«Կիվու (լիճ)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)
Տող 1. Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Աշխքարտ}}
{{Տեղեկաքարտ Աշխքարտ}}
'''Կիվու'''<ref name="БРЭ">{{БРЭ|статья=Киву|id=2062708}}</ref><ref name="СГНЗС">{{Словарь географических названий зарубежных стран|441|Эдуа́рд}}</ref><ref name="Атлас">{{Атлас мира|2010|153|Демократическая Республика Конго, Уганда, Кения, Руанда, Бурунди, Танзания}}</ref>, լիճ [[Արևմտյան Աֆրիկա]]յում, [[Ռուանդա]]յի և [[Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն|Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետությ]]ան սահմանին<ref name="Атлас" />` [[Արևելաաֆրիկյան ռիֆտային հովիտ|Արևելաաֆրիկյան ռիֆտային հովտում]], [[Աֆրիկյան մեծ լճեր]]ից մեկն է: Կիվու լճից սկիզբ է առնում է [[Ռուզիզի]] գետը, որը հոսում է հարավային ուղղությամբ և թափվում [[Տանգանիկա]] լիճը<ref name="БСЭ3"/>:
'''Կիվու'''<ref name="БРЭ">{{БРЭ|статья=Киву|id=2062708}}</ref><ref name="СГНЗС">{{Словарь географических названий зарубежных стран|441|Эдуа́рд}}</ref><ref name="Атлас">{{Атлас мира|2010|153|Демократическая Республика Конго, Уганда, Кения, Руанда, Бурунди, Танзания}}</ref>, լիճ [[Արևմտյան Աֆրիկա]]յում, [[Ռուանդա]]յի և [[Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն|Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետությ]]ան սահմանին<ref name="Атлас" />` [[Արևելաաֆրիկյան ռիֆտային հովիտ|Արևելաաֆրիկյան ռիֆտային հովտում]], [[Աֆրիկյան մեծ լճեր]]ից մեկն է։ Կիվու լճից սկիզբ է առնում է [[Ռուզիզի]] գետը, որը հոսում է հարավային ուղղությամբ և թափվում [[Տանգանիկա]] լիճը<ref name="БСЭ3"/>։
== Աշխարհագրություն ==
== Աշխարհագրություն ==
Լճի մակերեսը կազմում է մոտավորապես 2700 կմ²<ref name="БСЭ3">{{БСЭ3|статья=Киву (озеро в Африке)}}</ref>, ջրագիծը գտնվում է [[ծովի մակարդակ]]ից 1460 մ բարձրության վրա: Լճի գոգավորությունը տեղակայված է ռիֆտային հովտումում, որն աստիճանաբար ընդլայնվում է` պատճառելով [[հրաբուխ|հրաբխային]] ակտիվություն տարածաշրջանում և խորացնելով լիճը: Ավելագույն խորությունը 496 մետր է<ref name="БРЭ" /><ref name="БСЭ3"/> (16-րդ տեղ): Լիճը շրջապատված է լեռներով:
Լճի մակերեսը կազմում է մոտավորապես 2700 կմ²<ref name="БСЭ3">{{БСЭ3|статья=Киву (озеро в Африке)}}</ref>, ջրագիծը գտնվում է [[ծովի մակարդակ]]ից 1460 մ բարձրության վրա։ Լճի գոգավորությունը տեղակայված է ռիֆտային հովտումում, որն աստիճանաբար ընդլայնվում է` պատճառելով [[հրաբուխ|հրաբխային]] ակտիվություն տարածաշրջանում և խորացնելով լիճը։ Ավելագույն խորությունը 496 մետր է<ref name="БРЭ" /><ref name="БСЭ3"/> (16-րդ տեղ)։ Լիճը շրջապատված է լեռներով։


Կիվուն հայտնաբերվել է 1894 թվականին գերմանացի ճանապարհորդ [[Գուստավ Ադոլֆ ֆոն Գյոթցեն]]ի կողմից<ref>{{книга:Африка-ЭС |автор = | статья = Киву |страницы = |том = 1 }}</ref>:
Կիվուն հայտնաբերվել է 1894 թվականին գերմանացի ճանապարհորդ [[Գուստավ Ադոլֆ ֆոն Գյոթցեն]]ի կողմից<ref>{{книга:Африка-ЭС |автор = | статья = Киву |страницы = |том = 1 }}</ref>։


Լճի վրա է գտնվում աշխարհի ամենամեծ` քաղցրահամ ջրում տեղակայված կղզիներից մեկը` [[Իջվի]]ն ([[Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն]]):
Լճի վրա է գտնվում աշխարհի ամենամեծ` քաղցրահամ ջրում տեղակայված կղզիներից մեկը` [[Իջվի]]ն ([[Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն]])։


1948 թվականին տեղի է ունեցել լճի հարևանությամբ գտնվող [[Կիտուրո]] հրաբխի ժայթքումը: Լիճը եռաց, և այնտեղ ապրող ձկները եփվեցին: Բնիկները հաճույքով ուտում էին եփած ձուկը` հանելով այն լճից:
1948 թվականին տեղի է ունեցել լճի հարևանությամբ գտնվող [[Կիտուրո]] հրաբխի ժայթքումը։ Լիճը եռաց, և այնտեղ ապրող ձկները եփվեցին։ Բնիկները հաճույքով ուտում էին եփած ձուկը` հանելով այն լճից։


== Ֆաունա ==
== Ֆաունա ==
[[Պատկեր:Lake Kivu shoreline at Gisenyi.jpg|слева|мини|250px]]Լճում ապրում են [[բեղլուներ]]ը:
[[Պատկեր:Lake Kivu shoreline at Gisenyi.jpg|слева|мини|250px]]Լճում ապրում են [[բեղլուներ]]ը։


== Վտանգ ==
== Վտանգ ==
Լճի ջրի ստորին շերտերը հագեցած են [[ածխաթթու գազ]]ով և [[մեթան]]ով: Մեթանի պաշարները գնահատվում են 55 մլրդ. մ³: Գազերի արտանետումը` երկրաշարժի կամ հրաբխային ակտիվության բարձրացման հետևանքով սպառնում է հարակից տարածքների երկու միլիոն բնակիչների կյանքին<ref>{{cite web |url= https://daypic.ru/nature/201309 |title= Опаснейшие озёра |date= 2015-01-07 |website= Daypic.ru |accessdate= 2020-05-12 |deadlink= |archiveurl= https://web.archive.org/web/20200703012123/https://daypic.ru/nature/201309 |archivedate= 2020-07-03 |dead-url= yes }}</ref>:
Լճի ջրի ստորին շերտերը հագեցած են [[ածխաթթու գազ]]ով և [[մեթան]]ով։ Մեթանի պաշարները գնահատվում են 55 մլրդ. մ³: Գազերի արտանետումը` երկրաշարժի կամ հրաբխային ակտիվության բարձրացման հետևանքով սպառնում է հարակից տարածքների երկու միլիոն բնակիչների կյանքին<ref>{{cite web |url= https://daypic.ru/nature/201309 |title= Опаснейшие озёра |date= 2015-01-07 |website= Daypic.ru |accessdate= 2020-05-12 |deadlink= |archiveurl= https://web.archive.org/web/20200703012123/https://daypic.ru/nature/201309 |archivedate= 2020-07-03 |dead-url= yes }}</ref>։


== Պատկերասրահ ==
== Պատկերասրահ ==

07:25, 13 Մարտի 2021-ի տարբերակ

Կիվու
Տեսակmeromictic lake? և լիճ
Երկիր ԿԴՀ և  Ռուանդա
Երկարություն89 կմ
Լայնություն48 կմ
ԲԾՄ1463 մետր
Խորություն485 մետր
Մակերես2700 կմ²
Ծավալ500 000 խորանարդ հեկտոմետր
Մասն էԱֆրիկայի մեծ լճեր
Ավազանի տարածք7000 կմ²
Ավազանի երկիր Ռուանդա
Լիճ հոսող գետKarundura?
Լճից հոսող գետՌուզիզի գետ
Քարտեզ
Քարտեզ

Կիվու[1][2][3], լիճ Արևմտյան Աֆրիկայում, Ռուանդայի և Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետության սահմանին[3]` Արևելաաֆրիկյան ռիֆտային հովտում, Աֆրիկյան մեծ լճերից մեկն է։ Կիվու լճից սկիզբ է առնում է Ռուզիզի գետը, որը հոսում է հարավային ուղղությամբ և թափվում Տանգանիկա լիճը[4]։

Աշխարհագրություն

Լճի մակերեսը կազմում է մոտավորապես 2700 կմ²[4], ջրագիծը գտնվում է ծովի մակարդակից 1460 մ բարձրության վրա։ Լճի գոգավորությունը տեղակայված է ռիֆտային հովտումում, որն աստիճանաբար ընդլայնվում է` պատճառելով հրաբխային ակտիվություն տարածաշրջանում և խորացնելով լիճը։ Ավելագույն խորությունը 496 մետր է[1][4] (16-րդ տեղ)։ Լիճը շրջապատված է լեռներով։

Կիվուն հայտնաբերվել է 1894 թվականին գերմանացի ճանապարհորդ Գուստավ Ադոլֆ ֆոն Գյոթցենի կողմից[5]։

Լճի վրա է գտնվում աշխարհի ամենամեծ` քաղցրահամ ջրում տեղակայված կղզիներից մեկը` Իջվին (Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն

1948 թվականին տեղի է ունեցել լճի հարևանությամբ գտնվող Կիտուրո հրաբխի ժայթքումը։ Լիճը եռաց, և այնտեղ ապրող ձկները եփվեցին։ Բնիկները հաճույքով ուտում էին եփած ձուկը` հանելով այն լճից։

Ֆաունա

миниԼճում ապրում են բեղլուները։

Վտանգ

Լճի ջրի ստորին շերտերը հագեցած են ածխաթթու գազով և մեթանով։ Մեթանի պաշարները գնահատվում են 55 մլրդ. մ³: Գազերի արտանետումը` երկրաշարժի կամ հրաբխային ակտիվության բարձրացման հետևանքով սպառնում է հարակից տարածքների երկու միլիոն բնակիչների կյանքին[6]։

Պատկերասրահ

Ծանոթագրություններ

  1. 1,0 1,1 Киву // Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая российская энциклопедия, 2004—2017.
  2. Կաղապար:Словарь географических названий зарубежных стран
  3. 3,0 3,1 Демократическая Республика Конго, Уганда, Кения, Руанда, Бурунди, Танзания // Атлас мира / сост. и подгот. к изд. ПКО «Картография» в 2009 г. ; гл. ред. Г. В. Поздняк. — М. : ПКО «Картография» : Оникс, 2010. — С. 153. — ISBN 978-5-85120-295-7 (Картография). — ISBN 978-5-488-02609-4 (Оникс).
  4. 4,0 4,1 4,2 Киву (озеро в Африке) // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
  5. Կաղապար:Книга:Африка-ЭС
  6. «Опаснейшие озёра». Daypic.ru. 2015-01-07. Արխիվացված է օրիգինալից 2020-07-03-ին. Վերցված է 2020-05-12-ին. {{cite web}}: Cite has empty unknown parameter: |deadlink= (օգնություն); Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

Գրականություն