Սառա Սադիկովա

Սառա Սադիկովա;
Ծնվել է	նոյեմբերի 1, 1906
Ծննդավայր	Կազան, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	հունիսի 7, 1986 (79 տարեկան)
Մահվան վայր	Կազան, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Կազանի Նովո Տատարսկի սլոբոդայի թաթարական գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ
Կրթություն	Մոսկվայի կոնսերվատորիա
Մասնագիտություն	օպերային երգչուհի և կոմպոզիտոր
Պարգևներ և ; մրցանակներ	և state prize of the Soviet Republics?
Երեխաներ	Älfiä Aydarskaya?
	Sara Sadykova Վիքիպահեստում

Սառա Սադիկովա (թաթ.՝ Sara Ğarif qızı Sadıyqova, նոյեմբերի 1, 1906(1906-11-01)^[1], Կազան, Ռուսական կայսրություն - հունիսի 7, 1986(1986-06-07)^[1], Կազան, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), թաթար կոմպոզիտոր, դերասանուհի և երգչուհի։ Նա առաջին պրոֆեսիոնալ կին կոմպոզիտորն էր թաթարների մեջ։ ՌՍՖՍՀ վաստակավոր արտիստ (1984)։ Թաթարական Ինքնավար ՍՍՀ ժողովրդական արտիստ (1977)։

Կենսագրություն

Սառա Սադիկովան ծնվել է 1906 թվականի նոյեմբերի 1-ին Կազանի կենտրոնում, Պարիժսկայա Կոմունա փողոցում, թիվ 18 տանը։ Ծնվելիս ստացել է Բիբիսարա անունը։

Ծնողներն էին Գարիֆ և Բիբիգաիշա Սադիկովները, պապիկը՝ Ահմադշան (ծառայում էր որպես Կազանի նավամատույցի գանձապահ Բիշբալտա (Ադմիրալտեյսկայա) բնակավայրում)։

Սովորել է Ֆաթիհա Այտովայի հայտնի թաթարական կանանց գիմնազիայում, ապա Կազանի մանկավարժական քոլեջում։

1922-1928 թվականներին սովորել է մեներգեցողության դասարանում, 1934-1938 թվականներին թաթարական օպերային ստուդիայում, ապա Մոսկվայի Չայկովսկու անվան կոնսերվատորիայում։ Նրա ուսուցիչներից են Ցիբուշչենկոն և Մարիա Գրիգորիևնան։

1930-1934 թվականներին աշխատել է Կազանում՝ Թաթարական պետական ակադեմիական թատրոնի թատերախմբում։

1938-1948 թվականներին՝ Թաթարական օպերայի և բալետի թատրոնի մեներգչուհի։

Սադիկովան մահացել է 1986 թվականի հունիսի 7-ին։ Նրան թաղել են Կազանի թաթարական գերեզմանատանը։

Ստեղծագործություններ

Շուրջ 400 երգեր
Երաժշտություն 18 ներկայացման համար

Երաժշտական կոմեդիաներ Ռ․ Գ․ Գուբայդուլինի հետ համագործակցությամբ՝

«Мәхәббәт җыры» (Սիրո երգը), 1971
«Кияүләр» (Փեսացուներ), 1972

Թատերական աշխատանքներ

«Սանիա» (Գ․ Ալմուհամեդովի, Վ․ Բինոգրադովի, Ց․ Գաբաշի օպերան)
«Փախչողը» Ահմեդ Ֆայզի և ն․ Ժիգանով (Ռայհան)
«Գալիյաբանու» Մ․ Ֆայզի
«Ոտնամաններ», «Իլդար» и «Կանդր գետի վրա» Ք․ Տինչուրին և Ս․ Սայդաշև
«Наёмщик» Տ․ Գիզզատ և Ս․ Սայդաշև
«Արշին մալ ալան» Ու․ Հաջիբեկով (Ասիա)

Մրցանակներ, պարգևներ

Թաթարական ՍՍՀ վաստակավոր արտիստ (1939)
Թաթարական ՍՍՀ ժողովրդական արտիստ(1977)
ՌՍՖՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ(1984)
Գ․ Տուկայի անվան Թաթարստանի պետական մրցանակ^[2] (1990, հետմահու)

Հիշատակ

Սառա Սադիկովայի անվան թանգարան և դպրոց (Թաթարստանի Ապաստովսկի շրջանի Տուտաևո գյուղ, 2006)^[3]
Սառա Սադիկովայի անվան փողոցներ Կազանում և Ապաստովո գյուղում(Թաթարստան)^[3]
Սադիկովայի անվան համերգասրահ (Նաբերեժնիե Չելնի, Թաթարստանի Հանրապետություն)
2021 թվականի փետրվարի 19-ին Կազանի պատմական կենտրոնում Սառա Սադիկովայի պատվին հուշատախտակ է բացվել Կարիմ Տինչուրին փողոցի թիվ 7ա տան ճակատին։ Հուշատախտակի վրա գրված է Թաթարստանի Հանրապետության երկու պաշտոնական լեզուներով՝ թաթարերեն և ռուսերեն․ «1963-1977 թվականներին այս տանը ապրել է նշանավոր դերասանուհի, երգչուհի, կոմպոզիտոր Սառա Սադիկովան»։

Գրականություն

Зайнашева, Гульшат Хисамовна. Песня — её крылья. — «Азат хатын», 1965, № 1.
Я. Нурлыгаянов. Родник мелодий. — «Казан утлары», 1973, № 2.
К. Тимбикова. О песне. — «Азат хатын», 1979, № 3 (на татарском языке).

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սառա Սադիկովա» հոդվածին։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ http://gabdullatukay.ru/rus/tukay-prize/laureates/, Лауреаты премии Тукая
↑ ^3,0 ^3,1 «Музей Сара Садыковой». Официальный сайт администрации Апастовского муниципального района. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 16-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 16-ին.

[_923796d8e02ae420-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[2] ttp://gabdullatukay.ru/rus/tukay-prize/laureates/, Лауреаты премии Тукая

[Адм-3] 3,0 ^3,1 «Музей Сара Садыковой». Официальный сайт администрации Апастовского муниципального района. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 16-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 16-ին.

[1]

[2]

[3]