Ֆիջիի թանգարան

18°08′58″ հվ. լ. 178°25′33″ ավ. ե.HGЯO{{#coordinates:}}: cannot have more than one primary tag per page
Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ֆիջիի թանգարան
Տեսակթանգարան
Երկիր Ֆիջի
Հիմնադրված1904
Գլխադասային գրասենյակՍուվա, Ֆիջի
Կայքfijimuseum.org.fj

Ֆիջիի թանգարանը (անգլերեն՝ Fiji Museum), թանգարան Սուվայում, Ֆիջիում, որը գտնվում է մայրաքաղաքի Թերսթոնի բուսաբանական այգիներում։

Նախապատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թանգարանը կանոնադրական մարմին է և գտնվում է Ֆիջիի թանգարանների ակտի և Հնագիտա-պալեոնտոլոգիական Հետաքրքրությունների Օբյեկտների պահպանման մասին ակտի կառավարման ներքո։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թանգարանը հիմնադրվել է 1904 թվականին կամավոր միության՝ Ֆիջիի ընկերների թանգարանի կողմից[1][2][3]։ Քսաներորդ դարի ընթացքում նրա գտնվելու վայրը մի քանի անգամ տեղափոխվել է Թերսթոն Գարդենսում գտնվող իր ներկայիս դիրքից առաջ[1]։ Նրա սկզբնական վայրը եղել է նախկին քաղաքապետարանում[4]։ Թանգարանը բացվել է 1955 թվականին Ֆիջիի նահանգապետ սըր Ռոնալդ Գարվիի կողմից[5]։ 2019 թվականին առաջարկ է արվել, որ «Thurston Gardens»-ի տարածքի մի մասը կարող է մշակվել Հնդկաստանի բարձրագույն հանձնաժողովի կողմից, այս առաջարկին դեմ էր Ֆիջիի թանգարանի տնօրեն Սիպիրիանո Նեմանին[6]։ 2021 թվականին թանգարանի նախկին տնօրեն Տիմաիմա Սագալե Բուադրոմոն չեղյալ է համարել կոռուպցիայի և պաշտոնեական դիրքի չարաշահման մեղադրանքների արդարացման դատավճիռը՝ նոր դատավարության սպասելու համար[7]։

Թանգարանը մտնում է թանգարանների և կլիմայի փոփոխության ցանցի մեջ[8]։ Ֆիջիի թանգարանը Խաղաղօվկիանոսյան կղզիների թանգարանների ասոցիացիայի (PIMA) քարտուղարության ընդունող հաստատությունն էր մինչև 2006 թվականը, երբ քարտուղարությունը իր գործունեության բազան տեղափոխեց Պորտ Վիլա, Վանուատու։ 

Հավաքածուներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆիջիի թանգարանում պահվում է Ֆիջիի արտեֆակտների ամենակարևոր հավաքածուն աշխարհում[9]։ Թանգարանի հավաքածուի կենտրոնական կետը 13 մետր երկարությամբ երկտեղանի նավակն է՝ «Ratu Finau»[10]: Մյուս կարևոր օբյեկտները ներառում են «HMS Bounty»-ի ղեկը, կանիբալիզմին առնչվող առարկաներ, ինչպես նաև առարկաներ, որոնք գրանցում են գաղութային ազդեցության ազդեցությունը կղզիների վրա[10]։ Սա ներառում է ցուցադրություն հնդ-ֆիջիական համայնքների մասին[11]։ Թանգարանը հավաքում է բանավոր պատմություններ և ձեռնարկում հնագիտական պեղումներ[10][12]։ Թանգարանն ունի ժամանակակից արվեստի հավաքածու[10]։ Ունի նաև ձեռագրերի հավաքածու[13]։

Հետազոտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թանգարանի հնագիտական հավաքածուները 3700 տարվա վաղեմություն ունեն[9]։ Հնագիտական հավաքածուի օստեոլոգիական նյութն օգտագործվել է ոսկրային կոլագենի կայուն իզոտոպային (δ13C, δ15N) վերլուծության համար՝ պարզելու «մարդու մարմնի տոկոսային ներդրումը» նախապատմական սննդակարգում[14]։ Հետազոտության արդյունքները ցույց են տվել, որ սա «ցածր է բոլոր առանձին Լաուանների համար»[14]։

Թանգարանը կազմակերպել և համագործակցել է կղզիներում հնագիտական պեղումների վրա, այդ թվում.

  • Սիգատոկա հետազոտական նախագիծ (1967), որը ներառում էր Նաթունուկու, Սիգատոկա և այլ վայրեր՝ Պոլինեզիայի նախապատմությունը հետաքննելու համար[15][16]։
  • Ռով լողափ, Վիտի Լևու կղզի (2003) Լապիտա բնակավայրը հետաքննելու համար[17]։
  • Մամանուկա և Մալոլո կղզիներ (2006)[18]։
  • «Cikobia-i-Ra»՝ ուսումնասիրել թաղման գործելակերպը[19]։
  • «Navatanitawake» արարողակարգ Բաու կղզում (1970 թվական)[20]։

Համագործակցային գործընկերություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2021 թվականին թանգարանը փոխըմբռնման հուշագիր է ստորագրել բրիտանական չորս թանգարանների հետ՝ նշելու Ֆիջիի 50-ամյակը գիտելիքների փոխանակման ծրագրով[21]։ Ըստ առաջարկի, Ֆիջիի թանգարանի աշխատակիցները մշակութային տեղեկատվություն կտրամադրեն բրիտանական հավաքածուներում պահվող «iTaukei»արտեֆակտների մասին[22]։

Նշանավոր մարդիկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 «Fijian History - Fiji Museum Audio Story». fijianhistory.com. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 15-ին.
  2. Lal, Brij V. (1997). Fiji in Transition (անգլերեն). School of Social and Economic Development, University of the South Pacific. ISBN 978-982-01-0333-7.
  3. Pacific Arts Newsletter (անգլերեն). Pacific Arts Association. 1987.
  4. Kay, Robert F. (1993). Fiji: A Travel Survival Kit (անգլերեն). Lonely Planet Publications. ISBN 978-0-86442-177-7.
  5. «Collections Online | British Museum». www.britishmuseum.org. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 15-ին.
  6. «Museum Director Submits Objection To Rezoning Plans» (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 15-ին.
  7. «New trial for former Fiji Museum Director». Fiji Broadcasting Corporation. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 15-ին.
  8. «Museums Collaborating around Climate Change: Fiji Museum Perspectives». Museums & Climate Change Network (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 15-ին.
  9. 9,0 9,1 «Fiji Museum». fijianart.sru.uea.ac.uk. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 15-ին. Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> թեգ. «:1» անվանումը սահմանվել է մի քանի անգամ, սակայն տարբեր բովանդակությամբ:
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 «Fiji Museum | Suva, Fiji Attractions». Lonely Planet (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 15-ին.
  11. «Fiji Museum». Times of India Travel. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 15-ին.
  12. McIlwaine, John; Whiffin, Jean I. (2013 թ․ փետրվարի 7). Collecting and Safeguarding the Oral Traditions: An International Conference. Khon Kaen, Thailand, 16-19 August 1999. Organized as a Satellite Meeting of the 65th IFLA General Conference held in Bangkok, Thailand, 1999 (անգլերեն). Walter de Gruyter. ISBN 978-3-11-095543-9.
  13. Maidment, Ewan (2001). «Fiji Museum Archives and Manuscripts Collection». The Journal of Pacific History. 36 (2): 237–246. doi:10.1080/00223340120075605. ISSN 0022-3344. JSTOR 25169542.
  14. 14,0 14,1 Jones, S.; Walsh‐Haney, H.; Quinn, R. (2015). «Kana Tamata or Feasts of Men: An Interdisciplinary Approach for Identifying Cannibalism in Prehistoric Fiji». International Journal of Osteoarchaeology (անգլերեն). 25 (2): 127–145. doi:10.1002/oa.2269. ISSN 1099-1212.
  15. Shaw, Elizabeth. "The decorative system of Natunuku, Fiji." The Lapita P ottery Style of Fiji and Its Associations. Wellington: Polynesian Society Memoir 38 (1975).
  16. Palmer, Bruce (1966). «Lapita Style Potsherds from Fiji». The Journal of the Polynesian Society. 75 (3): 373–377. ISSN 0032-4000. JSTOR 20704402.
  17. Nunn, Patrick D., Roselyn Kumar, Sepeti Matararaba, Tomo Ishimura, Johnson Seeto, Sela Rayawa, Salote Kuruyawa et al. "Early Lapita settlement site at Bourewa, southwest Viti Levu Island, Fiji." Archaeology in Oceania 39, no. 3 (2004): 139-143.
  18. Cochrane, Ethan E., Sepeti Matararaba, and Elia Nakoro. "Lapita and later archaeology of the Malolo and Mamanuca Islands, Fiji." The Journal of Island and Coastal Archaeology 2.2 (2007): 245-250.
  19. Frédérique Valentin, Christophe Sand, et al. "Burial practices at the end of the prehistoric period in Cikobia-i-ra (Macuata, Fiji)." The Archaeology of Lapita Dispersal in Oceania: Papers from the Fourth Lapita Conference, June 2000, Canberra, Australia. Vol. 17. Pandanus Books, 2001.
  20. Parke, Aubrey. "Navatanitawake ceremonial mound, Bau, Fiji: Some results of 1970 investigations." Archaeology in Oceania 33.1 (1998): 20-27.
  21. «Major UK museums to collaborate with Fiji Museum». GOV.UK (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 15-ին.
  22. «Fiji Museum works on MoU». FijiTimes (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 15-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]