Ռուսաստանի Դաշնության արվեստի վաստակավոր գործիչ
| Ռուսաստանի Դաշնության արվեստի վաստակավոր գործիչ ռուս.՝ Заслуженный деятель искусств Российской Федерации | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Երկիր |  Ռուսաստան | ||
| Տեսակ | պատվավոր կոչում և Ռուսաստանի Դաշնության պատվավոր կոչում | ||
| Ում է տրվում | ճարտարապետներին, բալետմայստերներին, դիզայներներին, դրամատուրգներին, արվեստաբաններին, կոմպոզիտորներին, ռեժիսորներին, կինոօպերատորներին, խմբավարներին, նկարիչներին, ստեղծագործական արհեստանոցների աշխատողներին | ||
| Կարգավիճակ | շնորհվում է | ||
| Վիճակագրություն | |||
| Հիմնադրման ամսաթիվ | դեկտեմբերի 30, 1995 | ||
| Առաջին պարգևատրում | 1996 | ||
| Հերթականություն | |||
Ռուսաստանի Դաշնության արվեստի վաստակավոր գործիչ (ռուս.՝ Заслуженный деятель искусств Российской Федерации), պատվավոր կոչում, որը ներառված է Ռուսաստանի Դաշնության պետական մրցանակների համակարգում։
Շնորհման հիմքերը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
«Ռուսաստանի Դաշնության արվեստի վաստակավոր գործիչ» պատվավոր կոչումը շնորհվում է բարձր արհեստավարժություն ունեցող ճարտարապետներին, բալետմայստերներին, դիզայներներին, դրամատուրգներին, արվեստաբաններին, կոմպոզիտորներին, ռեժիսորներին, կինոօպերատորներին, խմբավարներին, նկարիչներին, ստեղծագործական արհեստանոցների աշխատողներին և այլ արվեստագետներին՝ հատուկ անձնական արժանիքների համար.
- բարձր գեղարվեստական պատկերների, ներկայացումների, կինոնկարների և հեռուստատեսային ֆիլմերի, համերգային, կրկեսային ծրագրերի, երաժշտական, հեռուստատեսային և ռադիոարդադրությունների, գեղանկարչության, քանդակագործության, գրաֆիկայի և մոնումենտալ արվեստի ստեղծագործությունների ստեղծման գործում, որոնք լայն ճանաչում են ստացել հանրության և մասնագիտական հանրության կողմից․
- ռուսական գեղարվեստական մշակույթի և արվեստի ուսումնասիրության, պահպանման, զարգացման և հանրահռչակման համար․
- Ռուսաստանում և արտերկրում սոցիալապես նշանակալի համերգների, ներկայացումների, ցուցահանդեսների և մշակութային այլ միջոցառումների կազմակերպմանը և անցկացմանը ակտիվ մասնակցության համար, որոնք կապված են երիտասարդ սերնդի բարոյական դաստիարակության, ռուսական մշակույթի հանրահռչակման և բարեգործական գործունեության իրականացման հետ․
- ստեղծագործական կադրերի կրթության և վերապատրաստման համար։
«Ռուսաստանի Դաշնության վաստակավոր արտիստ» պատվավոր կոչումը, որպես կանոն, շնորհվում է ստեղծագործական գործունեության մեկնարկից ոչ շուտ, քան 20 տարի հետո, և եթե մրցանակի համար ներկայացված անձը պարգևներ (խրախուսանքներ) ունի դաշնային պետական մարմինների կամ Ռուսաստանի Դաշնության բաղկացուցիչ սուբյեկտների պետական մարմինների կողմից։
Շնորհման կարգը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ռուսաստանի Դաշնության պատվավոր կոչումները շնորհվում են Ռուսաստանի Դաշնության Նախագահի հրամանագրերով՝ նրան ներկայացված դիմումների հիման վրա `պարգևատրման հայտի քննարկման արդյունքների և պետական պարգևների համար Ռուսաստանի Դաշնության Նախագահին առընթեր պետական պարգևների հանձնաժողովի առաջարկության հիման վրա։
Կոչման պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
«Ռուսաստանի Դաշնության արվեստի վաստակավոր գործիչ» պատվավոր կոչումը սահմանվել է Ռուսաստանի Դաշնության Նախագահի 1995 թվականի դեկտեմբերի 30-ի[1] № 1341 «Ռուսաստանի Դաշնության պատվավոր կոչումներ հաստատելու, Ռուսաստանի Դաշնության պատվավոր կոչումների վերաբերյալ կանոնակարգերի հաստատման և Ռուսաստանի Դաշնության պատվավոր կոչումների կրծքանշանի նկարագրության մասին» հրամանագրով[2]։ Նույն հրամանագրով հաստատվել է պատվավոր կոչման մասին կանոնակարգի բնօրինակը, որտեղ ասվում էր.
«Ռուսաստանի Դաշնության արվեստի վաստակավոր գործիչ» պատվավոր կոչումը շնորհվում է բարձր արհեստավարժություն ունեցող ռեժիսորներին, բալետմայստերներին, դիրիժորներին, խմբավարներին, կոմպոզիտորներին, դրամատուրգներին, արվեստագետներին, ճարտարապետներին, դիզայներներին, արվեստաբաններին և այլ արվեստագետներին, ովքեր նշանակալի ավանդ ունեն մշակույթի զարգացման գործում և արվեստի զարգացման գործում, ստեղծագործական կադրերի կրթության և պատրաստման, գիտական աշխատանքների ստեղծման և արվեստի բնագավառում 15 և ավելի տարի աշխատելու գործում ունեցած մեծ վաստակի համար։
Իր ներկայիս տեսքով պատվավոր կոչման մասին կանոնակարգը հաստատվել է Ռուսաստանի Դաշնության Նախագահի 2010 թվականի սեպտեմբերի 7-ի № 1099 «Ռուսաստանի Դաշնության պետական պարգևատրման համակարգի բարելավմանն ուղղված միջոցառումների մասին» հրամանագրով[3]։
Կրծքանշանը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կրծքանշանն ունի Ռուսաստանի Դաշնության պատվավոր կոչումների միասնական ձև և պատրաստված է արծաթից՝ 40 մմ բարձրությամբ և 30 մմ լայնությամբ։ Այն ունի դափնու և կաղնու ճյուղերից կազմված օվալաձև ծաղկեպսակի ձև։ Ներքևում խաչված ճյուղերի ծայրերը կապված են ժապավենակապով։ Ծաղկեպսակի վերին մասում Ռուսաստանի Դաշնության պետական զինանշանն է։ Ճակատային կողմում՝ կենտրոնական մասում, ծաղկեպսակի վրա դրված է մակագրություն՝ պատվավոր կոչման անվանումը։
Հետևի կողմում դրված է կրծքանշանը հագուստին ամրացնելու համար նախատեսված քորոց։ Կրծքանշանը կրում են կրծքի աջ կողմում։
Անցումային շրջան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ռուսաստանում, մինչև Ռուսաստանի Դաշնության Նախագահի 1995 թվականի դեկտեմբերի 30-ի № 1341 հրամանագրի ընդունումը, գործում էին ՌՍՖՍՀ-ի պատվավոր կոչումներ սահմանելու մասին իրավական ակտերը։ Բոլոր պատվավոր կոչումների անվանումներում պետության անվանումը «Ռուսաստանի Խորհրդային Ֆեդերատիվ Սոցիալիստական Հանրապետություն»-ից «Ռուսաստանի Դաշնություն» (ՌՍՖՍՀ 1991 թվականի դեկտեմբերի 25-ի № 2094-I «Ռուսաստանի Խորհրդային Ֆեդերատիվ Սոցիալիստական Հանրապետության պետության անվանումը փոխելու մասին» օրենք) փոխելուց հետո[4] «ՌՍՖՍՀ» անվանումը փոխարինվել է «Ռուսաստանի Դաշնություն» բառերով, այսպիսով, 1992 թվականից մինչև 1996 թվականի մարտի 30-ը ՌՍՖՍՀ-ի նույն տիպի պատվավոր կոչումը, որը գոյություն ուներ 1931 թվականից, շնորհվում էր նույնական ժամանակակից անունով։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Ուժի մեջ է մտել 1996 թվականի ապրիլի 1-ից։
- ↑ «Указ Президента Российской Федерации от 30 декабря 1995 года № 1341 «Об установлении почётных званий Российской Федерации, утверждении положений о почётных званиях и описания нагрудного знака к почётным званиям Российской Федерации»». Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 23-ին. Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 23-ին.
- ↑ «Указ Президента Российской Федерации от 7 сентября 2010 года № 1099 «О мерах по совершенствованию государственной наградной системы Российской Федерации»». Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 23-ին. Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 23-ին.Արխիվացված 2015-05-12 Wayback Machine
- ↑ «Закон РСФСР от 25 декабря 1991 года № 2094-I «Об изменении наименования государства Российская Советская Федеративная Социалистическая Республика»». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 23-ին.Արխիվացված 2015-05-12 Wayback Machine
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Щеголев К.А. Современные награды России. Традиции и преемственность. — М.: Вече, 2009. — С. 348. — (История наград). — ISBN 978-5-9533-3696-3
- Винокуров В. А. Система государственных наград Российской Федерации: история, современность и перспективы развития. — М.: Дело, 2012. — 243 с. — ISBN 978-5-7749-0725-0
- Гончаров А. И. Наградная система Российской Федерации. — М.: Посев, 2010. — 254 с.