Ֆլեբիտ
| Ֆլեբիտ Phlebitis | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | հիվանդության կարգ և ախտանիշ կամ նշան |
| Հիվանդության ախտանշաններ | բորբոքում[1] |
| Վնասում է | Մակերեսային երակներ |
| Բժշկական մասնագիտություն | ֆլեբոլոգիա |
| ՀՄԴ-9 | 451 |
| Բուժում | ՈՍՀԴ |
 Phlebitis Վիքիպահեստում | |
Ֆլեբիտ, երակաբորբ (կամ վենիտը) երակի բորբոքումն է, սովորաբար ոտքերին։ Այն առավել հաճախ հանդիպում է մակերեսային երակներում։ Ֆլեբիտը հաճախ առաջանում է թրոմբոզի հետ և կոչվում է մակերեսային թրոմբոֆլեբիտ։ Ի տարբերություն խորը երակային թրոմբոզի, հավանականությունը շատ փոքր է, որ մակերեսային թրոմբոֆլեբիտը կհանգեցնի թոքային էմբոլիայի[2]։
Նշաններ և ախտանիշներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Տեղային կարմրություն և այտուցվածություն
- Ցավ կամ այրվածք երակի երկարությամբ
- Երակը կոշտ և լարանման է[3]
Մաշկի մակերեսային երակների երկայնքով սովորաբար դանդաղորեն առաջանում է նուրբ կարմիր հատված։ Երկար, բարակ կարմիր հատված կարող է դիտվել, քանի որ բորբոքումը տեղի է ունենում մակերեսային երակներում։ Այս տարածքը կարող է լինել կոշտ, տաք և փափուկ։ Երակի շուրջ մաշկին կարող է առաջանալ քոր և այտուց։ Այդ հատվածում կարող է առաջանալ թրթռոց կամ այրոցի զգացում։ Ախտանիշները կարող են ավելի վատանալ, երբ ոտքը իջեցված է, հատկապես առավոտյան անկողնուց առաջին անգամ վեր կենալու ժամանակ։ Կարող է առաջանալ ցածր ջերմություն։ Երբեմն ֆլեբիտ կարող է առաջանալ այնտեղ, որտեղ սկսվել է ծայրամասային ներերակային ներմուծումը։ Երակի երկայնքով շրջակա տարածքը կարող է լինել ցավոտ և փափուկ[4]։
Պատճառներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ֆլեբիտը սովորաբար առաջանում է երակի տեղային վնասումից,սովորաբար ներերակային կաթետրի տեղադրումից[5]։ Այնուամենայնիվ, այն կարող է առաջանալ նաև շարակցական հյուսվածքի խանգարումների բարդության պատճառով, ինչպիսիք են գայլախտը, կամ ենթաստամոքսային գեղձի, կրծքագեղձի,ձվարանների քաղցկեղը։ Ֆլեբիտը կարող է առաջանալ նաև որոշ դեղերի կամ դեղանյութերի պատճառով, որոնք գրգռում են երակները, օրինակ՝ դեզոմորֆինը[6]։
Մակերեսային ֆլեբիտը հաճախ դրսևորվում է որպես վաղ նշան thromboangiitis obliterans (Բուերգերի հիվանդություն), վասկուլիտ, որը ազդում է փոքր և միջին չափի զարկերակների և ստորին վերջույթների երակների վրա, որոնք հաճախ կապված են ծխախոտ ծխելու հետ[7]։
Վարում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բուժումը սովորաբար բաղկացած է ՈՍՀԲԴ-ներից` իբուպրոֆեն և տեղային սեղմումը (օրինակ՝ կոմպրեսիոն գուլպաների կամ կոմպրեսորներիի միջոցով)[8]։ Եթե ֆլեբիտը կապված է տեղային բակտերիալ վարակի հետ, ապա կարող են օգտագործվել հակաբիոտիկներ[9]։
Սուր ինֆուզիոն մակերեսային թրոմբոֆլեբիտի համար 2015 թվականի դրությամբ բավարար ապացույցներ չկան բուժումը որոշելու համար[10]։
Ծանոթագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Disease Ontology — 2016.
- ↑ Beckman Joshua A. (22 October 2002)։ «Diseases of the Veins»։ Circulation 106 (17): 2170–2172։ PMID 12390942։ doi:10.1161/01.CIR.0000036740.75461.80
- ↑ Benjamin Wedro։ «Phlebitis Symptoms»։ emedicinehealth։ Վերցված է 13 May 2013
- ↑ Ratini Melinda (30 October 2020)։ «Phlebitis Basics»։ WebMD (անգլերեն)։ Վերցված է 2021-01-01
- ↑ Benjamin Wedro։ «Phlebitis Causes»։ emedicinehealth։ Վերցված է 30 May 2013
- ↑ «Blood Clots - Causes, Symptoms, Treatment, Diagnosis - Canoe.com»։ canoe.ca։ Վերցված է 7 April 2018
- ↑ «UpToDate»։ www.uptodate.com։ Վերցված է 7 April 2018
- ↑ Benjamin Wedro։ «Phlebitis Treatment»։ emedicinehealth։ Վերցված է 30 May 2013
- ↑ Benjamin Wedro։ «Phlebitis Medical Treatment»։ emedicinehealth։ Վերցված է 30 May 2013
- ↑ Di Nisio M, Peinemann F, Porreca E, Rutjes AW (20 November 2015)։ «Treatment for superficial infusion thrombophlebitis of the upper extremity.»։ The Cochrane Database of Systematic Reviews 11 (11): CD011015։ PMC 6885032 ։ PMID 26588711։ doi:10.1002/14651858.CD011015.pub2
| ||||||||||
