Jump to content

Ստեփան Սարյան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ստեփան վարդապետ Սարյան
Ծնվել է1865
ԾննդավայրԿ. Պոլիս
Մահացել է1915
Մահվան վայրՏրապիզոն
Ազգությունհայ
ԿրթությունՀռոմի համալսարան
Մասնագիտությունբնագետ
Աշխատանքխմբագիր, դպրոցի տեսուչ
ԱշխատավայրՍբ. Ղազար վանքի դպրոց
Մուրատ-Ռափայելյան վարժարան

Ստեփան վարդապետ Սարյան (1865, Կ. Պոլիս - 1915, Տրապիզոն), հայ բնագետ, մշակութային գործիչ, Վենետիկի Մխիթարյան միաբանության անդամ։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1865 թվականին Կ. Պոլսի Գաղատիա թաղամասում։ 1880 թվականին միացել է Մխիթարյան միաբանությանը (Վենետիկի Սբ. Ղազար կղզի)։ 1887 թվականին ձեռնադրվել է կուսակրոն քահանա։ 1890 թվականին ավարտել է Հռոմի համալսարանի աստվածաբանության ֆակուլտետը և ստացել աստվածաբանության ու փիլիսոփայության դոկտորի տիտղոս։ 1890 թվականին վերադարձել է Սբ. Ղազարի վանք։ 1891-93 թվականներին աշխատել է որպես Սբ. Ղազար վանքի դպրոցի ուսուցիչ և տեսուչի օգնական։ 1898-1899 թվականներին միաժամանակ եղել է Վենետիկի Մխիթարյան միաբանության «Բազմավէպ» հանդեսի խմբագիրը և տպարանի տեսուչը, բնագիտական հոդվածներով աշխատակցել հանդեսին։

1899-1901 թվականներին «Բազմավեպի» համարներում լույս են տեսել նրա «Մագնիսական քուն» վերնագիրը կրող հոդվածները՝ նվիրված հիպնոսի առեղծվածներին։ 1902/05 թվականին գրել է հայ իրականության մեջ առաջին երկը դարվինիզմի և տեսակների ծագման մասին։

1902-1906 թվականներին եղել է Մխիթարյանների Փարիզի Մուրատ-Ռափայելյան վարժարանի տեսուչը։ 1906-1910 թվականներին Եղիսաբեթուպոլսում եղել է առաքելական քարոզիչ։ Այնուհետև որոշ ժամանակ ուսուցչություն է արել իր ծննդավայր Կ.Պոլսի Գաղատիա թաղամասում։ 1910 թվականին տեղափոխվել է Տրապիզոն և վարել տեղի հայ կաթոլիկների վարժարանների տեսուչի, ապա՝ հոգևոր հովվի պաշտոնները։

Զոհվել է Մեծ Եղեռնի ժամանակ՝ 1915 թվականին Տրապիզոնում՝ 50 տարեկանում։

Աշխատություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Ընթացք տեսական աստուածաբանութեան, 1894, 825 էջ։
  • Մագնիսական քուն, Վենետիկ, 1901։ Մինչ այդ լույս է տեսել «ԲԱզմավէպի» 1899-1901 թթ. համարներում։
  • Էակներու ծագումը, 1902/1905։

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Թէոդիկ, Յուշարձան նահատակ մտաւորականութեան, Բ. տպագրութիւն, Երեւան, ապրիլ 24, 1985։
  • Փաշայան Ասատուր, Տիտղոսակիր հայեր, XV-XIX դարեր, Երևան, 2001։
  • Հարություն Մինասյան, Օսմանյան կայսրությունում և Թուրքիայի Հանրապետությունում բռնաճնշումների և ցեղասպանության ենթարկված հայ բժիշկներ, Երևան, «Լուսաբաց», 2014 — 520 էջ։