Ռենդի Շեկման
Ռենդի Շեկման անգլ.՝ Randy Schekman | |
---|---|
Ծնվել է | դեկտեմբերի 30, 1948[1] (75 տարեկան) |
Ծննդավայր | Սեյնթ Փոլ, ԱՄՆ |
Քաղաքացիություն | ԱՄՆ |
Կրթություն | Սթենֆորդի համալսարան (1975), Լոս Անջելեսի կալիֆոռնյան համալսարան, Էդինբուրգի համալսարան և Western High School? |
Գիտական աստիճան | փիլիսոփայության դոկտոր |
Մասնագիտություն | կենսաքիմիկոս, բժիշկ, համալսարանի դասախոս և կենսաբան |
Աշխատավայր | Կալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի |
Պարգևներ և մրցանակներ | |
Անդամություն | Լինչեի ազգային ակադեմիա, Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա և Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա |
Կայք | mcb.berkeley.edu/labs/schekman |
Randy Schekman Վիքիպահեստում |
Ռենդի Ուեյն Շեկման (դեկտեմբերի 30, 1948[1], Սեյնթ Փոլ, ԱՄՆ) ամերիկացի բջջային կենսաբան, Կալիֆորնիայի համալսարանում,[12] Proceedings of the National Academy of Sciences-ի գլխավոր խմբագիր և Annual Review of Cell and Developmental Biology ամսագրի նախկին խմբագիր։[13][14][15][16]1992 թվականին ընտրվել է ԱՄՆ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամ։[17] 2013 թվականին Շեկմանը Ջեյմս Ռոթմանի և Թոմաս Սյուդհոֆի հետ համատեղ արժանացավ ֆիզիոլոգիայի կամ բժշկության Նոբելյան մրցանակի։[18][19]
Վաղ կյանք և կրթություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Շեկմանը ծնվել է Սենթ Փոլում, Մինեսոտա, էլեկտրիկ ինժեներ և համակարգչային ծրագրերի դիզայներ Ալֆրեդ Շեկմանի և Էսթեր (Բադեր) Շեկմանի ընտանիքում։[20] Նրա ընտանիքը հրեա գաղթականներ էին Ռուսաստանից և Բեսարաբիայից։[21] 1950-ականների վերջին նրա ընտանիքը տեղափոխվեց Ռոսմուր նոր արվարձանային համայնք, որը գտնվում է Օրենջ կոմսությունում՝ Լոնգ Բիչի կողքին: 1966 թվականին նա ավարտել է Կալիֆորնիայի Անահեյմ քաղաքի Արևմտյան միջնակարգ դպրոցը։[22] 1971 թվականին նա ստացել է մոլեկուլային կենսաբանության բակալավրի աստիճան Լոս Անջելեսի Կալիֆորնիայի համալսարանից (UCLA)։ Նա իր երրորդ տարին անցկացրեց Շոտլանդիայի Էդինբուրգի համալսարանում՝ ուսանողների փոխանակման ծրագրով։[13][23] 1975 թվականին ԴՆԹ-ի վերարտադրության հետազոտության համար նաՍտենֆորդի համալսարանից ստացել է դոկտորի աստիճան, Արթուր Քորնբերգի հետ աշխատելով։[24] Կալիֆորնիայի Բերքլիի համալսարանում աշխատելու ընթացքում 1981 թվականին նա ստացել է դոցենտի, իսկ 1984 թվականին՝ պրոֆեսորի կոչում։
Բաց հասանելի գիտություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]2013 թվականի դեկտեմբերին Շեկմանը կոչ արեց ակադեմիական ամսագրերի հրատարակման բարեփոխում և գիտության բաց հասանելիության իրականացնել՝ հայտարարելով, որ Բերկլիի Կալիֆոռնիայի համալսարանի իր լաբորատորիան այլևս չի դիմի փակ հասանելիության հեղինակավոր Nature, Cell և Science ամսագրերին՝ նշելով դրանց ինքնագովազդը սպասարկող և գիտության վրա վնասակար ազդեցությունը։[25] Նա այս ամսագրերը քննադատել է իրենց վարկանիշը բարձրացնելու նպատակով ընդունված հրապարակումների քանակն արհեստականորեն սահմանափակելու մեջ։[25] Շեկմանը նշում է, որ ամսագրերն ընդունում են այն հոդվածները, որոնք հաճախ կցիտվեն՝ բարձրացնելով ամսագրի հեղինակությունը, այլ ոչ թե այն հոդվածները, որոնք կարևոր արդյունքներ են արձանագրում։[25] Շեկմանը ասում է, որ տպագրվում են այս ամսագրերի հեղինակությունն ու դրանցում տպվելու դժվարությունը, գիտնականներին երբեմն ստիպում են կտրել անկյունները կամ հետևել միտումներին, այլ ոչ թե կարևոր հարցերի շուրջ հետազոտություններ կատարել։ Շեկմանը eLife-ի նախկին խմբագիրն է, որը բաց հասանելիության ամսագիր է և մրցակից է Nature, Cell և Science-ին։[25] eLife-ում աշխատանքներն ընդունվում են հիմնվելով գործող գիտնականների գրախոսականների վրա։[25] Ընդունված հոդվածների հրատարակումն անվճար է։[25]
Պարկինսոնի հիվանդություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]2017 թվականի աշնանը, 20 տարի պայքարելուց հետո, Պարկինսոնի հիվանդությունից մահացավ Շեկմանի կինը՝ Նենսի Ուոլսը։ Այս դժվարին ժամանակաշրջանի վերջում Շեկմանը ներգրավվեց որպես նոր ջանքերի գիտական ղեկավար, որը կոչվում է ASAP, որի նպատակն էր կազմակերպել Պարկինսոնի հիվանդության ծագման և առաջընթացի մեխանիզմների վերաբերյալ համատեղ հետազոտությունների միջազգային ծրագիր: ASAP-ն աճել է ներգրավելով 35 թիմ աշխարհի 165 լաբորատորիաներում: ASAP-ի նպատակն է միավորել հարյուրավոր գիտնականների տաղանդները՝ զարգացնելու նոր պատկերացումներ, որոնք կհանգեցնեն այս հիվանդության ավելի արդյունավետ բուժմանը։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 Rogers K. Encyclopædia Britannica
- ↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/2013/
- ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
- ↑ Guggenheim Fellows-ի տվյալների բազա
- ↑ http://www.laskerfoundation.org/awards/2002basic.htm
- ↑ https://otto-warburg-medal.org/en/laureates.html
- ↑ https://www.cuimc.columbia.edu/research/louisa-gross-horwitz-prize/horwitz-prize-awardees/2010-2001-awardees
- ↑ https://www.brandeis.edu/rosenstiel/rosenstiel-award/past.html
- ↑ https://www.ascb.org/award/e-b-wilson-medal/
- ↑ https://web.archive.org/web/20140425000218/https://royalsociety.org/about-us/fellowship/new-fellows-2013/
- ↑ https://clarivate.com/citation-laureates
- ↑ «Randy Schekman: Howard Hughes Investigator and Professor of Cell and Developmental Biology». Վերցված է July 12, 2011-ին.
- ↑ 13,0 13,1 Zagorski, N. (2008). «Profile of Randy Schekman: Reflections on his first year as PNAS Editor-in-Chief». Proceedings of the National Academy of Sciences. 105 (8): 2763–2765. Bibcode:2008PNAS..105.2763Z. doi:10.1073/pnas.0610781105. PMC 2268533. PMID 18287009.
- ↑ Bucci, M. (2006). «Randy Schekman». Nature Chemical Biology. 2 (11): 568. doi:10.1038/nchembio1106-568. PMID 17051227. S2CID 40321085.
- ↑ Zagorski, N. (2006). «QnAs with Randy Schekman». Proceedings of the National Academy of Sciences. 103 (50): 18881. Bibcode:2006PNAS..10318881Z. doi:10.1073/pnas.0609700103. PMC 1748144. PMID 17148596.
- ↑ Schekman, Randy (1999). «Preface by Randy Schekman». Annual Review of Cell and Developmental Biology. 15. doi:10.1146/annurev.cb.15.010199.100001.
- ↑ Կաղապար:AcademicSearch
- ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ
<ref>
պիտակ՝ «nobel
» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում: - ↑ Կաղապար:Scopus
- ↑ «'Not a prank': St. Paul native lands 2013 Nobel Prize in Medicine». Star Tribune.
- ↑ «The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2013».
- ↑ Marroquin, Art (October 19, 2013). «Nobel Prize winner credits high school teacher». Orange County Register. էջ Local 7.
- ↑ «Randy Schekman, molecular biologist and UCLA alumnus, wins 2013 Nobel Prize». University of California, Los Angeles. Վերցված է 8 October 2013-ին.
- ↑ Schekman, Randy Wayne (1975). Resolution and Reconstruction of a multienzyme DNA replication reaction (1975) (PhD thesis). Stanford University. ProQuest 302775556.
- ↑ 25,0 25,1 25,2 25,3 25,4 25,5 Sample, Ian (9 December 2013). «Nobel winner declares boycott of top science journals». theguardian.com. Վերցված է 16 December 2013-ին.
- Դեկտեմբերի 30 ծնունդներ
- 1948 ծնունդներ
- Ապրող անձինք
- ԱՄՆ-ում ծնվածներ
- Սթենֆորդի համալսարանի շրջանավարտներ
- Էդինբուրգի համալսարանի շրջանավարտներ
- Բժշկության կամ ֆիզիոլոգիայի բնագավառում Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Գուգենհայմի կրթաթոշակառուներ
- Լոնդոնի թագավորական միության արտասահմանյան անդամներ
- Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամներ
- ԱՄՆ-ի գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամներ
- Ամերիկայի արվեստների և գիտությունների ակադեմիայի անդամներ
- Անձինք այբբենական կարգով