«Նոյշվանշտայն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
Տող 118. Տող 118.
<ref name="chase42">Chelsea Chase: ''An American in Europe: Reflections on Travel and Culture''. Oxford, Ohio 2009, Seite 42 ([https://etd.ohiolink.edu/!etd.send_file?accession=muhonors1240361660 PDF]).</ref>
<ref name="chase42">Chelsea Chase: ''An American in Europe: Reflections on Travel and Culture''. Oxford, Ohio 2009, Seite 42 ([https://etd.ohiolink.edu/!etd.send_file?accession=muhonors1240361660 PDF]).</ref>
<ref name="dzt">[http://www.germany.travel/de/staedte-kultur/top-100/germany-travel-attractions.html?et_rp=1 ''Die beliebtesten Reiseziele 2014 stehen fest!''], abgerufen am 3.&nbsp;Dezember 2014.</ref>
<ref name="dzt">[http://www.germany.travel/de/staedte-kultur/top-100/germany-travel-attractions.html?et_rp=1 ''Die beliebtesten Reiseziele 2014 stehen fest!''], abgerufen am 3.&nbsp;Dezember 2014.</ref>

<ref name="faz">{{Internetquelle |url=http://www.faz.net/aktuell/gesellschaft/abstimmung-koelner-dom-beliebtester-ort-der-deutschen-1359759.html |titel=Kölner Dom beliebtester Ort der Deutschen |autor= |werk=[[Frankfurter Allgemeine Zeitung]] |datum=2006-09-23 |zugriff=2016-10-13}}</ref>
<ref name="SB-archiv13">[http://www.schloesser.bayern.de/deutsch/presse/archiv13/neuschwan/vorplatz.htm Pressemitteilung vom 14.&nbsp;Oktober 2013 auf www.schloesser.bayern.de], abgerufen am 3.&nbsp;Dezember 2014.</ref>
<ref name="SB-archiv13">[http://www.schloesser.bayern.de/deutsch/presse/archiv13/neuschwan/vorplatz.htm Pressemitteilung vom 14.&nbsp;Oktober 2013 auf www.schloesser.bayern.de], abgerufen am 3.&nbsp;Dezember 2014.</ref>
<ref name="macmärchen">Bernd Mosebach: ''McMärchen – Hinter den Kulissen von Neuschwanstein''. TV-Dokumentation. ZDF 2002.</ref>
<ref name="macmärchen">Bernd Mosebach: ''McMärchen – Hinter den Kulissen von Neuschwanstein''. TV-Dokumentation. ZDF 2002.</ref>

07:16, 2 Նոյեմբերի 2017-ի տարբերակ

Խնդրում ենք նշել կաղապարի տեղադրման ամսաթիվը 2024-04-27 03:31:04 ֆորմատով

Նոյշվանշտայն
Նկարագրություն
Տեսակպալատ, դղյակ, շատո, տեսարժան վայր և թանգարան
ՀասցեNeuschwansteinstraße 20
Վարչական միավորՇվանգաու[1]
Երկիր Գերմանիա[1]
Կառուցված1869
ՃարտարապետՔրիստիան Ժանկ, Eduard Riedel?, Georg von Dollmann? և Julius Hofmann?
ՊատվիրողԼյուդովիկոս II Բավարացի
Շինանյութաղյուս, կրաքար և ավազաքար
Բարձրություն65 մետր
Ճարտարապետական ոճՆեոռոմանական ճարտարապետություն և Նեոգոթիկա
Ընթացիկ
սեփականատեր
Բավարիա
Իրադարձություններպատրաստման կամ շինարարության սկիզբ[2] և topping out?[2]
Կայքneuschwanstein.com
Քարտեզ
Քարտեզ
 Neuschwanstein Castle Վիքիպահեստում
Մարի կամրջի տեսակ է

Նոյշվանշտայն (նաև Նեյշվանշտե՛յն[3], գերմ.՝ Schloß Neuschwanstein [nɔy’ʃvanʃtain]) ռոմանտիզմի ոճով կառուցված ամրոց է, տառացիորեն «Նոր կարապի քար» (քարափ) բավարական թագավոր Լյուդվիգ 2-րդի ռոմանտիկ ամրոցն է, գտնվում է Բավարիայի հարավ-արևելքում գտնվող Խոէնշվանգաու ամրոցի և Ֆյուսսեն քաղաքի մետակայքում՝ ավստրիական սահմանից ոչ հեռու[4][5]։ Նոյշվանշտայն ամրոցը Գերմանիայի ամենահայտնի վայրերից և զբոսաշրջության կենտրոններից է, այն ոգեշնչել է Դիսնեյլենդի «Հեքիաթային թագավորության» հեղինակներին։ Լյուդվիգ 2-րդը Բավարիայի գահին բազմեց 1861 թվականին, 18 տարեկանում, որոշել էր ապրել հեքիաթային ամրոցում, սակայն 100 օր անց նրան անգործունակ հռչակեցին և իրեն պատկանող մեկ այլ ամրոց, որտեղ էլ մահացավ։ Լյուդվիգ 2-րդի ամրոցը միջնադարի տպավորություն է թողնում, բայց ամրոցը կառուցվել է 19-րդ դարում[6]։ Այն բավականին պաշտպանված է հարձակումներից[7]։

Շինարարություն

Նոյշվանշտայնից տեսարան դեպի կարապի լիճ
Նոյշվանշտայնից տեսարան դեպի կարապի լիճ

Նոյշվանշտայն ամրոցը տեղում կանգնած է երկու ամրոցների վրա՝ առջևի և հետևի Շվանգաուներ,որոնք աշխատանքների սկզբում ընկած էին ամրոցի փլատակներում[8]։ Լյուդվիգ 2-րդ թագավորը հրամայել էր ժայռերը պայթեցնել մոտավորապես 8 մետրով և ստեղծել «հեքիաթային պալատի» կառուցման համար հարթ տարածք։ Ճանապարհի կատուցումից և ջրատարների տեղադրումից հետո 1869 թվականի սեպտեմբերի 5-ին դրվեց հսկայական ամրոցի շինարարության առաջին քարը։ Այն հանձնարարվել էր պալատական ճարտարապետ Էդուարդու Ռիդելյուին։ Մյունխենյան վարպետ Քրիստիան Յանկը նրա նպատակները իրականացրեց գեղարվեստական տեսքով՝ գեղանկարչական պատկերներով՝ «կապարներով»։ Թագավորը պահանջում էր անձամբ ստուգել յուրաքանչյուր գծագիր և նրա մասնակցությունը այնքան էական էր, որ ամրոցը համարում էին նրա անձնական ստեղծագործությունը։ 1969-1873 թվականներին կառուցվեցին դարպասները՝ պարիսպները։ Արքայի հանգստասենյակները գտնվում էին 3-րդ հարկում, իսկ 2-րդ հարկի հարմարավետ սենյակները նպաստում էին ամբողջ կառույցի հարմարավետությանը։ Սկսած 1873 թվականից սինարարական աշխատանքներն ընթանում էին շատ լարված ռիթմով, չնայած որ տասնամյակներ անց դեռևս ավարտված չէին, թագավորը 1884 թվականին որոշեց տեղափոխվել ամրոց։ Մեկ տարի անց ամրոցում նշեցին Լյուդվիգ 2-րդի մոր՝ Մարիայի ծննդյան 60-ամյակը։ Թագավորն ամրոցում ապրեց 172 օր, մահացավ 1886 թվականին, սակայն դեռևս ավարտված չէր ամրոցի կառուցումը։

Շինարարության պատմություն

Շքամուտքի և փակ պատշգամբի համար ավազաքարը բերվել է Նյուրտինգենից՝ Վյուրտեմբերգ մարզից, պատուհաների, սյուների համար մարմարը բերվել է Զալցբուրգից:Շինանյութերի մեծ քանակությունը վերամբարձ կռունկի օգնությամբ, սայլակներով բարձրացվել են շինության արևմտյան կողմից սայլակներով։ Վերամբարձ բլոկների հատուկ համակարգերի օգնությամբ շինանյութը տեղափոխվում և դնում էին համապատասխան տեղերում:

Դեռ այն ժամանակ, ամեն օր, շինարարական միջոցներն ու մեքենաները ստուգվում էին անվտանգության և հուսալիության նպատակով՝ «Գոլորշու կաթսաների Բավարիայի Աուդիտ հանձնաժողով»-ի կողմից։ Դրանից էլ առաջացավ այժմեական «Տեխնիկական հսկողության միավորումը»՝ (TÜV)։ 1880 թվականին շինարարությունով զբաղված էին 209 հյուսներ, քարտաշներ, բանվորներ։ 1886 թվականին թագավորի մահից հետո շինարարական բոլոր աշխատանքները դադարեցվեցին։ Թագավորի մահվան ժամանակ ամրոցի գինն աճեց մինչև 7,5 միլիոն մարկ, մինչդեռ նախագծի սկզբնական գինը կազմել էր 3,2 միլիոն մարկ։ Թագավորն ինքն իր վարկատուներին հսկայական գումար էր պարտք մնացել։ Լյուդվիգի մահից 2 շաբաթ հետո ամրոցի խնամակալը որոշեց ամրոցի այցելությունները դարձնել վճարովի, որպեսզի վերադարձնի պարտքերը և ավարտին հասցնի կիսատ մնացած շինարարական աշխատանքները։Մի քանի տարվա ընթացքում ավարտվեցին աշխատանքները, բայց թագավորի նպատակները լրիվ չէին իրագործվել՝ վերջնականապես չէր ավարտվել ասպետական սրահի, եկեղեցին իր 90 մետրանոց աշտարակով ընդհանրապես չէր կառուցվել, նաև մի քանի շինություններ, շինության արևմուտքում չկառուցվեց նաև շքապատշգամբներով և շատրվաններով մեծ այգին։ Համենայն դեպս ամրոցը դարձավ գլխավոր տեսարժան վայրերից մեկը, 1899 թվականին պարտքն ամբողջությամբ մարվեց և այդ ժամանակից Նոյշվանշտայն ամրոցը դարձավ թագավորության շահույթի հիմնական աղբյուրը՝ ամղջ աշխարհից օրեցօր հրապուրելովնորանոր զբոսաշրջիկների։

Արտաքին Դիզայն

Ամրոցը մտնում է երկու սանդղակի աշտարակներով սիմետրիկ դարպասների մեջ։ Ամրոցի արևելյան դարպասները ներկված են տարբեր գույներով։ Արտաքին պատերը ծածկված են կարմիր աղյուսով, դահիճները՝ դեղին ժայռերով: Հողաշեն դարպասի հարկերը պետք է ներառի, ինչպես գյուղատնտեսական, այնպես էլ ախոռական շենքեր:

Առավել նկատելի է Հոֆեբենի քառակուսի աշտարակով կոչված ամրոցը, որը ունի 45 մետր բարձրություն։ Այդտեղ ավելի շատ ուշադրություն է դարձվել ներքին ձևավորությանը։

Համայնապատկեր



Գրականություն

  • Wilfried Blunt: Ludwig II. Heyne, München 1990, ISBN 3-453-55006-4.
  • Rolf Linnenkamp: Die Schlösser und Projekte Ludwigs II. Heyne, München 1986, ISBN 3-453-02269-6.
  • Michael Petzet: Gebaute Träume. Die Schlösser Ludwigs II. von Bayern. Hirmer, München 1995, ISBN 3-7774-6600-X, S. 46–123.
  • Michael Petzet, Gerhard Hojer: Schloss Neuschwanstein. Amtlicher Führer. 771.–830. Tausend. Bayerische Verwaltung der staatlichen Schlösser, Gärten und Seen, München 1991.
  • Alexander Rauch: Neuschwanstein. Atlantis, Herrsching 1991, ISBN 3-88199-874-8.
  • Sigrid Russ: Neuschwanstein. Der Traum eines Königs. Süddeutscher Verlag, München 1983, ISBN 3-7991-6176-7.
  • Jean Louis Schlim: Ludwig II. – Traum und Technik. MünchenVerlag, München 2010, ISBN 978-3-937090-43-6, Schloss Neuschwanstein, mit 3D-Simulationen.
  • Marcus Spangenberg: Der Thronsaal von Schloss Neuschwanstein. Ludwig II. und sein Verständnis vom Gottesgnadentum (= Große Kunstführer. Nr. 206). Schnell & Steiner, Regensburg 1999, ISBN 3-7954-1225-0.
  • Marcus Spangenberg: Ludwig II. – Der andere König (Kleine bayerische Biografien). Friedrich Pustet, Regensburg 2011, ISBN 978-3-7917-2308-2.
  • Marcus Spangenberg, Sacha Wiedenmann (Hrsg.): 1886. Bayern und die Schlösser König Ludwigs II. aus der Sicht von Hugues Krafft. Schnell & Steiner, Regensburg 2011, ISBN 3-7954-2470-4.
  • Marcus Spangenberg, Bernhard Lübbers (Hrsg.): Traumschlösser? Die Bauten Ludwigs II. als Tourismus- und Werbeobjekte. Dr. Peter Morsbach, Regensburg 2015, ISBN 978-3-937527-83-3.

Արտաքին հղումներ

Ծանոթագրություններ


[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13] [14] [15] [16] [17] [18] [19] [20] [21] [22] [23] [24] [25] [26] [27] [28] [29] [30] [31] [32] [33] [34] [35] [36] [37] [38] [39] [40] [41] [42] [43] [44] [45] [46] [47] [48] [49] [50] [51] [52] [53] [54]

[55] [56] [57] [58] [59] [60] [61] [62] [63] [64] [65] [66] [67] [68] [69] [70] [71] [72] [73] [74] [75] [76]

[77] [78] [79] [80] [81] [17]

  1. Neuschwanstein auf www.burgen-web.de (PDF; 1 MB)
  2. Hans Pömbacher: „In Races bey Saleren“. Die Welt der Margareta von Schwangau, Oswald von Wolkensteins Gemahlin, zwischen Säuling und Schiern. In: ARX. Burgen und Schlösser in Bayern, Österreich und Südtirol. Jg. 32, Nr. 1, 2010, ISSN 0394-0624, Seite 8 (PDF; 43 MB).
  3. M. Petzet, G. Hojer: Amtlicher Führer Schloss Neuschwanstein, Seite 4.
  4. M. Petzet, G. Hojer: Amtlicher Führer Schloss Neuschwanstein, Seite 11.
  5. M. Petzet, G. Hojer: Amtlicher Führer Schloss Neuschwanstein, Seite 16.
  6. M. Petzet, G. Hojer: Amtlicher Führer Schloss Neuschwanstein, Seite 21.
  7. M. Petzet, A. Bunz: Gebaute Träume. Die Schlösser Ludwigs II. von Bayern, Seite 7.
  8. M. Petzet, A. Bunz: Gebaute Träume. Die Schlösser Ludwigs II. von Bayern, Seite 46.
  9. M. Petzet, A. Bunz: Gebaute Träume. Die Schlösser Ludwigs II. von Bayern, Seite 47.
  10. M. Petzet, A. Bunz: Gebaute Träume. Die Schlösser Ludwigs II. von Bayern, Seite 50.
  11. M. Petzet, A. Bunz: Gebaute Träume. Die Schlösser Ludwigs II. von Bayern, Seite 51.
  12. M. Petzet, A. Bunz: Gebaute Träume. Die Schlösser Ludwigs II. von Bayern, Seite 53.
  13. M. Petzet, A. Bunz: Gebaute Träume. Die Schlösser Ludwigs II. von Bayern, Seite 64.
  14. M. Petzet, A. Bunz: Gebaute Träume. Die Schlösser Ludwigs II. von Bayern, Seite 65.
  15. M. Petzet, A. Bunz: Gebaute Träume. Die Schlösser Ludwigs II. von Bayern, Seite 67.
  16. M. Petzet, A. Bunz: Gebaute Träume. Die Schlösser Ludwigs II. von Bayern, Seite 82.
  17. 17,0 17,1 Wilfried Blunt: Ludwig II., Seite 110.
  18. Wilfried Blunt: Ludwig II., Seite 111.
  19. Wilfried Blunt: Ludwig II., Seite 113.
  20. Wilfried Blunt: Ludwig II., Seite 114.
  21. Wilfried Blunt: Ludwig II., Seite 197.
  22. Wilfried Blunt: Ludwig II., Seite 212.
  23. M. Petzet, G. Hojer: Amtlicher Führer Schloss Neuschwanstein, Seite 9.
  24. M. Petzet, G. Hojer: Amtlicher Führer Schloss Neuschwanstein, Seite 10.
  25. M. Petzet, G. Hojer: Amtlicher Führer Schloss Neuschwanstein, Seite 12.
  26. M. Petzet, G. Hojer: Amtlicher Führer Schloss Neuschwanstein, Seite 19.
  27. M. Petzet, G. Hojer: Amtlicher Führer Schloss Neuschwanstein, Seite 22.
  28. M. Petzet, G. Hojer: Amtlicher Führer Schloss Neuschwanstein, Seite 23.
  29. M. Petzet, G. Hojer: Amtlicher Führer Schloss Neuschwanstein, Seite 26.
  30. M. Petzet, G. Hojer: Amtlicher Führer Schloss Neuschwanstein, Seite 48.
  31. Alexander Rauch: Neuschwanstein, Seite 8.
  32. Alexander Rauch: Neuschwanstein, Seite 12.
  33. Alexander Rauch: Neuschwanstein, Seite 13.
  34. Alexander Rauch: Neuschwanstein, Seite 14.
  35. Alexander Rauch: Neuschwanstein, Seite 16.
  36. Rolf Linnenkamp: Die Schlösser und Projekte Ludwigs II., Seite 64 und 84.
  37. Rolf Linnenkamp: Die Schlösser und Projekte Ludwigs II., Seite 171.
  38. Rolf Linnenkamp: Die Schlösser und Projekte Ludwigs II., Seite 184 und 185.
  39. Ludwig Merkle: Ludwig II. und seine Schlösser. Stiebner, 2001, ISBN 978-3-8307-1024-0, Seite 68.
  40. Alexis Schwarzenbach: Eine ungewöhnliche Erbschaft. Nutzung und Interpretation der Schlösser Ludwigs II. seit 1886. In: Katharina Sykora (Hrsg.): Ein Bild von einem Mann. Ludwig II. von Bayern : Konstruktion und Rezeption eines Mythos. Campus, Frankfurt am Main 2004, ISBN 3-593-37479-X, Seite 28 (Digitalisat).
  41. Alexis Schwarzenbach: Eine ungewöhnliche Erbschaft. Nutzung und Interpretation der Schlösser Ludwigs II. seit 1886. In: Katharina Sykora (Hrsg.): Ein Bild von einem Mann. Ludwig II. von Bayern : Konstruktion und Rezeption eines Mythos. Campus, Frankfurt am Main 2004, ISBN 3-593-37479-X, Seite 30 (Digitalisat).
  42. Alexis Schwarzenbach: Eine ungewöhnliche Erbschaft. Nutzung und Interpretation der Schlösser Ludwigs II. seit 1886. In: Katharina Sykora (Hrsg.): Ein Bild von einem Mann. Ludwig II. von Bayern : Konstruktion und Rezeption eines Mythos. Campus, Frankfurt am Main 2004, ISBN 3-593-37479-X, Seite 33 (Digitalisat)
  43. Walter I. Farmer: Die Bewahrer des Erbes – Das Schicksal deutscher Kulturgüter am Ende des Zweiten Weltkrieges. Gruyter, 2002, ISBN 978-3-89949-010-7, Seite 140, 141.
  44. Irene Geismeier: Ein Kunstwerk von Weltrang als Streitobjekt in zwei Weltkriegen. In: Staatliche Museen zu Berlin -- Preußischer Kulturbesitz (Hrsg.): Forschungen und Berichte. Band 28. Berlin 1991, ISSN 00676004, Seite 235, doi:10.2307/3880991.
  45. Artikel vom 2. November 2007 auf www.tagesspiegel.de, abgerufen am 5. Februar 2010.
  46. Artikel vom 1. April 2008 auf www.allgaeu.bayern-online.de, abgerufen am 10. Februar 2010
  47. Artikel vom 1. April 2008 auf www.region-muenchen.de, abgerufen am 10. Februar 2010
  48. Nikolaus Pevsner, Hugh Honour, John Fleming: Lexikon der Weltarchitektur. Prestel, Ort 1992, ISBN 3-7913-2095-5, Seite 168.
  49. Neil Parkyn (Hrsg.): Siebzig Wunderwerke der Architektur. zweitausendeins, Frankfurt, 2002, Seite 117.
  50. Schloss Neuschwanstein – Ausstattung und moderne Technik auf www.neuschwanstein.de, abgerufen am 15. Januar 2010.
  51. Max Koch von Berneck: München und die Königsschlösser Herrenchiemsee, Neuschwanstein, Hohenschwangau, Linderhof und Berg. Caesar Schmidt, Zürich 1887, Seite 45.
  52. Max Koch von Berneck: München und die Königsschlösser Herrenchiemsee, Neuschwanstein, Hohenschwangau, Linderhof und Berg. Caesar Schmidt, Zürich 1887, Seite 47. Die Maße des Raums sind ohne Berücksichtigung der Galerie und der Sängerlaube angegeben.
  53. Chelsea Chase: An American in Europe: Reflections on Travel and Culture. Oxford, Ohio 2009, Seite 42 (PDF).
  54. Die beliebtesten Reiseziele 2014 stehen fest!, abgerufen am 3. Dezember 2014.
  55. Pressemitteilung vom 14. Oktober 2013 auf www.schloesser.bayern.de, abgerufen am 3. Dezember 2014.
  56. Bernd Mosebach: McMärchen – Hinter den Kulissen von Neuschwanstein. TV-Dokumentation. ZDF 2002.
  57. Pressemitteilung vom 27. Juli 2005 auf www.schloesser.bayern.de, abgerufen am 5. Januar 2010.
  58. Artikel vom 11. März 2014 in der Allgäuer Zeitung, abgerufen 11. März 2014.
  59. Pressemitteilung vom 28. März 2014 auf www.schloesser.bayern.de, abgerufen am 3. Dezember 2014.
  60. Pressemitteilung vom 11. Januar 2008 auf schloesser.bayern.de, abgerufen am 3. Dezember 2014.
  61. Alexander Hanisch: Mein lieber Schwan!. In: Die Zeit. Nr. 11, 9. März 2006 (online).
  62. Neuschwanstein auf www.hohenschwangau.de, abgerufen am 7. Januar 2010.
  63. Ticketcenter Hohenschwangau, abgerufen 7. Januar 2010.
  64. Interdisziplinäres Seminar für Baureferendare 2008/09. Denken, (PDF; 45 MB)
  65. Hermann Veit: "Die Liegenschafts- und Seenabteilung". In. Bayerische Verwaltung der Schlösser, Gärten und Seen (Hrsg.): Die Bayerische Verwaltung der Schlösser, Gärten und Seen. 75 Jahre im Dienste des Freistaates Bayern, 1918–1993. Bayerische Verwaltung der Schlösser, Gärten und Seen, München 1993, Seite 53.
  66. Bayerisches Staatsministerium für Finanzen (Hrsg.): Schlösserland Bayern. Staatliche Schlösser, Residenzen, Burgen und Festungen mit Karten des Bayerischen Landesvermessungsamts. Bayerisches Staatsministerium für Finanzen, München o. J., Seite 140.
  67. Pressemitteilung vom 11. August 2011 auf schloesser.bayern.de, abgerufen am 3. Dezember 2014.
  68. Felix A. Kronenberg: From Trade Cards to the Internet: Depiction of Germans and Germany in American Advertising. Dissertation. Universität Regensburg 2007, Seite 113 (PDF; 2 MB).
  69. Abbildung des Titelbilds bei Google Books
  70. Beschreibung des Excalibur-Baukomplexes in der Bilder- und Multimediasammlung der University of Nebraska-Lincoln, abgerufen am 4. Dezember 2014.
  71. Hoepfner BauInvest Plus. Creating Lasting Value (PDF; 1,4 MB)
  72. Informationen zu Tschitti Tschitti Bäng Bäng in der Internet Movie Database, abgerufen am 4. Dezember 2014.
  73. Informationen zu Spaceballs auf filmtourismus.de, abgerufen am 4. Dezember 2014.
  74. Informationen zu Die wilden Fünfziger in der Internet Movie Database, abgerufen am 4. Dezember 2014.
  75. Informationen zu Die Jagd nach dem Schatz der Nibelungen in der Internet Movie Database, abgerufen am 4. Dezember 2014.
  76. Corinna A. Pohl: „Der bösartige Mensch bedarf einer bösartigen Umgebung“. Paul Lehmanns Die vertauschte Königin und das Szenenbild des DEFA-Märchenfilm. In: kunsttexte.de. Nr. 2, 2010 (PDF; 7 MB).
  77. Deutschlands "Schloss Neuschwanstein" erstmals mit Farbveredelung! auf mdm.de, abgerufen am 27. Januar 2016.
  78. Neuschwanstein-Münze auf jvp-investment-coins.de, abgerufen am 3. Dezember 2014.
  79. Informationen zu einer Folge des Arte-Magazins Karambolage mit einem Beitrag über Schloss Neuschwanstein, abgerufen am 4. Dezember 2014.
  80. Abbildung und Informationen zur Löffel-Serie auf metmuseum.org, abgerufen am 4. Dezember 2014.
  81. Informationen zum Verfahren auf dejure.org, abgerufen am 4. Dezember 2014.