Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Արթիկ)

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (այլ կիրառումներ)

Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Արթիկ)
Հիմնական տվյալներ
Տեսակ	Եկեղեցի
Երկիր	Հայաստան
Տեղագրություն	Արթիկ
Դավանանք	Հայ Առաքելական եկեղեցի
Ժառանգության կարգավիճակ	մշակութային հուշարձան Հայաստանում
Ճարտարապետական ոճ	հայկական ճարտարապետություն
Առաջին հիշատակում	4-6 րդ դարեր

Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի կամ փոքր Մարինե եկեղեցի (Արթիկ), Հայ առաքելական եկեղեցի որը գտնվում է Շիրակի մարզի Արթիկ քաղաքի Սուրբ Գևորգ եկեղեցուց դեպի արևելք, կառուցվել է 4-6-րդ դարերում։ Այս եկեղեցու հստակ կառուցման տարեթիվը հայտնի չէ, բայց ուսումնասիրելով եկեղեցու հատակագծային առանձնահատկությունները՝ կարելի այն վերագրել 4-ից 6-րդ դարերի կառույցի։

Ճարտարապետություն

Եկեղեցին եռանավ բազիլիկ և գմբեթավոր խաչաձև կառույց է, եկեղեցում պահպանվել է բազիլիկին բնորոշ արտաքին սրահների մնացորդներ, եռակենտրոն կամարներ ու թաղեր։ Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու լուսամուտների չափերը և բացվածքները նման են այդ դարաշրջանի հուշարձաննեերին։ Եկեղեցու յուրահատուկ հատակագծային հորինվածքը, որը ներքուստ և արտաքուստ խաչաձև է, աչքի է ընկնում իր տարբեր խորության խաչթևերով։ Արևելյան հատվածի խորանավերը խաչթև են և կարճ, իսկ արևմտյանը՝ զգալի խորություն ունի։ Իսկ հարավային և հյուսիսային խաչթևերը միանման են և՛ խորությամբ, և՛ ձևով։

Դրանց արևելյան պատերում կան մեկական խորաձև, կիսաբոլորակ որմնախորշեր, արևելյան խաչթևը գմբեթարդային են, իսկ մյուսները՝ թաղային ծածկերով են, արևմտյան թևը երկար է, շրջապատված է եղել 4-5-րդ դարերին բնորոշ սյունասրահով։ Եկեղեցու մուտքերը արևմտյան և հյուսիսային կողմերում են։ Եկեղեցին քառախորան է, որոնցից հյուսիսաին խորանը դրված է կողմնային խոյակների վրա և ունի պայտաձև տեսք, իսկ մյուս երեքը ունեն կիսաշրջանի տեսք։

Տես նաև

Արթիկի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Շիրակի մարզ)