«Արուսյակ Փափազյան»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
չ clean up, փոխարինվեց: |03| → |3| (2), |04| → |4| oգտվելով ԱՎԲ |
||
| Տող 5. | Տող 5. | ||
| Բնագիր ԱԱՀ =Արուսյակ Փափազյան (Մարիամ Պեզիրճյան) |
| Բնագիր ԱԱՀ =Արուսյակ Փափազյան (Մարիամ Պեզիրճյան) |
||
| Հասակը՝ = |
| Հասակը՝ = |
||
| Ծնվել է՝ = {{Ծննդյան ամսաթիվ|1841| |
| Ծնվել է՝ = {{Ծննդյան ամսաթիվ|1841|3|18}} |
||
| Ծնվելու վայր՝ = [[Կոստանդնուպոլիս]] |
| Ծնվելու վայր՝ = [[Կոստանդնուպոլիս]] |
||
| Վախճանի օր՝ = {{ՄԱՏ|1907| |
| Վախճանի օր՝ = {{ՄԱՏ|1907|4|27|1841|3|18}} |
||
| Վախճանվել է՝ = Կոստանդնուպոլիս |
| Վախճանվել է՝ = Կոստանդնուպոլիս |
||
| Այլ անուն(ներ) = |
| Այլ անուն(ներ) = |
||
08:38, 9 Ապրիլի 2015-ի տարբերակ
 | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 1841 մարտի 18 |
| Ծննդավայր | Կոստանդնուպոլիս |
| Մահացել է | ապրիլի 27, 1907 (տարիքը 66) |
| Մահվան վայր | Կոստանդնուպոլիս |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Օսմանյան կայսրություն |
| Ազգություն | հայ |
| Մասնագիտություն | Դերասանուհի |
| Պարգևներ և մրցանակներ |  |
Արուսյակ Փափազյան (Մարիամ Պեզիրճյան) (1841, մարտի 18, Կոստանդնուպոլիս - 1927, ապրիլի 27, Կոստանդնուպոլիս), հայ դերասան, ՀՀ վաստակավոր արտիստ (2003)։
Եղել է նկարիչ Սոփոն Պեզիճյանի կինը։
Կենսագրություն
Արուսյակ Փափազյանը ծնվել է 1841 թվականին, Կոստանդնուպոլսի Գում–Գափու թաղամասում։ Իսակական անունը եղել է Մարիամ։ Սովորել է Խասըգյուղի Ներսիսյան դպրոցում, Պեպեքի ֆրանսիական իգական դպրոցում։ Որպես ուսուցչուհի աշխատել է Ենի-Գափուի Հայկանուշյան դպրոցում։ 1858 թվականին մտնում է Հեքիմյանի խումբը, ընդունելով «Արուսյակ» բեմական անունը։ Եղել է հայ առաջին պրոֆեսիոնալ դերասանուհին։ 1861 թւականի դեկտեմբեր 14-ին Կ. Պոլսում հիմնված հայ առաջին պրոֆեսիոնալ թատրոնի առաջին ներկայացմանը խաղացել է առաջին կարևոր դերը՝ Թերեզա (Ռոթայի «Երկու հիսնապետ») պիեսում Պետրոս Մաղաքյանի բեմադրությամբ։ 1857-1859 թթ. խաղացել է Սրապիոն Հեքիմյանի թատերախմբում։ 1861-1863 թթ. եղել է «Արևելյան թատրոն»-ի առաջատար դերասանուհի։ 1863 թվականից խաղացել է «Վասպուրական թատրոն»-ում։ 1866 թվականին Ստեփան Էքշյանի հետ ստեղծել է սեփական թատերախումբը։ Դերասանուհու գործունեությունը նպաստել է հայ երիտասարդության ազգային ինքնագիտակցության զարթոնքին[1][2]։
Դերեր
- Սանդուխտ` Թ. Թերզյանի «Սանդուխտ կույս»
- Ռոքսանա` Մկրտիչ Պեշիկթաշլյանի «Արշակ Բ»
- Փառանձեմ` Ռ. Սետեֆճյանի «Վարդան Մամիկոնյան»
- Սաֆո` Գրիլպարցերի «Սաֆո»
- Բլանշ` Հյուգոյի «Արքայն զբոսնու»
- Անտիգոնե` Սոֆոկլեսի «Անտիգոնե»
- Մերոպե` Ալֆիերիի «Մերոպե»
- Ֆրանչեսկա` Պելիկոյի «Ֆրանչեսկա դա Ռիմինի
- Էլիզա` Մոլիերի «Ագահը»
- Պամելա` Գոլդոնիի «Պամելա»
- Մեդեա՝ Եվրիպիդէսի «Մեդեա»
- Քլոտեդ՝ Շիլլերի «Ավազակներ»
- Լուկրեցիա՝ Վիկտոր Հյուգոյի «Լուկրեցիա Բորջիա»
- Բլանշ՝ Վիկտոր Հյուգոյի «Արքան զսսրճանում է»
- Սոֆի՝ Շիլլերի «Աւազակներ»
Մեջբերումներ Արուսյակ Փափազյանի մասին
|
Հայկական թատրոնի պատմությունը չէ պիտո մոռանա Արուսյակ և Աղավնի Փափազյանց արգո օրիորդների անունները, որոնք առաջինն են, որ քաջությամբ ոտք կոխեցին թատերաբեմի վերա: Քաջությամբ պատերազմեցան հասարակաց նախապաշարմունքի յուրյանց վերա արած ազդեցության հետ և հաղթելով նորանց, հրապարակ իջան: Կեցցե՛ն: | 
|
|
|
Յուրաքանչյուր ժողովրդի թատրոնի պատմության մեջ կան սրբացված անուններ` խորհրդանշային, ազգային բեմի գաղափարը կրող դեմքեր: Դրանցից է հայ առաջին ողբերգակ դերասանուհին` Արուսյակ Փափազյանը: - Հենրիկ Հովհաննիսյան
|
|
Գրականություն
- Գառնիկ Ստեփանյան, «Արուսյակ Փափազյան», ՀՍՍՌ ԳԱ հրատ., 1955, 112 էջ[3]
- Ալիս Նավասարդյան, «Բեմին նվիրված հայուհիներ»