Jump to content

Կարմեն ակադեմիա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կարմեն ակադեմիա
ֆր.՝ Académie Carmen
ՏեսակԳեղարվեստի մասնավոր ակադեմիա
Հիմնադրված է1898
Լուծարված է6.04.1901
ՀիմնադրիրԿարմեն Ռոսսի
Երկիր Ֆրանսիա
ՏեղագրությունՓարիզ
ՀասցեՖրանսիա, Փարիզ

Կարմեն ակադեմիա (ֆր.՝ Académie Carmen), գեղարվեստի մասնավոր ակադեմիա Ֆրանսիայում՝ Փարիզի Notre-Dame-des-Champs շրջանում։ Այն գոյություն է ունեցել 1898-1901 թվականներին[1], հիմնադրվել է ամերիկացի նկարիչ Ջեյմս Էբբոտ Մաք-Նեյլ Ուիսթլերի և նախկին բնորդուհի Կարմեն Ռոսսիի կողմից։

Джеймс Уистлер в мастерской (художник Сайрус Кунео, 1906)
Розовое и золотое: неаполитанка (портрет Кармен Росси). Дж. Уистлер, ок. 1897

Ակադեմիայի հիմնադրման գաղափարը պատկանում է Կարմեն Ռոսսիին (իտալ.՝ Carmen Rossi), ծննդյամբ` Կաիրա (իտալ.՝ Caira): Հավանաբար նա ծնունդով Նեապոլից է եղել։ Փարիզում Կարմենը բնորդուհի է եղել նախ ամերիկացի նկարիչ Ջեյմս Ուիսթլերի մոտ, հետո` Ժյուլիանի ակադեմիայում[2]։ Նա Կաիրա քույրերի զարմուհին էր, որոնցից մեկը, ամուսնու` Չեզար Վիտտիի հետ, 1894 թվականին բացել է գեղարվեստի Վիտտի ակադեմիան։ Հավանաբար նրա հաջողությանը նախանձելով` Կարմենը որոշել է բացել իր սեփական նմանատիպ ակադեմիան[3]։

Ուիսթլերը հավանություն է տվել նրա գաղափարին, և ակադեմիան բացվել է 1898 թվականի հոկտեմբերին։ Կարմենն առաջարկել է նոր դպրոցն անվանել Ուիսթլերի ակադեմիա, բայց նկարիչը նախընտրել է «Կարմեն» անունը։ Ակադեմիայի համար անհրաժեշտ շինությունը գտնվել է Կարոլյուս Դյուրան հյուրանոցի դիմաց։ Գեղարվեստական նոր դպրոցի բացման մասին հայտարարել են մի շարք լոնդոնյան թերթերում, ինչպես նաև` ամերիկյան New York Herald-ում[4]։ Այս իրադարձությունը Փարիզում քննարկումների թեմա է դարձել։

Կարմեն Ռոսսին ղեկավարում էր ակադեմիան, սակայն չէր դասավանդում։ Դասերն անց էին կացնում Ուիսթլերը և քանդակագործ Ֆրեդերիկ Մակմոնիսը։ Ակադեմիայի բացման ժամանակ գործում էին տղաների և աղջիկների առանձին դասարաններ, որոնցից յուրաքանչյուրում կար քսան ուսանող[5]։ Մեկ ամիս անց ակադեմիայում սովորում էին արդեն վաթսուն ուսանող։ Ոչ բոլոր ուսանողներին էին դուր գալիս Ուիսթլերի խիստ կանոնները. ուսանողների թիվը կրճատվել է` հասնելով քառասունի։ Մնացել են նրանք, ովքեր ընդունել են Ուիսթլերի կանոններն ու դասավանդման մեթոդները[6]։

1900 թվականի գարնանը դպրոցը տեղափոխվել է մեկ այլ շինություն Մոնպառնասում։ Կարմենն առաջարկել է թողնել միայն կանանց դասարանները։ Ուիսթլերը համաձայնվել է։ 1901 թվականին Կարմենն ակադեմիայի ղեկավարման գործը հանձնել է Ինեզ Ադամսին (անգլ.՝ Inez Addams) և բացել իր գինու կրպակը[5]։

Ուիսթլերի գնալով վատացող առողջությունը նրան այլևս թույլ չէր տալիս դասավանդել ակադեմիայում։ 1901 թվականի ապրիլի 6-ին ակադեմիան, համաձայն Ուիսթլերի կարգադրության, վերջնականապես դադարեցրել է իր գոյությունը[7]։

Դասավանդողներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայտնի շրջանավարտներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. «Academie Carmen». The Correspondence of James McNeill Whistler (անգլերեն). University of Glasgow. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 2-ին.
  2. Dictionary of Artists' Models, 2013, էջ 467
  3. «Vitti». The Correspondence of James McNeill Whistler (անգլերեն). University of Glasgow. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 2-ին.
  4. «Letter to Madame Whibley». The Correspondence of James McNeill Whistler (անգլերեն). University of Glasgow. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 2-ին.
  5. 5,0 5,1 Dictionary of Artists' Models, 2013, էջ 468
  6. Whistler: A Life for Art’s Sake(անգլ.)
  7. «Inez Eleanor Addams». The Correspondence of James McNeill Whistler (անգլերեն). University of Glasgow. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 2-ին.

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Nigel Thorpe Rossi, Carmen // Dictionary of Artists' Models / Jill Berk Jiminez. — Routledge, 2013. — P. 467—469.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • «Carmen Rossi». The Correspondence of James McNeill Whistler (անգլերեն). University of Glasgow. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 2-ին.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կարմեն ակադեմիա» հոդվածին։