Իվան Դեդյուլյա
Իվան Դեդյուլյա | |
---|---|
Ծնվել է | սեպտեմբերի 18, 1917 |
Ծննդավայր | Մինսկի նահանգ, Ռուսական հանրապետություն |
Մահացել է | 2013 |
Մահվան վայր | Մոսկվա, Ռուսաստան |
Գերեզման | Տրոեկուրովյան գերեզմանատուն |
Քաղաքացիություն | ԽՍՀՄ |
Կրթություն | Ռուսաստանի ԱԳՆ դիվանագիտական ակադեմիա |
Մասնագիտություն | դիվանագետ |
Պարգևներ և մրցանակներ |
Իվան Դեդյուլյա (ռուս.՝ Дедюля, Иван Прохорович, սեպտեմբերի 18, 1917, Մինսկի նահանգ, Ռուսական հանրապետություն - 2013, Մոսկվա, Ռուսաստան), խորհրդային հետախույզ, դիվանագետ, ԽՍՀՄ Պետական անվտանգության կոմիտեի գնդապետ, Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի Արևելյան ռազմաճակատի («Հայրենական մեծ պատերազմ», 1941-1945) գործողությունների մասնակից, ԽՍՀՄ պետական անվտանգության կոմիտեի նախագահի օգնական։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Իվան Դեդյուլյան ծնվել է 1917 թվականի սեպտեմբերի 18-ին, բելառուսական գյուղացիակական ընտանիքում։ 1939 թվականին ավարտել է Մոգիլյովի մանկավարժական ինստիտուտի մանկավարժական ֆակուլտետը, զորակոչվել է Բանվորա-գյուղացիական Կարմիր բանակ։ 1941 թվականից մասնակցել է Գերմանա-խորհրդային պատերազմին, եղել է վաշտի հրամանատար, վիրավորվել է։
1942 թվականին խմբի կազմում նրան ուղարկել են Մինսկի մարզ՝ կուսակցական շարժում կազմակերպելու համար։ Նույն թվականին նշանակվել է ստեղծված «Մահ ֆաշիզմին» կուսակցական ջոկատի հանձնակատար։ 1943 թվականին նշանակվել է «Մահ ֆաշիզմի» պարտիզանական բրիգադի հրամանատար։
1944 թվականից՝ Բելառուսի ազատագրումից հետո, աշխատել է Բելառուսի Կոմկուսի Սմոլևիչի շրջկոմում։ 1947 թվականից՝ ԽՍՀՄ արտաքին գործերի նախարարության դիվանագիտական ակադեմիան ավարտելուց հետո, աշխատել է Գերմանիայում խորհրդային ռազմական կառավարման քաղաքական խորհրդատուի պաշտոնում և ղեկավարել է Դրեզդենում հյուպատոսական բաժինը։
1951 թվականից որպես առաջին քարտուղարի աշխատել է ԽՍՀՄ Արտաքին գործերի նախարարության կենտրոնական ապարատում։ Պատրաստվում էր գրել թեկնածուական ատենախոսություն, երբ նա առաջարկ է ստացել աշխատանքի անցնել հետախուզությունում[1]։ 1954 թվականից՝ հետախուզական դասընթացներն ավարտելուց հետո, նշանակվել է պետի օգնական, ԽՍՀՄ պետական անվտանգության կոմիտեի առաջին գլխավոր վարչության հատուկ ղեկավարման երկրորդ բաժնի ղեկավար։ 1957 թվականինց նշանակվել է Ավստրիայում ԽՍՀՄ պետական անվտանգության կոմիտեի առաջին գլխավոր վարչության լիազոր ներկայացուցչի նախ օգնական, ապա` տեղակալ, աշխատել է դեսպանատան հյուպատոսության բաժնի աշխատակցի, այնուհետև` հյուպատոսի անվան տակ։
1962 թվականից եղել է Իսրայելում ԽՍՀՄ-ի լիազոր ներկայացուցիչ[1]։ 1967 թվականին նշանակվել է ԽՍՀՄ պետական անվտանգության հետախուզության գծով նախագահի օգնական։
1985 թվականից պաշտոնաթող է եղել։
Մահացել է 2013 թվականի մարտի 5-ին Մոսկվայում։ Թաղված է Տրոեկուրովյան գերեզմանատանը։
Հեղինակ է մի շարք գրքերի, որոնք վերաբերում են Երկրորդ աշխարհամարտի տարիներին բելառուսական պարտիզանների սխրանքներին։ Նրա հեղինակած գրքերից են «Անտառային գվարդիան», «Կուսակցական ճակատը» և «Անավարտ ճակատամարտը»։
Կինը Վալենտինա Պավլովնան է. ունեցել են ունի երեք որդի, մեկ դուստր, ութ թոռ և ինը ծոռ[1]։
Պարգևներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Կարմիր նշանի շքանշան
- Հայրենական պատերազմի երկու շքանշան, առաջին աստիճան
- Կարմիր աստղի երկու շքանշան
- «Հայրենական մեծ պատերազմի պարտիզանին», 1-ին և 2-րդ աստիճանների մեդալ
- «Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալ
- Գերազանցության գերատեսչական շքանշաններ
- Պետական անվտանգության պատվավոր աշխատակից շքանշան
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 «ПРОВАЛ ПЕНЬКОВСКОГО НАЧАЛСЯ С ТАЙНИКА». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 25-ին.
Աղբյուրներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Энциклопедия секретных служб России. — М.: АСТ., 2003. — 800 стр.
- Дедюля Н. П. на сайте Службы Внешней разведки РФ
- Дедюля Иван Прохорович на сайте истории Советских спецслужб
- Владимир Карпов (составитель). Рассекречено внешней разведкой // Иван Дедюля. ВЫСОКОЕ ДОВЕРИЕ. — М.: ОЛМА-ПРЕСС Образование, 2003. — ISBN 5-94849-084-X.
- Սեպտեմբերի 18 ծնունդներ
- 1917 ծնունդներ
- 2013 մահեր
- Մոսկվա քաղաքում մահացածներ
- Տրոեկուրովյան գերեզմանատանը թաղվածներ
- Կարմիր դրոշի շքանշանի ասպետներ
- Հայրենական պատերազմի 1-ին աստիճանի շքանշանակիրներ
- Կարմիր աստղի շքանշանի ասպետներ
- «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալակիրներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Խորհրդային հետախույզներ
- Խորհրդային դիվանագետներ
- Հայրենական մեծ պատերազմի մասնակիցներ