Լրիվ փակ կուսաթաղանթ
Լրիվ փակ կուսաթաղանթը բնածին խանգարում է, երբ առանց բացվածքի կուսաթաղանթն ամբողջությամբ փակում է հեշտոցը։ Այն առաջանում է պտղի զարգացման ընթացքում կուսաթաղանթի սխալ ձվավորման պատճառով։ Այն առավել հաճախ ախտորոշվում է դեռահաս աղջիկների մոտ, երբ դաշտանային արյունը կուտակվում է հեշտոցում և երբեմն նաև արգանդում։ Այն բուժվում է կուսաթաղանթի վիրահատական կտրվածքով։
Նշանները և ախտանշանները
Տուժած նորածինների մոտ կարող է դրսևորվել սուր միզակապությամբ[1]։ Դեռահաս կանանց մոտ փակ կուսաթաղանթի ամենատարածված ախտանշաններն են կոնքի ցիկլային ցավը և ամենորեան. հեմատոկոլպոզի հետ կապված այլ ախտանիշներ ներառում են միզակապություն, փորկապություն, գոտկատեղի ցավ, սրտխառնոց և փորլուծություն[2]։ Հեշտոցային այլ անոմալիաները կարող են փակ կուսաթաղանթի նման ախտանշաններ ունենալ։ Հեշտոցային ատրեզիան և լայնակի հեշտոցային միջնապատը պահանջում են տարբերակում[3]։ Մի քանի կանանց մոտ նկատվել է կղելու ուժեղ ցանկություն[4]։
Բարդություններ
Եթե մինչև սեռական հասունացումը չբուժվի կամ չճանաչվի, փակ կուսաթաղանթը կարող է հանգեցնել որովայնամզի բորբոքման կամ էնդոմետրիոզի՝ հետադիմական արյունահոսության պատճառով։ Բացի այդ, այն կարող է հանգեցնել մուկոմետրոկոլպոսի (հեշտոցային անցքի և արգանդի լայնացում՝ լորձի կուտակման պատճառով) կամ հեմատոմետրոկոլպոսի (դաշտանային հեղուկի կուտակման պատճառով լայնացում)։ Մուկոմետրոկոլպոսը և հեմատոկոլպոսն իրենց հերթին կարող են առաջացնել միզակապություն, փորկապություն և միզուղիների վարակ[1]։
Պաթոֆիզիոլոգիա
Պտղի զարգացման ընթացքում ձևավորվում է փակ կուսաթաղանթ, երբ միզասեռական սինուսները չեն կարողանում անցուղիներ ստեղծել հեշտոցի մնացած մասի հետ[5]։ Թեև արձանագրվել են ընտանեկան առաջացման որոշ դեպքեր, պայմանի առաջացումը հիմնականում պատահական է, և գենետիկական մարկերներ կամ մուտացիաներ կապված չեն դրա պատճառի հետ[6]։
Ախտորոշում
Փակ կուսաթաղանթն ամենից հաճախ ախտորոշվում է դեռահաս աղջիկների մոտ առաջին դաշտանի տարիքից հետո, այլապես նորմալ զարգացումով[7]։ Այս տարիքի դեռահաս աղջիկների մոտ վիճակի բնորոշ դրսևորումը ամենորեան է և կոնքի ցիկլային ցավը, որը վկայում է հեշտոցային խանգարման հետևանքով առաջացած հեմատոկոլպոզի մասին։ Փակ կուսաթաղանթը սովորաբար տեսանելի է հեշտոցային զննման ժամանակ որպես ուռած կապույտ թաղանթ[7]։ Հեմատոկոլպոզի առկայության դեպքում զանգվածը հաճախ շոշափելի է որովայնի կամ ուղիղ աղիքի հետազոտության ժամանակ։ Փակ կուսաթաղանթի ախտորոշումը սովորաբար կատարվում է զուտ ֆիզիկական հետազոտության հիման վրա, չնայած անհրաժեշտության դեպքում ախտորոշումը կարող է հաստատվել տրանսորովայնային, տրանսպերինալ կամ տրանսռեկտալ ուլտրաձայնի միջոցով[2]։
Փակ կուսաթաղանթ կարող է ախտորոշվել նաև նորածին երեխաների մոտ, և այն երբեմն հայտնաբերվում է հղիության ընթացքում պտղի ուլտրաձայնային հետազոտության ժամանակ[7]։ Նորածինների մոտ ախտորոշումը հիմնված է որովայնի կամ կոնքի զանգվածի կամ ուռած կուսաթաղանթի հայտնաբերման վրա[7]։ Նորածինների նորմալ հեշտոցի հետազոտությունը սովորաբար հայտնաբերում է լորձի հետքեր մեծ շուրթերի հետևի մասում. լորձի բացակայությունը կարող է ցույց տալ անկատար կուսաթաղանթ կամ հեշտոցային այլ խոչընդոտ[1]։
Նմանատիպ այլ հիվանդություն՝ ատամնավոր կուսաթաղանթ, ախտորոշվում է, երբ կուսաթաղանթը պարունակում է շատ փոքրիկ բացվածքներ[8]։
Կառավարում
Մինչ դեռահասների վիրաբուժական միջամտությունը, ախտանշանները կարող են վերացվել համակցված օրալ հակաբեղմնավորիչ հաբերի միջոցով, որոնք անընդհատ ընդունվում են դաշտանային ցիկլը ճնշելու համար կամ ՈՍՀԲԴ-ներով՝ ցավը թեթևացնելու համար[9]։ Փակ կուսաթաղանթի վիրաբուժական բուժումը հիմենոտոմիայի միջոցով սովորաբար ներառում է կուսաթաղանթի խաչաձև կտրվածքներ, դրանց հիմքերից կուսաթաղանթի հատվածների հեռացում և հեշտոցային անցքի և արգանդի միջից հեղուկի արտահոսք[10][11]։ Ախտահարված աղջիկների համար, ովքեր ցանկանում են (կամ ում ծնողները ցանկանում են) պահպանել կուսաթաղանթը, կարող են օգտագործվել կուսաթաղանթի կենտրոնական եզրը կտրելու վիրաբուժական տեխնիկա[12]։ Կուսաթաղանթի վիրահատական վերականգնման ժամկետները հակասական են. որոշ բժիշկներ կարծում են, որ ավելի լավ է միջամտել նորածնային շրջանից անմիջապես հետո, իսկ մյուսները կարծում են, որ վիրահատական վերականգնումը պետք է հետաձգվի մինչև սեռական հասունացումը, երբ էստրոգենացումը ավարտվի[13]։
Համաճարակաբանություն
Փակ կուսաթաղանթը բնածին ծագման ամենատարածված հեշտոցային խանգարումն է[1]։ Փակ կուսաթաղանթի հաճախականության գնահատականները տատանվում են 1-ից մինչև 1000-ից մինչև 1-ից մինչև 10000 կանանցից 1-ը[14][15]։
Ծանոթագրություններ
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Kaiser, Georges L. (2012). Symptoms and Signs in Pediatric Surgery. Springer Science+Business Media. էջ 556. ISBN 9783642311611.
- ↑ 2,0 2,1 Lacy, Judith (2008). «Imperforate hymen». The 5-minute Obstetrics and Gynecology Consult. Lippincott Williams & Wilkins. էջեր 116–117. ISBN 9780781769426.
- ↑ Acién, Pedro; Acién, Maribel (2016-01-01). «The presentation and management of complex female genital malformations». Human Reproduction Update (անգլերեն). 22 (1): 48–69. doi:10.1093/humupd/dmv048. ISSN 1355-4786. PMID 26537987.
- ↑ Mwenda, Aruyaru Stanley (2013). «Imperforate Hymen - a care cause of acute abdominal pain and tenesmus: case report and review of the literature». Pan African Medical Journal (անգլերեն). 15: 28. doi:10.11604/pamj.2013.15.28.2251. PMC 3758851. PMID 24009804.
- ↑ Paula J. Adams Hillard (June 12, 2013). «Imperforate Hymen: Pathophysiology». eMedicine. Վերցված է May 9, 2014-ին.
- ↑ Lardenoije, Céline; Aardenburg, Robert; Mertens, Helen; Mertens, H (2009). «Imperforate hymen: a cause of abdominal pain in female adolescents». BMJ Case Reports. 2009: bcr0820080722. doi:10.1136/bcr.08.2008.0722. PMC 3029536. PMID 21686660.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Puri, Prem; Höllwarth, Michael E. (2009). Pediatric Surgery: Diagnosis and Management. Springer Science+Business Media. էջ 969. ISBN 9783540695608.
- ↑ Sharma, R. K. (2007). Concise Textbook Of Forensic Medicine & Toxicology. Elsevier. էջ 117. ISBN 9788131211458.
- ↑ Adams Hillard, Paula J. (June 12, 2013). «Imperforate Hymen Treatment & Management: Medical Therapy». eMedicine. Վերցված է May 9, 2014-ին.
- ↑ Wilkinson, Edward J. (2012). Wilkinson and Stone Atlas of Vulvar Disease (3rd ed.). Lippincott Williams & Wilkins. էջեր 187–188. ISBN 9781451132182.
- ↑ Goel, Neerja; Rajaram, Shalini; Mehta, Sumita (2013). State-of-the-art : vaginal surgery (2nd ed.). New Delhi. էջ 6. ISBN 9789350902875. OCLC 858649878.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ Chelli D; Kehila M; Sfar E; Zouaoui B; Chelli H; Chanoufi B (2008). «Imperforate hymen: Can it be treated without damaging the hymenal structure?». Cahiers d'Études et de Recherches Francophones / Santé. 18 (2): 83–87. doi:10.1684/san.2008.0108. PMID 19188131.
- ↑ Gibbs, Ronald S. (2008). Danforth's Obstetrics and Gynecology. Lippincott Williams & Wilkins. էջ 557. ISBN 9780781769372.
- ↑ Mwenda, Aruyaru Stanley (2013). «Imperforate Hymen - a care cause of acute abdominal pain and tenesmus: case report and review of the literature». Pan African Medical Journal (անգլերեն). 15: 28. doi:10.11604/pamj.2013.15.28.2251. PMC 3758851. PMID 24009804.
- ↑ Adams Hillard, Paula J. (June 12, 2013). «Imperforate Hymen: Epidemiology». eMedicine. Վերցված է May 9, 2014-ին.
- Glavan, N; Haller, H; Brnčić-Fischer, A; Glavan-Gačanin, L; Miletić, D; Jonjić, N (2016). «Imperforate hymen presenting as vaginal cyst in a 16-month-old child - considerations for an early diagnosis». Scottish Medical Journal. 61 (1): 48–50. doi:10.1177/0036933015615263. PMID 26659454. S2CID 27077599.
- Imperforate hymen at Medscape