Սեմ
| Սեմ | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | մ. թ. ա. 2568 կամ մ. թ. ա. 2203[1] |
| Մահացել է | մ. թ. ա. 1603[2] |
| Ծնողներ | հայր՝ Նոյ[3] |
| Երեխաներ | Elam?[4], Ashur?[4], Arpachshad?[4], Lud?[4] և Aram?[4] |
| Shem Վիքիպահեստում | |
Սեմ (եբրայերեն Sem անուն), հրեական Թորա և քրիստոնեական Աստվածաշունչ գրքերում նկարագրված Նոյի ավագ որդին, սեմական լեզուներով խոսող մի շարք ցեղերի ու ժողովուրդների նախնին։ Ավանդազրույցներում ներկայացվում է որպես մարգարե ու քահանա, որը համաշխարհային ջրհեղեղից հետո հոր հետ վիրավոր առյուծին զոհաբերել է աստծուն։ Մեծ հրեշտակապետ Ռաֆայելը Սեմին իբր պարգևել է «Ապաքինման գիրքը», որով հետագայում առաջնորդվել են բոլոր ժողովուրդների բժիշկները։ Ըստ այլ ավանդազրույցի՝ Սեմի սերնդից պիտի ծնվեր մեսիան և փառավորեր Աստծո անունը։
Սեմի սերունդները ըստ <Աստվածաշնչի>[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սեմը (Զրվան) իր, և իր եղբոր որդու՝ Քուշի (Քիշի) աղխի հետ գնաց դեպի հարավ-արևելք: Ճանապարհին նրանցից անջատվեցին և դեպի հարավ գնացին Սեմի որդիներից Ղուդը, Արամը և Քուշի որդին՝ Եվիլան, որոնք բնակվեցին Արաբական թերակղզում և նրա հարակից շրջաններում, իսկ Եվիլան անցնելով Կարմիր ծովը՝ բնակվեց Աֆրիկայի արևելյան ափին: Արամի որդիներից՝ Հուսից, Հուլից, Գաթերից, Մաշից, և նրա եղբայր Ղուդից. առաջացան Արաբական ցեղերը, որոնց Արամի անունով նաև կոչեցին Արամացիներ, իսկ երկիրը՝ Արաբիա, նրանք վրանաբնակներ էին և քոչվոր, խաշնարած կյանք էին վարում: Իսկ Եվիլայից առաջացան հաբեշները, որոնց երկիրը Եվիլայի անունով կոչեցին՝ Եթովպիա:
Միջագետքի կենտրոնական մասում Սեմը Քուշի հետ խփեց իր վրանը և այդ տեղում հիմնեց մի քաղաք, որը Քուշի (Քիշի) անունով կոչեց Քուշի քաղաք (Քիշի քաղաք): Միջագետքի հարավում՝ Պարսից ծոցի հյուսիսային ափերին բնակվում էին նախաջրհեղեղյան Սեթյան ժողովուրդներ, որոնք փրկվել էին ջրհեղեղից՝ ապաստանելով Զագրոսի լեռներում և իրենց սևագլուխ ժողովուրդ էին կոչում, իրենց լեզվով Շումերներ (նրանց գլխավոր քաղաքը Ուրուկն էր): Սեմը Քիշ քաղաքը թողնելով Քուշին, իր որդու՝ Արփաքսաթի հետ գնաց հարավ և բնակվեց Պարսից ծոցի ափին գտնվող՝ Շումերների Ուր քաղաքում: Սեմի մեծ որդին՝ Եղամը իր աղխով Քիշից քոչում է դեպի արևելք և Պարսից ծոցից հյուսիս՝ Կերքա և Կարուն գետերի ավազանում, որտեղ բնակվում էին Շումերներին ազգակից թխամորթ ժողովուրդներ, խփում է իր վրանները: Այդ տեղի ժողովուրդը քաջ նետածիգներ էին և թշնամաբար են դիմավորում Եղամի աղխին, սակայն Եղամին հաջողվում է գրավել նրանց գլխավոր Անշան կոչվող քաղաքը և իրեն ենթարկել այդ թխամորթ ժողովրդին: Նրանց երկիրը Եղամի անունով կոչվում է Ելամի երկիր, իսկ Եղամի սերունդը խառնվելով տեղաբնիկ Ելամացիների հետ՝ ձուլվում է նրանց մեջ:
Սեմի տղան, Եղամի փոքր եղբայրը՝ Ասուրը, իր հոր և եղբայրների օրինակին հետևելով, անջատվում է Քամյան Քուշի աղխից ու իր ազգականներով հեռանում Քիշ քաղաքից, դեպի Միջագետքի հյուսիս: Չհասած Արարատի լեռնային երկիր, Տիգրիս գետի ձախ վտակի ափին շինում է մի քաղաք ու իր անունով կոչում Ասուրի քաղաք(Աշուրի), որից հետագայում առաջանում է Ասորեստանի հզոր պետությունը:
Քամի մեծ որդին՝ Քուշը, Քիշ քաղաքից Սեմի և նրա որդիների հեռանալուց հետո, իր ձեռքն է վերցնում Քիշ քաղաքի իշխանությունը, և հզորանալով իրեն ենթարկում Միջագետքի մնացած տարածքները՝ Շումերական և Սեմական քաղաք բնակավայրերը: Քուշը ստեղծում է Միջագետքյան քաղաք պետությունների առաջին միավորումը՝ իրեն հայտարարելով գլխավոր քուրմ (Քիշի I-ին): Քուշի որդիներն են լինում՝ Սաբա, Եվիլա, Ռիգմա և Սեբեթաքա (վերջինս հիմնում է Սիպպար քաղաքը): Ռիգմայի որդիներն էին Սաբան և Պիթան: Քուշի սերունդներից է լինում Բելը (Նեբրովթ, Էնլիլ), որը հանդիսանում է Քուշի ցեղի ամենահզոր իշխանավորը (ՙԱստվածաշնչում՚ նրա համար ասվում է՝ Նեբրովթը զորավոր որսորդ եղավ Ահուրայի առաջին): Բելը հիմնովին իրեն է ենթարկում ամբողջ Միջագետքը, իր նստավայրը տեղափոխելով Շումերների Ուրուկի (Արեք) քաղաքը: Նա հիմնում է Աքքադ և Քաղանեն քաղաքները, իրեն ենթարկում Միջագետքի շրջակա ազգերին ու ցեղերին՝ Սեմական Արամաներին և Աշուրներին, Հաբեթյան Մոքսիաներին և Մադայամագովգյան Լուլումբիացիներին, Զագրոսյան Շումերներին, Ելամացիներին ու Կուտիներին (լեռնական կորդվացիներին): Նրա օրոք Քիշ քաղաքի հարևանությամբ սկսվում է հին Բաբելական աշտարակի (ի տարբերություն մ.թ.ա. 900-ին Նաբուգոդոնոսորի կողմից, քանդված հին աշտարակի տեղում վերականգնված՝ նոր Բաբելական աշտարակի) շինությունը: Բաբելոնի աշտարակը (որը բառացի նշանակում է ՙԲելի փառքի դարպաս՚) շինարարության ժամանակ քանդվում, և իր տակ է թողնում բազմահազար շինականների ու ստրուկների, դառնալով նրանց մահվան պատճառ: Այս միջադեպը առաջ է բերում ժողովրդական հուզումների ալիք, որը վեր է ածվում ապստամբությունների ու քաոսային խժդժությունների: Բելը դաժանորեն ճնշում է այդ ապստամբությունները, և հաշվեհարդար տեսնում նրանց ղեկավարների հետ, իսկ հետագայում քանդված աշտարակի վայրում կառուցվում է աշխարհակալ Բաբելոն քաղաքը:
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|
