Jump to content

Էլ Ջեմի ամֆիթատրոն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Էլ Ջեմի ամֆիթատրոն
ԵրկիրԹունիս Թունիս
ՏեղագրությունԷլ Ջեմ
Շինության տեսակԱմֆիթատրոն
ՀիմնադիրԳորդիանոս
Շինարարության սկիզբմ. թ. ա. 230
Քարտեզ
Քարտեզ
Էլ Ջեմի ամֆիթատրոն
Amphitheatre of El Jem*
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգություն


Երկիր Թունիս
Տիպ մշակութային
Չափանիշներ iv, vi
Ցանկ ՅՈՒՆԵՍԿՕ֊ի ցանկ
Աշխարհամաս** Արաբական երկրներ
Ընդգրկման պատմություն
Ընդգրկում 1979  (3 նստաշրջան)
Համար 38
Լայնացումներ 2010
* Անվանումը պաշտոնական անգլերեն ցանկում
** Երկրամասը ըստ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի դասակարգման
Համաշխարհային ժառանգություն

Էլ Ջեմի ամֆիթատրոն (Էլ Ջեմի Կոլիզե, Մարկոս Անտոնիոս Գորդիանոսի ամֆիթատրոն), հինհռոմեական ամֆիթատրոն Թունիսում։ Կառուցվել է Աֆրիկայի պրոկոնսուլ Մարկոս Գորդիանոսի հրամանով Թունիսի Տիսդրե (այժմ` Էլ Ջեմ) քաղաքում Կոլիզեյի նմանությամբ։ Շինարարությունն ընթացել է մ. թ. ա. 232-238 թվականներին։

Ամֆիթատրոնի ասպարեզը 65 մ է, լայնությունը` 39 մ, տարողունակությունը` 30.000 մարդ։ Այն մեծությամբ երկրորդն է Կոլիզեյից հետո։

Համարվում է, որ ամֆիթատրոնի շինարարությունն սկսվել է մ. թ. ա. 230 թվականին։ Այն տևել է ութ տարի։ Եվ չնայած այն հասցրել են զարդարել բազմագույն խճանկարով, շինարարությունն ընդհատվել է։ Ամֆիթատրոնն օգատագործել են կարճ ժամանակ, իսկ նրա կառուցումը վերջնականապես չի ավարտվել։

Մինչև 7-րդ դարը հինհռոմեական ճարտարապետների կառույցը մնացել է անխաթար։ Քաղաքի արաբ բնակիչները սկսել են ոչ պիտանի ամֆիթատրոնն օգտագործել որպես անվճար շինանյութի աղբյուր։ Կառույցը պատրաստվել էր դեղնավուն ավազաքարից, որ հեշտ է մշակվում։ Քարի մեծ բեկորները օգտագործվել են Էլ Ջեմ քաղաքի և Քայրուան քաղաքի մզկիթի կառուցման համար։ 19-րդ դարի երկրորդ կեսին կառույցն օգտագործվել է խանութի, բնակարանի, ցորենի պահեստի նշանակությամբ[1]։

20-րդ դարում պատահականորեն պահպանված հինհռոմեական խճանկարները տեղափոխվել են տեղի Հնագիտական թանգարան։ 1979 թվականին ամֆիթատրոնի մնացորդները ընդգրկվել են ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության ցանկում[2]։

Կինոյում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կոլիզեյում երբեք չեն նկարահանվում գլադիատորների մասին ֆիլմեր, քանի որ այն բավականաչափ լավ չի պահպանվել նկարահանումներ իրականացնելու համար։ Այդ պատճառով Կոլիզեյի դերը շատ ֆիլմերում «կատարել» է Մարկոս Գորդիանոսի ամֆիթատրոնը։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Bomgardner, David L. (2013). The Story of the Roman Amphitheatre. Routledge. pp. 150–151. ISBN 9781134707393.
  2. "Amphitheatre of El Jem". UNESCO. Retrieved 5 May 2016.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Christophe Hugoniot, Rome en Afrique. De la chute de Carthage aux débuts de la conquête arabe, éd. Flammarion, Paris, 2000 (ISBN 2-08-083003-1)
  • André Laronde et Jean-Claude Golvin, L’Afrique antique, éd. Taillandier, Paris, 2001 (ISBN 2-235-02313-4)
  • Yann Le Bohec, Histoire de l’Afrique romaine, éd. Picard, Paris, 2005 (ISBN 2-7084-0751-1)
  • Ammar Mahjoubi, Villes et structures de la province romaine d’Afrique, éd. Centre de publication universitaire, Tunis, 2000 (ISBN 9973937953)
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էլ Ջեմի ամֆիթատրոն» հոդվածին։