Վիդա Տոմշիչ
| Վիդա Տոմշիչ սլովեն.՝ Vida Tomšič | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հունիսի 26, 1913[1] |
| Ծննդավայր | Լյուբլյանա, Կրայնա դքսություն, Ավստրո-Հունգարիա[1] |
| Մահացել է | դեկտեմբերի 10, 1998[1] (85 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Լյուբլյանա, Սլովենիա[1] |
| Գերեզման | Ժալե գերեզմանոց |
| Քաղաքացիություն |  Սլովենիա, .svg){kind=small} ՀՍՖՀ, .svg){kind=small} Հարավսլավիայի Թագավորություն, Սերբերի, խորվաթների և սլովակների թագավորություն և  Ցիսլեյտանիա |
| Կրթություն | Լյուբլյանայի համալսարան |
| Մասնագիտություն | կոմիսար, քաղաքական գործիչ և պարտիզան |
| Ամուսին | Tone Tomšič?[1] |
| Կուսակցություն | Հարավսլավիայի կոմունիստների միություն և League of Communists of Slovenia? |
| Պարգևներ և մրցանակներ |  և |
| Երեխաներ | Mihael Gabrijel Tomšič? |
 Vida Tomšič Վիքիպահեստում | |
Վիդա Տոմշիչ (ծնունդով՝ Բերնոթ, սլովեն.՝ Vida Tomšič, հունիսի 26, 1913[1], Լյուբլյանա, Կրայնա դքսություն, Ավստրո-Հունգարիա[1] - դեկտեմբերի 10, 1998[1], Լյուբլյանա, Սլովենիա[1]), սլովենացի պարտիզանուհի Երկրորդ համաշխարհայինի ժամանակ, ականավոր կոմունիստ քաղաքական գործիչ, կին ակտիվիստ և ժողովրդական հերոս հետպատերազմյան Հարավսլավիայում։
Վիդա Տոմշիչը պատերազմի ժամանակաշրջանում դարձավ հակաֆաշիստական ակտիվիստ։ Պատերազմի ժամանակ նրան ձերբակալել և խոշտանգել են օկուպացիոն ուժերը, իսկ նրա ամուսինը՝ Տոնե Թոմշիչը մահապատժի է ենթարկվել։ Պատերազմից հետո նա հանդես էր գալիս որպես Հարավսլավիայի կանանց հակաֆաշիստական ճակատի (AFŽ) առաջնորդ[2]։
Նա ծնվել և մահացել է Լյուբլյանայում և իր երկարամյա կարիերայի ընթացքում զբաղեցրել է բազմաթիվ կառավարական պաշտոններ Սլովենիայում և Հարավսլավիայում[3]։
Թոմշիչը մարքսիստ ֆեմինիստ էր, ըստ որի՝ «կանանց իրավունքները խստորեն կախված են ամբողջ երկրի սոցիալական և տնտեսական զարգացումից»"[4]։
Գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիդա Տոմշիչը հաճախ է ներկայացրել Հարավսլավիան միջազգային հարթակներում, ինչպես երկկողմ դիվանագիտական հարաբերություններում, այնպես էլ Չմիավորման շարժման (NAM) շրջանակներում։ Նա ծառայել է ՄԱԿ-ում Հարավսլավիայի բազմաթիվ պատվիրակություններում։ Նա բարձր մակարդակի պատվիրակ էր 1957 թվականին Ադա Կրիվիչի և Մարա Նացևայի հետ Եվգենի Քոթոնի Կանանց Միջազգային Դեմոկրատական Ֆեդերացիայի ներկայացուցիչների հանդիպմանը[5]։ 1979-1985 թվականներին նա ծառայել է որպես Սանտո Դոմինգոյի Կանանց առաջխաղացման միջազգային հետազոտությունների և ուսուցման ինստիտուտի (INSTRAW) խորհրդի անդամ[6] և եղել է Հարավսլավիայի ներկայացուցիչը Տնտեսական և սոցիալական զարգացման սոցիալական զարգացման հանձնաժողովում։ Միավորված ազգերի կազմակերպության խորհրդի ներկայացուցիչ (ECOSOC) 1960–1963 և 1971–1974 թվականներին, իսկ 1963 թվականին նախագահել է հանձնաժողովը[7]։
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Mateja Jeraj, “Vida Tomšič” in Francisca de Haan, Krasimira Daskalova, Anna Loutfi (eds), A Biographical Dictionary of Women's Movements and Feminisms: Central, Eastern and South Eastern Europe, 19th and 20th Centuries. Budapest: Central European University Press, 2006: 575-579
- Chiara Bonfigioli, Revolutionary networks. Women’s political and social activism in Cold War Italy and Yugoslavia (1945-1957), Dissertation filed at the University of Utrecht,
- Chiara Bonfigioli, "On Vida Tomšič, Marxist Feminism, and Agency," in Forum - Ten Years After: Communism and Feminism Revisited, edited by Francisca de Haan, Aspasia: The International Yearbook of Central, Eastern, and Southeastern European Women's and Gender History, Volume 10, Issue 1, 2016: 145-151. DOI: https://doi.org/10.3167/asp.2016.100107
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- https://rus.team/people/vida-tomshichб Վիդա Տոմշիչի մասին rus.team կայքում
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 Slovenska biografija (словен.) — Znanstvenoraziskovalni center Slovenske akademije znanosti in umetnosti. — ISSN 2350-5370
- ↑ «Women's emancipation in socialist Yugoslavia | CITSEE.eu». www.citsee.eu. 2012 թ․ հոկտեմբերի 24.
- ↑ Slovenska biografija: http://www.slovenska-biografija.si/oseba/sbi712560/
- ↑ Chiara Bonfigioli, "Feminist Translations in a Socialist Context: The Case of Yugoslavia," Gender & History, Vol. 30, No. 1, March 2018: 240-254, page 243
- ↑ Francisca de Haan (2013). Women's Activism: Global Perspectives from the 1890s to the Present. Routledge. էջ 67. ISBN 978-0-415-53575-5.
- ↑ The Legacy of INSTRAW in Promoting the Rights of Women: A Historical Record of the Institute between 1976 and 2010. UN Women's Training Center
- ↑ Jain, Devaki (2005). Women, Development, and the UN a Sixty-Year Quest for Equality and Justice. Bloomington: Indiana University Press. էջ 84. ISBN 9780253346971.