Ռեյմոնդ Լինդեման
Ռեյմոնդ Լինդեման անգլ.՝ Raymond Lindeman | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 1915[1] Ռեդվուդ շրջան (Մինեսոտա), Մինեսոտա, ԱՄՆ |
| Մահացել է | հունիսի 29, 1942 Նյու Հեյվեն, Կոնեկտիկուտ, ԱՄՆ |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} ԱՄՆ |
| Մասնագիտություն | limnologist, բնապահպանագետ և բնապահպան |
| Գործունեության ոլորտ | էկոլոգիա |
| Ալմա մատեր | Մինեսոտայի համալսարան |
Ռեյմոնդ Լինդեման (անգլ.՝ Raymond Lindeman, 1915[1], Ռեդվուդ շրջան (Մինեսոտա), Մինեսոտա, ԱՄՆ - հունիսի 29, 1942, Նյու Հեյվեն, Կոնեկտիկուտ, ԱՄՆ), ամերիկացի բնապահպան, էկոհամակարգերի կենսաէներգետիկայի դասական աշխատանքների հեղինակ։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է 1915 թվականի հուլիսի 24-ին։ 1932 թվականին ավարտել է Ռեդվուդ Ֆոլսի դպրոցը։ Սովորել է Մինեսոտայի համալսարանում։ Ավարտական աշխատանքը նվիրված էր Cedar Bog-ի «Մայրու ճահճուտ» էկոհամակարգի ուսումնասիրությանը։ 1938 թվականին դարձել է Ամերիկայի Լիմնոլոգիական ընկերության անդամ։ 1938 թվականի ամռանն ամուսնացել է Էլեոնոր Հոլի հետ։ Նա եղել է դիատոմիական ջրիմուռների մասնագետ։ 1939 թվականի ամռանն անցել է փորձաշրջան Ֆրայդի Հարբորի ծովային կենսաբանական կենտրոնում։ 1940 թվականի դեկտեմբերին գիտության զարգացման աջակցության ամերիկյան ասոցիացիայի նիստում հանդես է եկել «Սննդի շղթայի դինամիկան ծերացող լճում» զեկույցով։ 1941 թվականի փետրվարին ստացել է «PhD» գիտական աստիճան։ 1941 թվականի ապրիլին ստացել է Սթերլինգի կրթաթոշակ Եյլի համալսարանում աշխատելու համար։
Մահացել է 1942 թվականի հունիսի 29-ին լյարդի հիվանդությունից[2][3]։
Գիտական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հետազոտել է էկոհամակարգերի տրոֆիկ-դինամիկ առանձնահատկությունները[4]։ Կենսաբանական արդյունավետության հայեցակարգի հեղինակն է, որի հիման վրա ձևակերպել է էկոլոգիական բուրգի տրոֆիկ մակարդակների միջև էկոհամակարգում էներգիայի փոխակերպման էմպիրիկ օրինաչափությունը, որը հայտնի է որպես 10%-ի կանոն[5][6]։ Ներկայացրել է էկոհամակարգերի էներգետիկ հաշվեկշռի հաշվարկման հիմնական մեթոդները[7]։ Այդ ներկայացումները նա շարադրել է հոդվածում, որը 1941 թվականի աշնանը ուղարկվել է «Ecology» ամսագրի խմբագրություն, սակայն ի սկզբանե մերժվել է գրախոսներ Չենսի Ջուդեյի և Փոլ Ուելշի կողմից՝ որպես չափազանց տեսական։ 1941 թվականի դեկտեմբերին Ջորջ Հաթչինսոնի խնդրանքով հոդվածը վերանայվել է ամսագրում։ Որպես գրախոսներ հանդես եկել Վիկտոր Շելֆորդը և Ուարդ Օլլին, որոնք դրական արձագանք են տվել։ Հոդվածը հրապարակվել է 1942 թվականի հոկտեմբերին՝ Լինդեմանի մահից հետո։ Այս հրապարակումը դարձել է դասական և հայտնվել է 20-րդ դարի լավագույն ամսագրային հոդվածների երրորդ հորիզոնականում անգլերեն լեզվով, որն ամենամեծ ազդեցությունն է ունեցել կենսաբանների պատրաստման վրա[8]։
Հրապարակումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գիտական ամսագրերում 6 հրապարակման հեղինակ է․
- Lindeman R. L. Some affinities and varieties of the planktonic rotifer Brachnionus havanaensis Rouss(անգլ.) // Transactions of the American Microscopical Society. — 1939. — Т. 58. — С. 210—221.
- Lindeman R. L. The Developmental History of Cedar Creek Bog, Minnesota(անգլ.) // American Midland Naturalist. — 1941. — В. 1. — Т. 25. — С. 101. —
- Lindeman R. L. Seasonal Food-Cycle Dynamics in a Senescent Lake(անգլ.) // American Midland Naturalist. — 1941. — В. 3. — Т. 26. — С. 636. —
- Lindeman R. L. Experimental Simulation of Winter Anaerobiosis in a Senescent Lake(անգլ.) // Ecology. — 1942. — В. 1. — Т. 23. — С. 1–13. —
- Lindeman R. L. Seasonal Distribution of Midge Larvae in a Senescent Lake // American Midland Naturalist. — 1942. — В. 2. — Т. 27. — С. 428. —
- Lindeman R. L. The Trophic-Dynamic Aspect of Ecology(անգլ.) // Ecology. — 1942. — В. 4. — Т. 23. — С. 399–417. —
Հիշողություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հաթչինսոնը Լինդեմանին անվանել է «ամենաստեղծագործ և շռայլ մտածողներից մեկը, որը երբևէ իրեն նվիրել է բնապահպանական գիտությանը»։ Լիմնոլոգիայի և օվկիանոսագիտության մասին գիտությունների ասոցիացիան Ռեյմոնդ Լինդեմանի ամենամյա մրցանակը շնորհել է գիտական աշխատանքների հեղինակներին մինչև 35 տարեկան։ 2008 թվականին «Սիդար Քրիք էկոհամակարգ» գիտական պահուստում բացվել է Ռեյմոնդ Լինդեմանի հետազոտական կենտրոնը[9]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 https://archives.yale.edu/agents/people/81864
- ↑ Sterner R. W. Raymond laurel Lindeman and the trophic dynamic viewpoint(անգլ.) // Limnology and Oceanography Bulletin. — 2012. — Т. 21. — № 2. — С. 38—51.
- ↑ Розенберг, Г. С. Рэй Линдеман, Владимир Станчинский и трофико-динамические аспекты экологии (к 100-летию со дня рождения Рэймонда Линдемана) // Актуальные проблемы экологии Волжского бассейна. — Тольятти: Кассандра, 2015. — С. XXI-XXX.
- ↑ Cook R. E. Raymond Lindeman and the Trophic-Dynamic Concept in Ecology(անգլ.) // Science. — 1977-10-07. — В. 4312. — Т. 198. — С. 22–26. — ISSN 1095-9203 0036-8075, 1095-9203. —
- ↑ Colinvaux P. A., Barnett B. D. Lindeman and the Ecological Efficiency of Wolves(անգլ.) // The American Naturalist. — 1979-11. — В. 5. — Т. 114. — С. 707–718. — ISSN 1537-5323 0003-0147, 1537-5323. —
- ↑ Розенберг Г. С. и др. Общая и прикладная экология: учебное пособие. — Самара-Тольятти: Изд-во Самарcкого государственного экономического университета, 2016. — 452 с. — ISBN 978-5-94622-631-8
- ↑ Данилов-Данильян В., Рейф И. Траектория экологической мысли. На пути к современному пониманию биосферы // Наука и жизнь. — 2010. — № 3.
- ↑ Barrett G. W., Mabry K. E. Twentieth-Century Classic Books and Benchmark Publications in Biology(անգլ.) // BioScience. — 2002. — В. 3. — Т. 52. — С. 282. — ISSN 0006-3568. —
- ↑ «Raymond Lindeman (1915-1942) | College of Biological Sciences». cbs.umn.edu (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 5-ին.