Ճալեթ
| Գյուղ | ||
|---|---|---|
| Ճալեթ | ||
| Calut | ||
| Երկիր |  Ադրբեջան | |
| Ադրբեջանի շրջաններ | Վարդաշենի շրջան | |
| ԲԾՄ | 628 մետր | |
| Բնակչություն | 918 մարդ (2010) | |
| Ազգային կազմ | Ադրբեջանցիներ | |
| Կրոնական կազմ | Շիա մուսուլմաններ | |
| Ժամային գոտի | UTC+4 | |
| ||
Ճալեթ (այժմ՝ Ջալութ ադրբ.՝ Calut), գյուղ ներկայիս Ադրբեջանական Հանրապետության Վարդաշենի շրջանում։ Նախկինում խոշոր հայաբնակ գյուղ էր։ Երկրամասի ամենահայտնի ու հինավուրց գյուղերից մեկն է։ Գտնվում Է շրջկենտրոն Վարդաշենից 4 կմ արևմուտք[1]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղի վերաբերյալ բազմաթիվ մատենագրական ու վիմագրական տեղեկություններ են պահպանվել[2]։ Ճալեթը մեծ կորուստներ է կրել 1918 թվականին։ Իբրեւ գրչօջախ գյուղը հայտնի է սկսած 15-րդ դարից[1]։
Ճարտարապետություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ճալեթ գյուղը չափազանց հարուստ է պատմական հուշարձաններով։ Գյուղամիջում պահպանվում են երկու միջնադարյան եկեղեցիների մնացորդները[1]։ Առավել հայտնի է Ճալեթի Սուրբ Հակոբ վանքը։
Ճալեթի պատմաճարտարապետական հուշարձանների շարքում իրենց արժանի տեղն ունեն նաև բնակելի ամրակուռ բազմաթիվ քարաշեն տները։ Դրանց մի մասը կրում է կառուցման առթիվ փորագրված արձանագրություն (թվագրվածները՝ 19-րդ դարիվերջերից մինչև 20-րդ դարի սկզբները)[1]։
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
19-րդ դարի կեսերին ճալեթն ուներ 150 տուն հայ բնակչություն[3]։ 1978 թվականին Գյուղն ուներ 959 բնակիչ[4]։ 1988-ին բոլոր հայերը բռնագաղթվեցին (նրանց մի մասը վերաբնակվեց Նոյեմբերյանի շրջանում)[1]։
| Տարեթիվ | Հայ տուն | Հայեր | Ծանոթագրություններ |
|---|---|---|---|
| 1874 | - | 800 | [5] |
| 1886 | - | 1170 | [6] |
| 1888 | 200 | 1325 | [7] |
| 1908 | - | 1669 | [8] |
| 1914 | - | 1691 | [9] |
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Սամվել Կարապետյան, Բուն Աղվանքի հայերեն վիմագրերը, Երևան, 1997, էջեր 87-89
- ↑ Հ. Վ. Կարապետյանի «Ճաղագ, Ճալա բառերը եւ նրանց տեղանվանական գործածությունը» հոդվածը, «ՊԲՀ», 1982, N 2, էջ 157
- ↑ Ջալալեանց Ս., Ճանապարհորդութիւն ի Մեծն Հայաստան, մասն Բ, Տփխիս, 1858, էջ 376
- ↑ И. З. Исмайлов, Район пятнадцати национальностей, Баку, 1981, с. 3
- ↑ “Кавказский Календарь на 1885 г.”, Тифлис, 1884, с. 216.
- ↑ “Кавказский Календарь на 1894 г.”, Тифлис, 1893, с. 157.
- ↑ Բարխուտարեանց Մ., Աղուանից երկիր և դրացիք, Թիֆլիս, 1863, էջ 248-249
- ↑ “Кавказский Календарь на 1910 г.”, Тифлис, 1909, с. 240.
- ↑ “Кавказский Календарь на 1914 г.”, Тифлис, 1913, с. 118.