Դայլես թատրոն
 | |
|---|---|
| Տեսակ | թատերական կազմակերպություն |
| Երկիր |  Լատվիա |
| Գտնվելու վայրը | Ռիգա |
| Հիմնադրման ամսաթիվ | 1920 թվականի նոյեմբերի 19 |
| Նախկին անվանումներ | Լատվիական ԽՍՀ-ի պետական ակադեմիական գեղարվեստական թատրոն |
| Գլխավոր ռեժիսոր | Ջ․ Ջիլինջեր |
| Կայք | dailesteatris.lv |
 Dailes Theater Վիքիպահեստում | |
«Դայլես թատրոն» (լատիշ․՝ Dailes teātris), պրոֆեսիոնալ լատվիական թատրոն, հիմնադրվել է 1920 թվականին Ռիգայում։ 1940 թվականից հետո մինչև 1980 ական թվականը թատրոնը կոչվել է գեղարվեստական։ 1954 թվականին կոչվել է հայտնի վիպասան Ռայնիսի անունով, 1966 թվականին ստացել է ակադեմիական կոչում։
Թատրոնի պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Թատրոնի անձնակազմի առաջին ներկայացումը եղել է Ռայնիսի ողբերգություններից՝ «Ինդուլիս ի Արիա»ն (լատիշ․՝ «Indulis un Ārija»)։ Թատրոնի հիմնադիրը և մինչև 1965 թվականը գլխավոր ռեժիսորը եղել է Էդուարդ Սմիլգիսը։ 1929 թվականից սկսած թատրոնի խաղացանկում ոչ միայն դասական և դրամատիկական ներկայացումներ էին, այլ նաև երաժշտական համարներ՝ մյուզիքլներ[1]։
1963 թվականից թատրոնի գեղարվեստական ղեկավարությունը անցավ Փիթեր Փիթերսոնին։ 1971 թվականին թատրոնի տնօրեն դարձավ Արնոլդ ինինշը։ 1987 թվականից թատրոնը ացավ Կարլի Աուշկապսի ղեկավարության տակ։ 2002 թվականի սեպտեմբերի 16-ին թատրոնի գեղարվեստական ղեկավար դարձավ Միհաիլ Գրուզդովը, իսկ 2010 թվականի մայիսից թատրոնի նախկին սցենարիստ Մարտին Վիլկիսիս։ 2010 թվականին թատրոնի գլխավոր ռեիժիսոր դարձավ Ջիլինջերը։
Թատրոնի շինություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Թատրոնի նոր շինության ծրագրի հեղինակը Ստանյանն է, վորջինս մասնագիտությամբ ճարտարապետ էր։ Թատրոնը կառուցվել է 1966 թվականից մինչև 1976 թվականը։ Բացումը կայացել է 1977 թվականի նոյեմբերի 30-ին։
Շինության կառուցման աշխատանքներում մասնակցություն են ունեցել ճարտարապետեր Յակոբսոնը, Կանդերսը, Ստանյան, Ինժեներ Բրիեդիսը։ Շինության նախագծի հեղինակը ճարտարապետեր Մ․ Ստայան և Վեցիլիսն էին, դիզայները՝ Ռամթսը, իսկ նկարիչը Վիլբերգսը։
Թատրոնի գլխավոր ռեժիսոներ և գեղարվեստական ղեկավարներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Էդուարդ Սմիլիգս (1920-1964 թվականներին)
- Փիթերիս Փաթերսոն (1964-1969 թվականներին)
- Արնոլդ Լինինշ (1971-1987 թվականներին)
- Կարլիս Աուշկապս (1987-2002 թվականներին)
- Միհաիլ Գրուզդով (2002-2009 թվականներին)
- Մարտինշ Վիլկարսիս (2010-2011 թվականներին)
- Ջ․ Ջ․ Ջիլինջեր (2011 թվականից)
Թատրոնի անձնակազմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Դերասաններ
- Աբելե Ալմա
- Ադերնիեկս Կարլիս
- Աուզինշ Իվարս
- Բալդոնե Աուստրա
- Բարտկևիչ Յուրիս
- Անդրիս Բերեզինշ
- Բրամբերգա Էլբիրա
- Բրիկե Ինդիրա
- Վազդիկա Իլզե
- Վեզդիկս Հերմանիս
- Վալդմանե Լուցիա
- Վլադմաս Կարլիս
- Վալտերս Էվալդս
- Վարպինյա Վիտա
- Գայդելիս Դայնիս
- Գաուդինշ Փիթերիս
- Գրավելիս Գինթս
- Ձելզիտիս Լաուրիս
- Ձերվե Այա
- Դիմիտերս Արտուրս
- Դրեգե Օլգա
- Ժագարս Յուրիս
- Ժվիգուլե Լիլիա
- Կալդովսկա Եիժենիա
- Կալնինշ Յուրիս
- Կալնյա Ռեզիա
- Կաստերիս Գիրթս
- Կլետնիեցե Միլդա
- Կուզուլե Իլզե
- Լայվա Իրմա
- Լասմանե Վիլմա
- Լեյմանե Էլվիրա
- Լիվանե Ակվելինա
- Լիեպինշ Վալդիս
- Լիեպինշ Փեթերիս
- Մարտինսոնե Միրձա
- Միկլեսոն Ալբերտս
- Նևարաուսկա Քրիսինա
- Օզոլինիա Բենիտա
- Օզոլինիա Լիլիտա
- Փաբրիկս Կարլիս
- Պաուկշտելո Յանիս
- Պլյավնիեցե Իևվա
- Պուպուրե Լիդիա
- Ռեշետինս Ինտարս
- Ռոբեժնիեկս Արտիս
- Ռուբուլե Սարմատե
- Սիլինշ Այվարս
- Սիլինշ Ալդիս
- Սկրաստինշ Արտուրս
- Սկուինիա Լիգիտա
- Սմիլգիս Էդուարդս
- Սուբատնիեկս Լաուրիս
- Ֆերդա Էրիկա
- Փիլիպսոնս Արտուրս
- Ֆրինբերգս Յուրիս
- Էրմալե Էսմերալդա
- Յանուաս Մարինա
Լավագույն ներկայացումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- 1928 թվական - «Շվեյք» Յարոսլավ Գաշեկա
- 1933 թվական - «Իոսիֆը և իր եղբայրները» Ռայնիս
- 1941 թվական - «Բելուգինայի ամուսնությունը» Ալեքսանդր Օստրովսկի և Նիկոլայ Սոլովյով
- 1944 թվական - «Ֆիեսկոյի զրույցը Գենուայում» Ֆրեդրիխ Շիլեր
- 1946 թվական - «Ոչնչից շատ աղմուկ» Ուլիամ Շեքսպիր
- 1947 թվական - «Կրակ և գիշեր» Ռայնիս
- 1949 թվական - «Աննա Կարենինա» Լև Տոլստոյ
- 1950 թվական - «Ինդուլիս ի Արիա» Ռայնիս
- 1951 թվական - «Երեք քույրեր» Անտոն Չեծով
- 1952 թվական - «դիմակահանդես» Միխաիլ Լերմոնտով
- 1955 թվական - «Կրտսեր եղբոր ամառը» Գունարս Պրիեդե
- 1956 թվական - «Թեև աշուն» Գունարս Պրիեդե
- 1958 թվական - «Նորմունդի ընկերուհին» Գունարս Պրիեդե
- 1958 թվական - «Այսպես սկսվեց օրը » Լուսիսա
- 1958 թվական - «Սագա օ Յոստե Բերլինգե» ելմա Լագերլյոֆ
- 1958 թվական - «Բարի մարդ Սիչուանից» Բերտալոտա Բրեհտա
- 1959 թվական - «Յուստինա» Հելի Վուոլիյոկ
- 1959 թվական - «Դրական կերպար» Գունարս Պրիեդե
- 1960 թվական - «Վիկայի առաջին պարահանդեսը» Գունարս Պրիեդե
- 1960 թվական - «Պատերազմ և խաղաղություն» Լև Տոլստոյ
- 1961 թվական - «Կասա մարե» Իոն Դրուցե
- 1961 թվական - «Անտառային հանելուկ» Լիլիան Հելման
- 1962 թվական - «Իլիա Մուրոմեց» Ռայնիս
- 1963 թվական - «Երեք փոքրիկ քույրիկներ» Ե․ Անսոն
- 1965 թվական - «Կիտա քաղաքում» Գունարս Պրիեդե
- 1965 թվական - «Կրակ և գիշեր» Ռանիս
- 1966 թվական - «Դիկարկա» Ժան Անու
- 1967 թվական - «Մոտոցիկլետը» Փիթերիս Փիթերսոն
- 1969 թվական - «Ապուշը» Դաստաևսկի
- 1970 թվական - «Ինդրանները» Ռուդոլֆ Բլաումանիսա
- 1970 թվական - «Պատը» Մարցիկևիչ
- 1971 թվական - «Մի փոքր կանանց մասին» Էդվարդ Ռադզինսկի
- 1973 թվական - «Իգուանի գիշերը» Թենեսի Ուիլիամ
- 1974 թվական - «Վերջին բարիերը» Անրդեյ Դրիպե
- 1976 թվական - «Մի նիստի արձանագրություն» Ալեքսանդր Գելման
- 1977 թվական - «Արի աստիճանով խաղանք» Գունարս Պրիեդե
- 1980 թվական - «Հացենու ծառուղին» Բ․ Սալիշ
- 1981 թվական - «Նիսկավրիի հացը» Հելի
- 1991 թվական - «Լետսիան և սիրունիկները» Պ․ Շեֆիր
- 1993 թվական - «Մկնդեղ և հին ժանյակը» Ջ․ Կեսերլինգ
- 1994 թվական - «Պողպատե մագնոլիա» Ռոբերտ Հարլինգ
- 1995 թվական - «Մոնոլոգ Իզաբելան, ով դիտում է անձրևը Մակոնդոյում» Գաբրել Գարսիա Մարկես
- 1997 թվական - «Մանուշակագույն վերմակը» Գունար Պրիեդա
- 1997 թվական - «Ֆրեդի» Ռոբեր Թոմ
- 1998 թվական - «Վեյ, Հովիկ!» Ռայնիս
- 1999 թվական - «Վարպետի տեսքը» Պերա Ուլովա Էնկվիստա[2]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Tеатр Дайлес
- ↑ Teātris un kino biogrāfijās : enciklopēdija / sast. un galv. red. Māra Niedra; māksl. Aleksandrs Busse. - Rīga : Preses nams, 1999-. - (Latvija un latvieši). 1.sēj. A-J. - 1999. - 462 lpp. : il. ISBN 9984-00-331-0(լատիշերեն)
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Рига: Энциклопедия = Enciklopēdija «Rīga» / Гл. ред. П. П. Еран. — 1-е изд.. — Рига: Главная редакция энциклопедий, 1989. — С. 762-764. — 60 000 экз. — ISBN 5-89960-002-0
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դայլես թատրոն» հոդվածին։ |
