«Կենի»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
չ ավելացվեց Կատեգորիա:Կենազգիներ ՀոթՔաթ գործիքով |
||
Տող 32. | Տող 32. | ||
[[Պատկեր:Yew (7632613306).jpg|250px|left|thumb|Կենու տերևները]] |
[[Պատկեր:Yew (7632613306).jpg|250px|left|thumb|Կենու տերևները]] |
||
[[Կատեգորիա:Ծառեր]] |
[[Կատեգորիա:Ծառեր]] |
||
[[Կատեգորիա:Կենազգիներ]] |
|||
{{ՀՍՀ}} |
{{ՀՍՀ}} |
11:16, 20 հունվարի 2014-ի տարբերակ
Կենի | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Գիտական դասակարգում | ||||||||||||
|
||||||||||||
Լատիներեն անվանում | ||||||||||||
Taxus | ||||||||||||
Հայերեն տարանուններ | ||||||||||||
Կարմրածա, գեղձի, բզենի | ||||||||||||
|
Կենի, կարմրածառ, գեղձի, բզենի (լատին․՝ Taxus), կենազգիների ընտանիքի ասեղնատերև, մշտադալար ծառերի ցեղ։Ասեղնատերևները հերթադիր են, խիտ, 2 շարքով դասավորված, մուգ կանաչ գույնի։ Արական հասկիկները (միկրոստրոբիլները) միայնակ են, գնդաձև։ Կոները (մեգաստրոբիլները) միայնակ են, կարմիր, հյութալի, հատապտուղների տեսքով։ Բույսը թունավոր է, պարունակում է տաքսին ալկալոիդ։ Հայտնի է մոտ 10 տեսակ։ Հայաստանում տարածված էսովոբական կամ հատապտղային Կենին (Taxus baccata), որին բնափայտի գույնի, ամրության և գեղեցկության համար կոչում են նաև գեղձի,բզենի,նետածառ, զառնաբ։ Տարածված է Եվրոպայում, Ազորյան կղզիներում, Հյուսիսային Աֆրիկայում, Փոքր Ասիայում, Կովկասում։ Հայաստանում հանդիպում է Իջևանի, Շամշադինի շրջաններում, Զանգեզուրում (մոտ 60 հա), ամենամեծ ծառուտը գտնվում է Ախնաբադի ձորում (Մալախ գյուղի մոտ, 25 հա)։ Ստվերադիմացկուն է, անտառում զբաղեցնում է երկրորդ շարահարկը։ Աճում է դանդաղ, ապրում 2—3 հազար տարի։ Բազմանում է սերմերով, կտրոններով։ Բնափայտը արժեքավոր է, ամուր, գորշակարմրավուն, կիրառվում է կահույքի արտադրության, ատաղձագործության մեջ։ Բազմաթիվ պարտեզային ձևեր աճեցվում են դեկորատիվ նպատակով։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ |