Jump to content

Թեոպետրա քարայր

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Թեոպետրա քարայր
Տեսակքարանձավ և էքսկուրսիոն անձավ
Երկիր Հունաստան
ՎարչատարածքMeteora Municipality?
ՎայրTheopetra?
Աշխարհագրական
տեղադրություն
Chasia?
ԲԾՄ280 մետր[1]
Քարտեզ
Քարտեզ

Թեոպետրա քարայր, տեղակայված է Հունաստանի Թեսալիա մարզում, կրաքարային ժայռի հյուսիսարևելյան կողմում՝ Կալամբակայից 3 կմ դեպի հարավ[2]։ Այդ վայրը կարևոր նշանակություն ունի, քանի որ այդտեղ մարդու ներկայության վկայություներ կան սկսած միջին և վերին պալեոլիթի, մեզոլիթի և նեոլիթի ժամանակաշրջաններից, կապելով Պլեյստոցենը Հոլոցենի հետ[3]։

Թեոպետրա ժայռը

Նկարագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կրաքարային ժայռի ձևավորումը վերագրվում է վերին կավճային դարաշրջանում՝ 135-65 միլլոն տարի առաջ[4][5]։ Պեղումներն սկսվել են 1987 թվականին Ն․Կիպարիսի-Ապոստոլիկայի գլխավորությամբ, որոնք պետք է բացատրեին պալեոլթի շրջանի Թեսալիային վերաբերվող որոշ առասպելներ։ Ռադիոածխածնային տվյալները փաստում են, որ մարդն այդտեղ բնակվել է առնվազն 50,000 տարի առաջ[3]։

Թեոպետրա քարայրում անցկացվել են ամենաերկարատև հնագիտական պեղումներից մեկը Հունաստանում, և հայտնաբերվել են միջին և վերին պալեոլիթի, ինչպես նաև մեզոլիթի ու նեոլիթական մշակութային գտածոներ[6][7][8]։ Հայտնաբերվել են մեծ նշանակություն ունեցող տվյալներ հիմնված նստվածքային և բուսաբանական մնացորդների վրա[9]։

2016 թվականին ուսումնասիրողները ստացել են ԴՆԹ Թեոպետրա քարայրում թաղված 2 անձանց սրունքոսկրերից։ Երկու կմախքներն էլ գտնվել են մեզոլիթյան դարաշրջանի գերեզմանից և թվագրվել մ․ թ․ ա․ 7288–6771  և մ․ թ․ ա․ 7605–7529  թվականներով։ Երկուսն էլ պատկանել են միտոքոնդրիալ ԴՆԹ-ի K1c հապլոխմբի[10]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. (unspecified title)doi:10.1016/j.quascirev.2014.05.027
  2. Karkanas, Panagiotis; White, Dustin; Lane, Christine S.; Stringer, Chris; Davies, William; Cullen, Victoria L.; Smith, Victoria C.; Ntinou, Maria; Tsartsidou, Georgia; Kyparissi-Apostolika, Nina (June 2015). «Tephra correlations and climatic events between the MIS6/5 transition and the beginning of MIS3 in Theopetra Cave, central Greece» (PDF). Quaternary Science Reviews. 118: 170–181. doi:10.1016/j.quascirev.2014.05.027.
  3. 3,0 3,1 Yorgos Facorellis; Nina Kyparissi-Apostolika; Yannis Maniatis (2001). «The cave of Theopetra, Kalambaka: Radiocarbon evidence for 50,000 years of human presence». Radiocarbon. 43 (2B): 1029–1048. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 11-ին.«alternate copy» (PDF). Facorellis et alii. (2001). "The cave of Theopetra, Kalambaka". Radiocarbon, 43 (2B), 1029–1048. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 30-ին.
  4. Ardaens, E. (1978). Geologie de la chaine du Vardussia, comparaison avec le massif du Koziakas (Grèce Continentale) (French). Lille, France: Th è se 3 è me cycle.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  5. Karkanas, P. (1999). Lithostratigraphy and micromorphology of Theopetra cave deposits, Thessaly, Greece: Some preliminary results. Vol. 3. Athens, Greece: Studies of the British School at Athens. էջեր 240–251.
  6. Kyparissi-Apostolika N. (1998). «The significance of Theopetra cave for Greek prehistory». Préhistoire d' Anatolie Genèse de Deux Mondes. էջեր 241–252.
  7. Kyparissi-Apostolika N. (1999). «The palaeolithic deposits of Theopetra cave in Thessaly (Greece)». The Palaeolithic Archaeology of Greece and Adjacent Areas. էջեր 232–239.
  8. Panagopoulou E. (1999). «The Theopetra middle palaeolithic assemblages: Their relevance to the middle palaeolithic of Greece and adjacent areas». Proceedings of the 1st International Conference on the Palaeolithic of Greece and Adjacent Areas (ICOPAG). Athens, Greece: British School at Athens: 252–265.
  9. Tsartsidou, Georgia; Karkanas, Panagiotis; Marshall, Gilbert; Kyparissi-Apostolika, Nina (2014 թ․ մարտի 13). «Palaeoenvironmental reconstruction and flora exploitation at the Palaeolithic cave of Theopetra, central Greece: The evidence from phytolith analysis» (PDF). Archaeological and Anthropological Sciences. 7 (2): 169–185. doi:10.1007/s12520-014-0183-6.
  10. Hofmanová, Zuzana; Kreutzer, Susanne; Hellenthal, Garrett; Sell, Christian; Diekmann, Yoan; Díez-del-Molino, David; van Dorp, Lucy; López, Saioa; Kousathanas, Athanasios; Link, Vivian; Kirsanow, Karola; Cassidy, Lara M.; Martiniano, Rui; Strobel, Melanie; Scheu, Amelie; Kotsakis, Kostas; Halstead, Paul; Triantaphyllou, Sevi; Kyparissi-Apostolika, Nina; Urem-Kotsou, Dushka; Ziota, Christina; Adaktylou, Fotini; Gopalan, Shyamalika; Bobo, Dean M.; Winkelbach, Laura; Blöcher, Jens; Unterländer, Martina; Leuenberger, Christoph; Çilingiroğlu, Çiler; Horejs, Barbara; Gerritsen, Fokke; Shennan, Stephen J.; Bradley, Daniel G.; Currat, Mathias; Veeramah, Krishna R.; Wegmann, Daniel; Thomas, Mark G.; Papageorgopoulou, Christina; Burger, Joachim (2016). «Early farmers from across Europe directly descended from Neolithic Aegeans». Proceedings of the National Academy of Sciences. 113 (25): 6886–6891. doi:10.1073/pnas.1523951113. ISSN 0027-8424.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թեոպետրա քարայր» հոդվածին։