Jump to content

Սեղան (երկրաչափություն)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
(Վերահղված է Սեղան (մաթեմատիկա)ից)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սեղան (այլ կիրառումներ)

Սեղան է կոչվում այն քառանկյունը, որի երկու հանդիպակաց կողմերը զուգահեռ են միմյանց, իսկ մյուս երկուսը՝ ոչ։

Սեղանի զուգահեռ կողմերը կոչվում են հիմքեր։ (Օրինակ՝ նկարում AB-ն սեղանի փոքր հիմքն է, DC-ն՝ մեծ հիմքը)

Սեղանի ոչ զուգահեռ կողմերը կոչվում են սրունքներ։ (Օրինակ՝ նկարում AD-ն, BC-ն)

Սեղանները կարող են լինել հավասարասրուն և ուղղանկյուն։ Հավասարասրուն սեղան է կոչվում այն սեղանը, որի սրունքները (կողմնային կողերը) հավասար են միմյանց։ Իսկ ուղղանկյուն սեղան է կոչվում այն սեղանը, որի սրունքներից մեկը ուղղահայաց է հիմքերին[1]։

Սեղանի տարրերի սահմանումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սեղանի տարրեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սեղանի անկյունագծերի հատման կետը, սրունքների շարունակությունների հատման կետը և հիմքերի միջնակետերը գտնվում են միևնույն ուղղի վրա։
  • Զուգահեռ կողմերը կոչվում են հիմքեր․
  • 2 մյուս կողմերը կոչվում են սրունքներ.
  • Սրունքների միջնակետերը միացնող գիծը կոչվում է սեղանի միջին գիծ.

Սեղանների տեսակները

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Այն սեղանները, որոնց սրունքները հավասար են կոչվում են հավասարասրուն սեղաններ[2]։
  • Այն սեղանը, որն ունի ուղիղ անկյուն, կոչվում է ուղղանկյուն սեղան։

Ընդհանուր հատկություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Սեղանի բարձրությունը
որտեղ  — մեծ հիմքն է,  — փոքր հիմքն է, и  — սրունքներ.
  • և անկյունագծերը, և կողմերը կապված են
արտահայտությամբ։
Անկյունագծերը արտահայտվում են՝
Եվ ընդհակառակը՝
Եթե հայտնի է բարձրությունը,ապա

Ներգծված և արտագծված շրջանագծեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Արտագծված շրջանագծի շառավիղը՝
որտեղ  — սրունք,  — մեծ հիմք,  — փոքր հիմք,  — հավասարասրուն սեղանի անկյունագծերը
  • Եթե , ապա հավասարասրուն սեղանին կարելի է ներգծել,
շառավղով շրջանագիծ։

Սեղանի մակերեսը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • և սեղանի հիմքերի և — բարձրության միջոցով՝
  • միջին գծի և բարձրության միջոցով՝
  • միջին գիծը հավասար է հիմքերի կիսագումարին՝
  • սեղանի մակերեսը , հիմքերի և և ոչ զուգահեռ կողմերի միջոցով՝
  • հավասարասրուն սեղանի մակերեսը ներգծված շրջանագծի շառավիղի և հիմքին կից անկյան միջոցով՝
  • մասնավորապես, եթե տվյալ անկյունը 30° է, ապա
  • հավասարասրուն սեղանի մակերեսը կողմի և մեծ հիմքին կից անկյան միջացով։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]