Պրոգլաս
Պրոգլաս հին սլավոներեն՝ Ⱂⱃⱁⰳⰾⰰⱄⱏ և հին սլավոներեն՝ Прогласъ | |
|---|---|
 | |
| Հեղինակ | Կյուրեղ |
| Տեսակ | գրավոր աշխատություն |
| Ժանր | Քարոզ |
| Բնօրինակ լեզու | Հին սլավոներեն |
| Ստեղծման տարեթիվ | 9-րդ դար |
| Հրատարակման տարեթիվ | 863 |
 Proglas Վիքիպահեստում | |
«Պրոգլաս» (հին սլավոներեն՝ Ⱂⱃⱁⰳⰾⰰⱄⱏ), սլավոնական առաջին գրավոր բանաստեղծական շարադրանքը։ Վերագրվում է սլավոնական գրի (այբուբենի) ստեղծողներից մեկին՝ սուրբ Կյուրեղին (Կիրիլին)[1]։
Պատմություն և նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գիրքն ստեղծվել է IX դարում Մեծ Մորավիայում։ Կյուրեղն ու Մեթոդիոսն իրենց առջև խնդիր էին դրել գրի ստեղծումից հետո հիմնել և պաշտպանել սլավոնական գրչությունն ու գիրքը[2], և դա արտացոլված, ի ցույց է դրված «Պրոգլաս»-ում։ Այդ գրքում Կյուրեղը սլավոնական դպրության գովքն է անում, շեշտում է, որ դրանում դրսևորվել է աստվածային սկիզբը, քանզի սլավոններին օգնում է հեռանալ, զատվել հեթանոսությունից և վերափոխվել՝ դառնալով քաղաքակիրթ ժողովուրդ[1]։ Կյուրեղը գրում է, որ սլավոնական լեզվով գրված գրքերը աստվածային իմաստություն են բովանդակում ու հաղորդում, ուստիև օգնում են պայքարելու դիվական, սատանայական գայթակղության դեմ։ Այսպիսով՝ սլավոնական գրականության վաղնջական շրջանից ի վեր գիրքը համարվել է սրբազան երևույթ[3], աստվածային էության դրսևորում, որի հետ շփվելը, հաղորդակցվելը հսկայական օգուտ է պարգևում մարդու։
Բնագիրը և թարգմանությունները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Պրոգլաս»-ի բնագիր (գլագոլիցայով)
- «Պրոգլաս»-ի բնագիր (կյուրեղագրով)
- «Պրոգլաս»-ի բնագիր (եկեղեցա-սլավոնական գրով)
- «Պրոգլաս»-ի բնագիր ժամանակակից տառադարձությամբ
- Անգլերեն և սլովակերեն թարգմանություններ
- Թարգմանություն սլովակերենի նիտրանյան խոսվածքի
- Չեխերեն թարգմանություն
- Բուլղարերեն թարգմանություն Արխիվացված 2013-01-16 Wayback Machine
- Միջսլավոներեն թարգմանություն
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 История культуры славянских народов. В 3-х тт / Отв. ред. Г. П. Мельников. — М.: ГАСК, 2003. — Т. I: Древность и Средневековье. — С. 93. — 488 с. — ISBN 5-85291-021-X
- ↑ «Робинсон. У истоков славянской письменности. — 1984». ФЭБ. Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ հուլիսի 12-ին. Վերցված է 2008 թ․ դեկտեմբերի 23-ին.
- ↑ Указ. соч / Отв. ред. Г. П. Мельников. — С. 94.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պրոգլաս» հոդվածին։ |
