Սրտի փականներ
Սրտի փականները, փականը կազմում է սրտի մի մասնիկը, որը ապահովում է միակողմանի արյան հոսքը՝ փակելով մկանային և անոթային ճանապարհները[1]:
Բովանդակություն
Սրտի փականի կազմաբանություն, անատոմիա և գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մարդու սիրտը թռչունների և կաթնասունների սրտի նման չորսփեղկանի է: Տարբերվում է աջ և ձախ նախասիրտ, աջ և ձախ փորոք: Նախասրտերի և փորոքների միջև գտնվում է մկանային մուտքի փականներ` աջից եռափեղկ, ձախից երկփեղկ: Նախասրտից դեպի դուրս տեղակայված է ելքային եռափեղկ փականը:
Թելքամկանային միտրուալ և տրկուսպիդալ փականներով, նաև թելքամկանի աորտայի փականի կմախքը, համախմբվում են նախասրտային միջնապատով, ձախ և աջ թելքամկանային եռանկյուններով, ձևավորելով թլքամկանային սրտի կմախք[2]: Հարթ թելքամկանային տրիկուսպիդրալ փականը խառնված է սրտի վերևի մասին մետրուալ փականի հարթությամբ: Բարդ, մեծ և փոքր կառուցվածքը ապահովվում է փականների ամրությունը և բարձր էլաստիկությունը, թույլ է տալիս տատանումների հանդարտիչին փակել փականը, սրտի ամբողջ ցիկլի ընթացքում ապահովվում է առանձին կառույցներին փոխել իրենց ձևն ու չափերը: Փականի կառուցվածքը ենթարկվում է տարաբնույթ ճնշումների: Նախասրտի կծկման ժամանակ միտրուալ փականի զարկերը հասնում են ամենաքիչը 500-800 անգամ[3]:
.svg)
2. Սրտամկանի միոկարդ
3. Սրտի արտաքին թաղանթ
4. Սրտապարկ
5. Սրտի խցեր:
6. Աջ նախասիրտ
7. Ձախ նախասիրտ
8. Աջ փորոք
9. Ձախ փորոք
10. Սրտի փականներ:
11. Միտրուալ փական
12. Աորտային փական
13. Պուլմոնալ փական
14. Տրիկուսպիդրալ փական
15. Աորտա
16. Թոքային արտրիֆիկացիա
17. թոքային երակ
18. Երակի վերևի հատված
19. Երակի ներքևի հատված
Տրիկուսպիդրալ փական[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տրիկուսպիդրալ փականը գտնվում է սրտի աջ նախասրտի և փորոքի միջև, որը կարգավորում է արյան արտահոսքը և կանխարգելում ներհոսք աջ նախասիրտ:
Միտրալ փական[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Երկկողմանի փական, որը գտնվում է սրտի ձախ նախասրտի և ձախ փորոքի միջև, որ կարգավորում է արյան ներհոսքը և կանխարգելում արտահոսք ձախ նախասիրտ:
Աորտային փական[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Աորտային փականը գտնվելով ձախ փորոքի և աորտայի սահմանին կանխարգելում է արյան ներհոսքն աորտայից ձախ փորոք: Մարդու սիրտը ունի երեք կափույրներ, որոնք բացվում են դեպի աորտան. աջ կորոնար, ձախ կորոնար և ետին ոչ կորոնար:
Պուլմոնալ փական[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պուլմոնալ փական տեղակայված է աջ փորոքից դուրս եկող թոքային խողովակի մոտ: Ունի երեք խուփ, որոնք ապահովվում են միակողմանի հոսք դեպի թոքային խողովակ:
Արհեստական փական[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հիվանդությունների ժամանակ, երբ չորս փականներից որևիցե մեկը սկսում է չկատարել իր ֆունկցիան, կատարվում է փականի փոխպատվաստում` փականը փոխարինելով արհեստական փականով: Այդ վիրահատությունը պահանջվում է սրտի բաց վիրահատություն: Փականը համարվում է անփոխարինելի մաս նորմալ ֆունկցիոնալ գործող մարդու սրտի համար: Բնական փականը զարգանում է սրտի կաղապարում և կարգավորում է արյան ճշգրիտ հոսքը: Սրտի արհեստական կլապանների երկու տեսակ է տարբերվում` մեխանիկական և բիոլոգիական կոնստրուկտուրով փականներ:
Սրտի փականի թերություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սրտի փականի թերություններն առաջանում են տարբեր հիվանդություններից , օրինակ ռևմատիզմից:
- Աորտային փականի արատ
- Աորտային խոռոչի նեղացում
- Աորտայի փականի անբավարարություն
- Մետերալ փականի արատ
- Մետերալ անոթի նեղացում
- Երկփեղկ փականի անբավարարություն
- Բնածին արատներ
- Բնածին եռափեղկ փականի անբավարարություն
- Եռափեղկ փականի նեղացում և լայնացում
Բուժման մեթոդներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնածին արատները բուժվում են միայն վիրաբուժական միջամտությամբ: Ձեռքբերովի արատները բուժվում են երկու ճանապարհով՝ կախված ծանրության աստիճանից և անհատական պաթոլոգիկ գործընթացից: Դեղորայքային բուժումը ուղղված է հիվանդության բուժմանը, որն առաջացել է արատների պատճառով: Օրինակ՝ սրտի անբավարարության, առիթմիայի կանխարգելմանը և բուժմանը:
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Պրոֆեսոր Ա. Ի. Հարությունով, բժշկական գիտությունների թեկնածու Ն. Յա. Վասին և Վ. Լ. Անզիմիրով. Կլինիկական վիրաբուժության ուղեցույց / Պրոֆեսոր Վ. Ի. Ստրուչկով Մոսկվա . Բժշկագիտություն, 1967, էջ 234-520.
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ С.И. Ожегов, Н.Ю. Шведова. Толковый словарь Ожегова. — 1949-1992.
- ↑ Чазов Е. И. (ред.) Руководство по кардиологии. — М.: Медицина, 1982. — Т. 1
- ↑ Dagum P., Green R., Nistal F. J. Deformationaldynamiks of the aortic root: modes and physiologic determinants / Circulation. — 1989. — Vol. 100. № 19 (Suppl). — P. 54-62.
