Խրտվիլակ (Օզ)

Խրտվիլակ (Օզ)

մարդակերպ օբյեկտ, գրական հերոս, fictional scarecrow

Սեռ	արական
Ստեղծել է	Լայման Ֆրենք Բաում
Ներկայացված է ստեղծագործության մեջ	Օզի զարմանահրաշ կախարդը
From narrative universe	Oz universe
Narrative role	supporting character

Խրտվիլակ (անգլ.՝ The Scarecrow), Օզի սքանչելի ​​երկրի կերպար, որը ստեղծվել է ամերիկացի գրող Լ. Ֆրենկ Բաումի և նկարազարդող Վ. Դենսլոուի կողմից։ Իր հայտնվելու առաջին պահից Խրտվիլակը բացահայտում է, որ չունի ուղեղ և ամենից առաջ հենց դա է երազում ունենալ: Իրականում նա ընդամենը երկու օրական է և պարզապես միամիտ։ Վեպի ողջ ընթացքում նա ապացուցում է, որ ունի այն ուղեղը, որը փնտրում է, և հետագայում ճանաչվում է որպես «ամենաիմաստուն մարդը ողջ Օզում»: Նա բավական իմաստուն է ճանաչելու իր սեփական սահմանափակումները և շատ ուրախ է, որ Օզի իշխանությունը հանձնեց արքայադուստր Օզմային և դարձավ նրա վստահելի խորհրդականներից մեկը, թեև նա սովորաբար ավելի շատ ժամանակ է ծախսում զվարճանալով, քան խորհուրդ տալով:

Կերպարի կենսագրություն

Օզի հրաշալի կախարդ

Բաումի 1900 թվականի «Օզի հրաշալի կախարդը» դասական վեպում կենդանի խրտվիլակը հանդիպում է Դորոթի Գեյլին Մունչկինի երկրի դաշտում, մինչ նա գնում է Զմրուխտ քաղաք: Նա պատմում է նրան իր ստեղծագործության մասին և այն մասին, թե ինչպես սկզբում վախեցրեց ագռավներին, նախքան տարեցը հասկացավ, որ ինքը ծղոտե մարդ է, ինչի պատճառով մյուս ագռավները սկսեցին ուտել եգիպտացորենը: Այնուհետև ծեր ագռավը Խրտվիլակին ասաց ուղեղի կարևորության մասին: «Անմիտ» Խրտվիլակը միանում է Դորոթիին այն հույսով, որ Հրաշագործը նրան ուղեղ կտա։ Հետագայում նրանց են միանում Անագե Անտառահատն ու Վախկոտ Առյուծը: Երբ խումբը գնում է Արևմուտք, նա սպանում է Կախարդի ագռավներին՝ կոտրելով նրանց վիզը։ Նրան պատռում են Թռչող կապիկները, իսկ հագուստները ծառի վրա են նետում, բայց երբ նրա հագուստը լցվում է ծղոտով, նա նորից վերադառնում է: Այն բանից հետո, երբ Դորոթին և նրա ընկերները ավարտում են Արևմուտքի չար կախարդին սպանելու իրենց առաքելությունը, Վիզարդը Խրտվիլակին տալիս է ուղեղներ (պատրաստված թեփից, քորոցներից և ասեղներից). Նախքան Օզից օդապարիկով հեռանալը, Հրաշագործը նշանակում է Խրտվիլակին, որ կառավարի Զմրուխտ քաղաքը նրա բացակայության ընթացքում։ Նա ուղեկցում է Դորոթիին և մյուսներին դեպի Հարավային Գլինդայի բարի կախարդի պալատ, օգտագործում է Ոսկե գլխարկը, որպեսզի կանչի Թևավոր կապիկներին, որոնք Խրտվիլակին հետ են տանում Զմրուխտ քաղաք։

Ուղեղ ունենալու նրա ցանկությունը զգալիորեն հակադրվում է Անագե Անտառահատի սիրտ ունենալու ցանկությանը, որն արտացոլում է ընդհանուր բանավեճը մտքի և զգացմունքների հարաբերական կարևորության միջև: Իրոք, երկուսն էլ կարծում են, որ չունեն ոչ մեկը: Այս փիլիսոփայական բանավեճը երկու ընկերների միջև այն մասին, թե ինչու է իրենց ընտրությունը ավելի կարևոր, ոչ մեկը մյուսին չի համոզում, և Դորոթին, լսելով, չի կարողանում որոշել, թե որն է ճիշտ: Խորհրդանշականորեն, քանի որ նրանք մնում են Դորոթիի հետ իր ողջ որոնումների ընթացքում, նա ապահովված է երկուսն էլ և կարիք չկա ընտրելու:

Աղբյուրներ

• Culver, Stuart (1988). «What Manikins Want: The Wonderful Wizard of Oz and The Art of Decorating Dry Goods Windows and Interiors». Representations. 21: 97–116. doi:10.1525/rep.1988.21.1.99p02045.
• Dighe, Ranjit S., ed. (2002). The historian's Wizard of Oz: reading L. Frank Baum's classic as a political and Monetary Allegory. ISBN 0-275-97418-9.
• Green, David L., and Dick Martin. (1977) The Oz Scrapbook. Random House.
• Hearn, Michael Patrick, ed. (2000). The Annotated Wizard of Oz. W. W. Norton & Company. ISBN 0-393-04992-2.
• Riley, Michael O. (1997). Oz and Beyond: The Fantasy World of L. Frank Baum. University of Kansas Press. ISBN 0-7006-0832-X.
• Ritter, Gretchen (August 1997). «Silver slippers and a golden cap: L. Frank Baum's The Wonderful Wizard of Oz and historical memory in American politics». Journal of American Studies. 31 (2): 171–203. doi:10.1017/s0021875897005628. JSTOR 27556260. S2CID 144369952.
• Rockoff, Hugh (August 1990). «The 'Wizard of Oz' as a Monetary Allegory». Journal of Political Economy. 98 (4): 739–760. doi:10.1086/261704. JSTOR 2937766. S2CID 153606670.
• Sunshine, Linda. All Things Oz (2003)
• Swartz, Mark Evan (2000). Oz Before the Rainbow: L. Frank Baum's "The Wonderful Wizard of Oz" on Stage and Screen to 1939. The Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-6477-1.
• Velde, Francois R. "Following the Yellow Brick Road: How the United States Adopted the Gold Standard" Economic Perspectives. Volume: 26. Issue: 2. 2002. also online here
• Ziaukas, Tim. "100 Years of Oz: Baum's 'Wizard of Oz' as Gilded Age Public Relations" in Public Relations Quarterly, Fall 1998

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Խրտվիլակ (Օզ)» հոդվածին։