Սխտորի ճզմիչ
Սխտորի ճզմիչ (անգլ.՝ Garlic press), հայտնի է նաև որպես սխտորի ջարդիչ, խոհանոցային գործիք է սխտորի պճեղներն արդյունավետորեն ճզմելու համար՝ դրանք ստիպելով անցնել փոքր անցքերի ցանցով, սովորաբար ինչ-որ տեսակի մխոցով։ Շատ սխտորի ճզմիչներ ունեն նաև սարք՝ բութ քորոցների համապատասխան ցանցով՝ անցքերը մաքրելու համար։
Ընդհանուր առմամբ, սխտորի ճզմիչի գյուտարարը Կարլ Զիսեթն է (1907–1988) շվեյցարական խոհանոցային պարագաների Zyliss ընկերության հիմնադիրը[1][2]։
Սխտորի ճզմիչները հարմար այլընտրանք են սխտորը դանակով մանրացնելուն, հատկապես այն պատճառով, որ մի պճեղ սխտորը կարելի է անցկացնել ամուր ճզմիչով առանց նույնիսկ կեղևը հանելու։ Կեղևը մնում է ճնշման տակ, մինչ սխտորը դուրս է մղվում։ Որոշ աղբյուրներ[3] նաև պնդում են, որ կեղևով ջարդելը հեշտացնում է ճզմիչի մաքրման աշխատանքները։
Շատ աղբյուրներ համարում են, որ ճզմիչով տրորված սխտորը տարբերվում է աղացած սխտորից, քանի որ սխտորի ուժեղ համային միացություններն ավելի շատ են ազատվում։ Որոշ աղբյուրներ նախընտրում են սեղմված սխտորի համը։ Հում մթերքների խոհարար Ռենե Անդերկոֆլերն ասում է, որ «սխտորի լավ ճզմումը սխտորի հետ գործ ունենալը մաքուր հաճույք է դարձնում։ Սեղմված սխտորն ավելի թեթև, ավելի նուրբ համ ունի, քան աղացած սխտորը, քանի որ այն բացառում է կենտրոնական դառը ցողունը[4]»։ Cook's Illustrated ամսագրում ասվում է, որ «սխտորի լավ ճզմիչը կարող է ավելի նուրբ և հավասարապես կոտրել մեխակները, քան սովորական խոհարարը դանակով, ինչը նշանակում է, որ սխտորի համը ավելի լավ է բաշխվում ցանկացած ճաշատեսակի մեջ»[5]։
Մյուս կողմից, որոշ խոհարարներ ասում են, որ ջարդիչով ճզմված սխտորն ավելի ցածր համ ունի սխտորի այլ ձևերի համեմատ։ Օրինակ, շեֆ խոհարար Էնթոնի Բուրդենը սխտորի ճզմիչներն անվանեց «զզվելի» և խորհուրդ տվեց «մի՛ դրեք այն ջարդիչի մեջ։ Ես չգիտեմ, թե ինչ է այդ անպետքությունը, որը ճզմվելով թափվում է այդ իրերի ծայրից, բայց դա սխտոր չէ[6]։ Խոհարարության մասին գրող Էլիզաբեթ Դեյվիդը գրել է էսսե «Սխտորի ճզմիչները բացարձակապես անօգուտ են» վերնագրով[7]։ Ալթոն Բրաունը (հայտնի է մեկանգամյա խոհանոցային գործիքների հանդեպ իր հակակրանքով) սխտորի ճզմիչներն անվանել է «անպետք» և առանց գոյության պատճառի[8]։
Cook's Illustrated-ում թվարկված են սխտորի ճզմիչի որոշ լրացուցիչ կիրառություններ, ինչպիսիք են այլ մանր իրերի ջարդումը (ներառյալ ձիթապտուղը, կապարը, անձրուկը, կոճապղպեղը և պահածոյացված չիպոտիլները) կամ փոքր քանակությամբ սոխի կամ սխտորուկի հյութի սեղմումը[5]։
Հավաքածու[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ենթադրվում է, որ սխտորի եզակի ճզմիչների ամենամեծ հավաքածուն պատկանում է Ստոկհոլմում գտնվող Թորդ Էլֆենդահլին, ով 1979 թվականից ի վեր հավաքել է ավելի քան 1200 եզակի սխտորի ճզմիչներ[9]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Mueller Science: 500 Schweizer Primeurs, Schweizer Erfindungen und Schweizer Entdeckungen ; retrieved 14 August 2012.
- ↑ «Zylyss».
- ↑ For example, the Epicurious Food Dictionary Արխիվացված 2006-07-14 Wayback Machine
- ↑ Underkoffler, Renée (2004). Living Cuisine: The Art and Spirit of Raw Foods. Avery. ISBN 1-58333-171-9. p. 179.
- ↑ 5,0 5,1 Wu, Sandra. "Notes from Readers", Cook's Illustrated, Sept. & Oct. 2006 p. 3.
- ↑ Bourdain, Anthony (2001). Kitchen Confidential. HarperCollins. ISBN 0-06-093491-3. p. 81.
- ↑ David, Elizabeth (2000). Is There a Nutmeg in the House?. Viking. ISBN 0-670-03033-3. p. 51.
- ↑ Rothman, Wilson (2009 թ․ օգոստոսի 27). «Alton Brown: Kitchen Gadget Judgment Calls - Yea or Nay?». Gizmodo.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 11-ին.
- ↑ «The Garlic Press Collector». www.garlicpress.org. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 24-ին.
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Garlic press կատեգորիայում։ |