Ցվետլի աբբայություն
 |
Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
| Ցվետլի աբբայություն գերմ.՝ Zwettl | |
|---|---|
 | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | եկեղեցի, մշակութային արժեք և վանք |
| Երկիր |  Ավստրիա |
| Տեղագրություն | Ցվետլ |
| Հասցե | Zwettl Stift 1 u. a.[1] |
| Վանականություն | Cistercians? |
| Թեմ | Roman Catholic Diocese of Sankt Pölten? |
| Ներկա վիճակ | գործող |
| Կազմված է | Zwettl Abbey church? |
| Ժառանգության կարգավիճակ | Ավստրիայի ճարտարապետական ժառանգության օբյեկտ[1] |
| Ճարտարապետական ոճ | գոթիկա, բարոկկո |
| Կառուցման սկիզբ | 1137 |
| Հիմնադրված | 1137 |
 | |
 | |
Ցվետլի աբբայություն (գերմ.՝ Zwettl), կաթոլիկ եկեղեցի ավստրիական Ցվետլ բնակավայրի մոտ (Ստորին Ավստրիայի նահանգ)։
Դիրք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Եկեղեցին գտնվում է Կամպ գետի աջ ափին՝ Ցվետլ գյուղից 2 կմ հեռավորությամբ։ Եկեղեցուց 35 կմ հարավ–արևելք գտնվում է Կրեմս քաղաքը, իսկ 75 կմ հեռավորությամբ՝ Վիեննան։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ցվետլի աբբայությունը հիմնվել է 1137 թվականին՝ դառնալով Հայլիգենկրոյց եկեղեցու առաջին «դուստր մենաստանը»։ Աբբայության հիմնադրումը հաստատվել է Ինոկենտ II (1140) պապի կողմից։
Եկեղեցու առաջին շինությունները կառուցվել են հիմնադրումից կարճ ժամանակ անց․ արդեն 1159 թվականին եկեղեցին օծվել է։ Մնացած շինությունների կառուցումն ավարտվել է 1218 թվականին։ 13–րդ դարում Ցվետլի եկեղեցին Ավստրիայի ամենահարուստ և ազդեցիկ եկեղեցիներից էր։
15–րդ դարում եկեղեցին մի քանի անգամ թալանվել է։ Այսպես՝ 1426 թվականին 4 000 հուսիտներ թալանել և այրել են եկեղեցին։ Եկեղեցին գոթական ոճով վերակառուցվել է աբբա Յոհանի օրոք (1437-51), սակայն նախկին փառքը չի վերստացել։ 15–րդ դարի վերջին այնտեղ ապրում էր 40 վանական։ Ռեֆորմացիայի շրջանում աբբայությունում մնացել էր ընդամենը վեց վանական և մեկ քահանա։ Գոյատևման համար աբբայությունը ստիպված վաճառել է երբեմնի ընդարձակ հողատարածությունները։
Ցվետլի ծաղկման նոր շրջանը սկսվել է 16–րդ դարում՝ աբբա Էրազմի օրոք։ Երեսնամյա պատերազմի և օսմանյան ներխուժումների ընթացքում երջանիկ պատահականությամբ եկեղեցին չի տուժել։ Մելխիոր աբբայի օրոք (1706—1747) եկեղեցին հասել է իր ծաղկման գագաթնակետին․ աբբայությունը ընդարձակվել է, կառուցվել են նոր շինություններ։ Մելխիորը հիմնել է դպրոց, որտեղ ուսուցանել են փիլիսոփայություն և աստվածաբանություն։ Աբբայի օրոք հարստացել է գրադարանը։
Հովսեփ II–ի կառավարման շրջանում Ցվետլի աբբայությանը, ինչպես շատ այլ եկեղեցիների, սպառնում էր փակման վտանգը, սակայն հաջողվել է դրանից խուսափել՝ դպրոցին կից գործող եկեղեցու շնորհիվ։ 19–րդ դարում սկսվում է վանքի աստիճանական անկումը, որը, սակայն, փակման չի հանգեցնում։
Ճարտարապետություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քանի որ եկեղեցին մի քանի անգամ վերականգնվել է, նրան բնորոշ է ճարտարապետական ոճերի միախառնումը։ Այստեղ զգացվում են ռոմանական, գոթիկայի և բարոկկոյի ոճական դրսևորումները։ Եկեղեցու խորանը մեզ է հասել 17–րդ դարից․ այն պատրաստված է բազմագույն մարմարից։ Երգեհոնը ստեղծվել է 1731 թվականին Յոհան Էգեդահերի կողմից։ Այն համարվում է Ստորին Ավստրիայի ամենամեծ և թանկ երգեհոններից մեկը։
Նոր ժամանակաշրջան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ցվետլը գործող եկեղեցի է, որում հաշվվում է մոտ 23 հոգևորական։ Ցվետլի հոգևորականները սպասարկում են մոտակա 14 համայնքները։ Եկեղեցու մի մասը բաց է այցելությունների համար։ Հնարավոր է նաև այցելությունը եկեղեցական այգի և գինու ստորերկրյա մառաններ։
Աբբայության գրադարանում հաշվվում է մոտ 60 000 հատոր գիրք, 420 ձեռագիր, 500 ինկունաբուլաներ։ Եկեղեցուն պատկանում է 2 500 հա անտառային տարածք, 35 հա խաղողի այգիներ։
Եկեղեցուն կից գործում է աստվածաբանական դպրոց։ 1983 թվականից աբբայությունում անցկացվում է երգեհոնային ամենամյա փառատոն։
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 |
Այս հոդվածը կատեգորիայի կարիք ունի։ Դուք կարող եք օգնել նախագծին՝ կատեգորիա գտնել կամ ստեղծել ու ավելացնել հոդվածին։ |
- ↑ 1,0 1,1 Wiki Loves Monuments monuments database — 2017.