային համակարգեր |
---|
Հնդարաբական թվային համակարգ |
• Արևմտյան արաբական • Արևելյան արաբական • Հնդկական (Բենգալյան • Գուրմուխի • Սինհալա • Թամիլական) • Բալիական • Բիրմայական • Ձոնգխա • Ջավայական • Քհմերական • Լաոսական • Մոնղոլական • Թայլանդական |
Արևելյան Ասիա |
• Չինական
• Հոքիեն • Ճապոնական • Կորեական • Վիետնամական • Հաշվողական փայտիկներ |
Այբբենական |
• Աբջադիա
• Արյաբհաթա
• Կյուրեղյան
• |
Նախկին |
• Էգեյան
• Ատտիկայի
• Բաբելոնյան
• Բրահմայական
• |
դիրքային համակարգեր ըստ հիմքի |
• 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 8 • 10 • 12 • 16 • 20 • 60 |
Հաշվարկման երկուական համակարգ` հաշվարկման դիրքային համակարգ է, կիրառվում է ժամանակակից համակարգիչներում և էլեկտրոնային սարքավորումներում Առաջին անգամ երկուական համակարգի մասին 1679 թ. գրել է Գոթֆրիդ Վիլհելմ Լայբնիցն իր Explication de l'Arithmétique Binaire աշխատության մեջ[1]։
Թվերի գրառումը
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Երկուական համակարգում թվերը գրվում են երկու նշանի միջոցով։ Դրանք են` 0-ն և 1-ը։ Բնական թվերը գրվում են հետևյալ կերպ՝
- Միանիշ թվեր՝ 1
- Երկնիշ թվեր՝ 10 և 11
- Եռանիշ թվեր՝ 100, 101,110 և 111
- Քառանիշ թվեր՝ 1000, 1001, 1010, 1011, 1100, 1110, 1101 և 1111
- Հնգանիշ թվեր՝ 10000, 10001, 10010, 10011 և այլն։
Այլ համակարգերով գրառված թվերից տարբերելու համար երկուական թիվը գրվում է աջից ներքևում տեղադրվող ցուցիչով, օրինակ՝ 11012=1310։ Երբեմն այդ նույն դերը կատարում է նախածանցը՝ 0b1101։
Երկուական համակարգում թվի նշանները կարդացվում են հերթով, օրինակ՝ 1101-ը կարդացվում է՝ "մեկ, մեկ, զրո, մեկ"