Սոֆյա Տոլստայա-Եսենինա
| Սոֆյա Տոլստայա-Եսենինա | |
|---|---|
| Ծնվել է | ապրիլի 12 (25), 1900 |
| Ծննդավայր | Յասնայա Պոլյանա |
| Մահացել է | հունիսի 29, 1957 (57 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Malakhovka, Moscow Oblast, Լյուբերեցկի շրջան, Մոսկվայի մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն, .svg){kind=small} Խորհրդային Ռուսաստան և  ԽՍՀՄ |
| Կրթություն | Ալֆորովյան գիմնազիա |
| Մասնագիտություն | թանգարանի աշխատակից |
| Ամուսին | Սերգեյ Եսենին, Sergey Sukhotin? և Aleksandr Timroth? |
| Ծնողներ | հայր՝ Andrey Tolstoy?, մայր՝ Olga Tolstaya? |
Սոֆյա Անդրեևնա Տոլստայա-Եսենինա (անգլ.՝ Со́фья Андре́евна Толста́я-Есе́нина), ապրիլի 12 (25), 1900, Յասնայա Պոլյանա - հունիսի 29, 1957, Malakhovka, Moscow Oblast, Լյուբերեցկի շրջան, Մոսկվայի մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), խորհրդային թանգարանային գործիչ։
Լև Տոլստոյի թոռնուհին, Սերգեյ Եսենինի վերջին կինը և այրին, Մոսկվայում Լև Տոլստոյի պետական թանգարանի տնօրեն։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է 1900 թվականին Անդրեյ Տոլստոյի և Օլգա Կոնստանտինովայի (ծնյալ՝ Դիտերիխ) ընտանիքում։ Անվանակոչվել է իր տատիկի՝ Սոֆյա Անդրեևնայի պատվին, որը դարձել է նրա կնքամայրը։
1904 թվականին հայրը թողել է ընտանիքը, 1907 թվականին Սոֆիայի ծնողները արդեն պաշտոնապես բաժանվել են։
Ամուսնալուծությունից հետո Օլգա Տոլստայան երկար ժամանակ ապրել է Անգլիայում՝ Չերտկովների ընտանիքում։
1921 թվականի հոկտեմբերի 19-ին ամուսնացել է ընտանիքի բարեկամ Սերգեյ Սուխոտինի հետ և նրա հետ ապրել Մոսկվայում։ Սուխոտինը ամուսնությունից անմիջապես հետո ծանր հիվանդացել է, և Ֆելիքս Յուսուպովի աջակցությամբ նրանք տեղափոխվել են Փարիզ[1]։
1925 թվականին Սոֆյա Անդրեևնան ավարտել է Կենդանի խոսքի պետական ինստիտուտի գրական բաժինը։
1925 թվականի մարտի 5-ին ծանոթացել է բանաստեղծ Սերգեյ Եսենինի հետ, 1925 թվականի սեպտեմբերի 18-ին տեղի է ունեցել ամուսնության գրանցումը[2]։ Նրանց կարճաժամկետ կապը երջանիկ չեղավ, նույն տարվա վերջում Եսենինը մահացավ, սակայն հետագայում Սոֆյա Անդրեևնան շատ բան է արել, որ պահպաներ բանաստեղծի ժառանգությունը, և նաև շատ բան է արել բանաստեղծի հուշերի պահպանման գործում[3]։
1928 թվականից աշխատել է Մոսկվայում՝ Լև Տոլստոյի պետական թանգարանում, նախ որպես գիտաշխատող, իսկ 1933 թվականից՝ որպես գիտական քարտուղար։
1941 թվականից դարձել է Լև Տոլստոյի միացյալ թանգարանների տնօրեն։
Հայրենական մեծ պատերազմի առաջին ամիսներին, երբ Յասնայա Պոլյանային օկուպացիայի վտանգ էր սպառնում, Սոֆյա Անդրեևնան կազմակերպել է Տոլստոյի տան ցուցանմուշների տարհանումը, որն ավարտվել է գերմանական զորքերի ներխուժումից երկու շաբաթ առաջ։ Երեք ու կես տարի հետո ցուցանմուշները վերադարձան իրենց նախկին տեղը, իսկ 1945 թվականի մայիսի 24-ին, Սոֆյա Տոլստոյա-Եսենինան իր ապագա ամուսին՝ գրականագետ Ալեքսանդր Տիմրոտի հետ, թանգարանը կրկին հանդիսավոր կերպով բացել է։ Սոֆիա Անդրեևնայի վերջին ամուսնությունը տևել է 1947 թվականից մինչև 1954 թվականը։
Տոլստոյան մյուս թանգարաններից Յասնայա Պալյանայի առանձնացումից հետո Սոֆյա Սերգեևնան շարունակել է լինել Մոսկվայի Տոլստոյի պետական թանգարանի տնօրեն։
Մահացել է 1957 թվականի հունիսի 29-ին Մոսկվայի շրջանի Մոլոխովկա քաղաքում։ Հուղարկավորվել է Յասնայա Պոլյանային մոտիկ գտնվող Կոչակովսկի գերեզմանատանը։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Аксакова-Сиверс Т. А. Семейная хроника — М.: Индрик, 2006. — 742 с. — (Deus conservat omnia). — ISBN 5-85759-340-9
- ↑ «Биография Сергея Есенина». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ մարտի 27-ին. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 23-ին.
- ↑ Толстая-Есенина С. А. (1940). «Отдельные записи». С. А. Есенин : Жизнь моя, иль ты приснилась мне…. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 15-ին.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Подсвирова Л. Ф. Софья-Толстая-Есенина. В «огненном кольце» судьбы. Документально-художественное повествование. — Пятигорск: Издательство «РИА-КВМ», 2011. — 516 с. — ISBN 978-5-89314-400-0
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Софья Андреевна Толстая-Есенина Արխիվացված 2013-10-04 Wayback Machine на сайте Государственный мемориальный и природный заповедник "Музей-усадьба Л. Н. Толстого «Ясная Поляна»
- Сергей Есенин и Софья Толстая
- ПОСЛЕДНЯЯ ЖЕНА ЕСЕНИНА Письма С. А. Толстой-Есениной к М. М. Шкапской, Б. М. Эйхенбауму и Е. К. Николаевой. 1925—1944. Предисловие, публикация и примечания С. В. Шумихина