Jump to content

Վյորինգսֆոսսեն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վյորինգսֆոսսեն
Vøringsfossen
Տեսակջրվեժ
ԵրկիրՆորվեգիա
Վարչատարածքային միավորԷյդֆյորդ
Մասն էBjoreio?
Ջրածախս12 մ³/վ
Հարաբերական
բարձրություն
184 մետր և 163 մետր
Վյորինգսֆոսսեն (Նորվեգիա)##
Վյորինգսֆոսսեն (Նորվեգիա)
60°15′13″ հս․. լ. 7°09′01″ ավ. ե.HGЯO

Վյորինգսֆոսսեն, (նորվ.՝ Vøringsfossen), ջրվեժ Նորվեգիայում։ Տեղակայված է Հորդալան մարզի Էյդֆյորդ քաղաքի մոտ՝ Օսլո-Բերգեն ավտոճանապարհի վրա[1]։

Ջրվեժը գտնվում է Բյորեու գետի վրա. ընդհանուր բարձրությունը 182 մետր է[2], որից գահավիժող ջրային զանգվածինը՝ 163 մ։ Հանդիսանում է Նորվեգիայի՝ թվով 83-րդ բարձր ջրվեժը։ Նորվեգիայի ամենահայտնի ջրվեժներից է, որը տեսնելու համար այստեղ գալիս են հազարավոր զբոսաշրջիկներ։

Անվանումը ծագում է նորվեգերեն vyrða (հարգել) և foss (ջրվեժ) բառերից։

Ջրվեժը մինչ 1821 թվականը հայտնի չի եղել լայն շրջաններին։ 1821 թվականին պրոֆեսոր Քրիստոֆեր Հանստեենը, ով այդ ժամանակ մեկնում էր Հարդանգերվիդդա՝ աստղագիտական ուսումնասիրությունների, ճանապարհին տեսնում է այն։ Ջրվեժի բարձրությունը պրոֆեսորը չափում է հետևյալ կերպ. վերից գահավիժող ջրային զանգվածը ազատ անկման արագացմամբ բազմապատկում է ժամանակին, որը պահում է սեփական գրպանի ժամացույցով և ստանում 280 մ։ 1893 թվականին այն չափվում է ևս մեկ անգամ, և ստանում են 163 մ։

1880 թվականին Օլա Գարենը որոշում է կառուցել մի հյուրանոց՝ ջրվեժի մոտ։ Միակ ճանապարհը այնտեղ հասնելու համար 1500 աստիճան հաղթահարելն էր։ Աստիճանաշղթան կառուցվել էր 1872 թվականին՝ անգլիացի զբոսաշրջիկների համար։ 1891 թվականին կառուցվում է նոր ճանապարհ, որն ուներ թունելներ, և նույն տարում բացվում է Ֆոսլի հյուրանոցը՝ Ֆրեդերիկ Լունդի գծագրի համաձայն։ Շինանյութերը բերվել էին մոտակա Էյդֆյորդ քաղաքից՝ ձիերի ու վագոնների միջոցով[3]։

Էներգետիկ նշանակություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բյորեու փոքր գետը, որի վրա տեղակայված է ջրվեժը, ունի ջրաէլեկտրակայանի համար նախատեսված պատնեշ՝ Վյորինգսֆոսսեն ջրվեժից վեր՝ Սիսենդալեն հովտում։ Ջրի բարձրությունը գետում կարգավորվում է այդ պատնեշի միջոցով, որի հոսքը հասցվում է նվազագույնի ամռանը՝ 12 մ³/վ։ Այդ իսկ պատճառով ջրվեժը չունի այն տեսքը, որը կարող է հրապուրել զբոսաշրջիկներին։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Visit Norway. "Vøringsfossen Waterfall". Visit Norway.com. Retrieved 4 August 2012.
  2. Roos, Constance (1997). Walking in Norway. Cicerone Press Limited. p. 46. ISBN 185-284-230-X.
  3. Destinosjon Eidfjord. "Fossli Hotel Արխիվացված 2016-04-01 Wayback Machine". Hardangerfjord.com. Retrieved 4 August 2012.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վյորինգսֆոսսեն» հոդվածին։