24 845
edits
չ (clean up, փոխարինվեց: : → ։ (11) oգտվելով ԱՎԲ) |
չ |
||
| name = Արևածաղիկ
| image file = A sunflower.jpg
| image title = Արևածաղիկ
| image descr = Արևածաղիկ
| regnum = Բույսեր
| phylum = [[Ծածկասերմեր]]
| classis = [[Երկշաքիլավորներ]]
| ordo = [[Աստղածաղկավորներ]]
| familia = [[Բարդածաղկավորներ]]
| genus = [[Արևածաղիկ]]
|arm_syn = Արևերթիկ, արևելած ծաղիկ, արևլան
| ref =
| comment =
| rang =
|
|
|typus = [[Արևածաղիկ յուղատու]] (''Helianthus annuus'')
| syn =
| range map =
| range map caption =
| range map width =
| range legend =
|
|
|iucn =
|itis = 36611
|ncbi = 4231
|eol = 44915
|grin = 5474
|ipni = 9250
}}
'''Արևածաղիկ''' ({{lang-lat|Helianthus}}), արևերթիկ, արևելած ծաղիկ, արևլան, [[աստղածաղկազգիներ]]ի ([[բարդածաղկավորներ]]) ընտանիքի միամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Եվրոպացիներն առաջին անգամ այդ բույսը տեսան մեքսիկական պրերիաներում, երբ հայտնագործեցին Ամերիկան։ 400 տարի առաջ նրանք այն բերեցին [[Եվրոպա]] և անվանեցին «արևի ծաղիկ»։
==Ձևաբանություն==
Արմատային համակարգն առանցքային է, հզոր, թափանցում է հողիմեջ մինչև 2,5 մ խոր։ Ցողունը կանգուն է, կոպիտ, անհարթ, թավոտ, ոչ սնամեջ, բարձրությունը՝ 2,5-4,0 մ՛. Տերևները խոշոր են, երկար կոթունով, ձվասրտաձև, սրածայր, ատամնաեգր, ներքևիևները՝ հակադիր, մանր, հաջորդները՝ հերթադիր, ավելի խոշոր։ [[Ծաղկաբույլ]]ը զամբյուղ է՝ միշտ դեպի արևն ուղղված (այստեղից՝ արևածաղիկ անվանումը), զամբյուղի եզրերին մեկ կամ մի քանի շարքով դասավորված են լեզվակավոր ծաղիկները, որոնք զրկված են սեռ. օրգաններից, չեն պըտղաբերում, դեղնաոսկեգույն են, իսկ դեպի կենտրոն՝ խողովակաձև ծաղիկները, երկսեռ են և պտղաբերում են։ Ծաղկում է հուլիս-օգոստոսին։ Պտուղը սերմնապտուղ է, սպիտակ, սև, մոխրագույն, սև՝ սպիտակ շերտերով։
Եվրոպացիներն առաջին անգամ այդ բույսը տեսան մեքսիկական պրերիաներում, երբ հայտնագործեցին Ամերիկան։ 400 տարի առաջ նրանք այն բերեցին Եվրոպա և անվանեցին «արևի ծաղիկ»։ Հայտնի է մոտ 50 (այլ տվյալներով՝ 30) տեսակ։ ՀՀ-ում մշակվում է յուղատու արևածաղիկը՝ հիմնականում [[Գեղարքունիքի մարզ|Գեղարքունիք]]ի և [[Արագածոտնի մարզ|Արագածոտնի]] մարզերում՝ անջրդի պայմաններում՝ որպես սիլոսային մշակաբույս։ <br />▼
==Կիրառական նշանակություն==
==Տարածվածությունը==
▲
==Արտաքին հղումներ==
[http://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=1&hId=80 Դպրոցական Մեծ Հանրագիտարան, Գիրք I, Արևածաղիկ]
[[Կատեգորիա:Բարդածաղկավորներ]]
[[Կատեգորիա:Մեղրատու բույսեր]]
[[Կատեգորիա:Դեղաբույսեր]]
{{ՀԲ}}
|
edits