Պուգաչով (քաղաք)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բնակավայր
Պուգաչով
ռուս.՝ Пугачёв
Զինանշան

ԵրկիրՌուսաստան Ռուսաստան
Հիմնադրված է1764 թ.
Մակերես79 կմ²
ԲԾՄ40 մետր
Բնակչություն▼40 895 մարդ (հունվարի 1, 2018)[1]
Ժամային գոտիUTC+4, UTC+3 և SAMT?[2]
Հեռախոսային կոդ84574
Փոստային դասիչ413720
Պաշտոնական կայքpugachjov64.ru
Պուգաչով (քաղաք) (Ռուսաստան)##
Պուգաչով (քաղաք) (Ռուսաստան)

Պուգաչով (ռուս.՝ Пугачёв), քաղաք (1835), որը գտնվում է Ռուսաստանի Դաշնության Սարատովի մարզի Պուգաչովսկի շրջանում։ Բնակչությունը՝ 41 056 անձ։

Աշարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գտնվում է բարձրադիր Քարե բլրակի վրա, Մեծ Իրգիզ գետի աջ ափին, Սարատով քաղաքից գտնվում է 246 կիլոմետր դեպի հյուսիս-արևելք, իսկ Սամարայից՝ 170 կիլոմետր դեպի հարավ-արևմուտք հեռավորության վրա։ Քաղաքի հյուսիսային ծայրամասում գտնվում է ռազմական օդանավակայան։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստեղծվել է 1764 թվականին հնադավանների կողմից, որպես Մեչետնայա արվարձան։ Արվարձանը այդ ժամանակ ուներ մեկ փողոց։ Ըստ 1765 թվականի մարդահամարի այնտեղ ապրում էին 264 հոգի արական սեռի ներկայացուցիչներ։

1772 թվականին Մեչետնայա արվարձանում է հայտնվել փախստական կազակ Եմելյան Պուգաչովը։

XIX դարի սկզբին Իրգիզում բնակչությունն այնքան էր շատացել, որ կայսրի հրամանագրով 1835 թվականի դեկտեմբերի 18-ին ձևավորվել էր անդրվոլգյան մասով այն ժամանակվա Սարատովի մարզի երեք նահանգ՝ Նիկոլաևսկի, Նովոուզենսկի և Ցարևսկի։ Մեչետնայա արվարձանը վերանվանվել է Նիկոլաևսկ։ Նոր նահանգային քաղաքի բացումը տեղի է ունեցել 1836 թվականի մայիսի 9-ին (նոր տոմարով՝ մայիսի 21-ին)։

1917 թվականի նեյեմբերի 27-ին (դեկտեմբերի 10), քաղաքում առաջին անգամ ստեղծվել է խորհրդային կառավարություն, որը տևեց մինչև Չեխոսլովակիայի կորպուսի ապստամբությունը (քաղաքը բռնագրավվել է երկու օրում՝ օգոստոսի 20-ին և 21-ին, որից հետո այն խեղաթյուրվեց Չապաևի զորքերի կողմից)[3]։

1918 թվականի նոյեմբերի 11-ին Նիկոլաևսկ քաղաքը Վ․ Չապաևի նախաձեռնությամբ վերանվանվել է Պուգաչով քաղաք՝ Պուգաչովի բրիգադի պատվին[4]։ 1928 թվականի մայիսի 14-ին Սամարայի շրջանը վերացավ, և Պուգաչով քաղաքը մտավ նորաստեղծ Վերին Վոլգայի կազմի մեջ, որը գոյատևել է մինչև 1928 թվականի հունիսի 11-ը։

Վերին Վոլգայի շրջանը վերածվեց Վերին Վոլգայի մարզի, որը գոյություն ունեցավ մինչև 1934 թվականի հունվարի 10-ը։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնակչության թվաքանակը
1856[5]1897[5]1913[5]1926[5]1931[5]1959[5]1967[5]
5700↗12 500↗15 800↗17 500↗18 500↗32 725↗35 000
1970[5]19791989[6]1992[5]1996[5]1998[5]2000[5]
↘33 963↗39 050↗40 890↗41 400↗42 200→42 200↗42 600
2001[5]2002[7]2003[5]2005[5]2006[5]2007[5]2008[5]
↗42 700↘41 436↘41 400↗42 000↗42 200↗42 400↗42 700
2009[8]2010[6]2011[9]2012[10]2013[11]2014[12]2015[13]
↗42 895↘41 707↘41 706↘41 574↘41 355↗41 375↘41 356
2016[14]2017[15]2018[16]2019[17]2020[18]2021[19]
↘41 286↘41 056↘40 895↗40 927↘40 656↘40 127

Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ամենակարևոր արդյունաբերական ձեռնարկություններն են ալյուրի գործարանը, հացաբուլկեղենի, կաթնամթերքի, ոչ մետաղական շինանյութերի արդյունահանման և վերամշակման գործարան, ջարդող և տեսակավորող գործարան[20]։

Ավելի վաղ Պուգաչովի զինվորական օդանավակայանում տեղակայված է եղել վերապատրաստման ուղղաթիռային գունդ։ 2011 թվականին գունդը կազմացրվել է, անձնակազմը (800 մարդ) հեռացվել է[21]։

Մշակույթ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքում գտնվում է՝

  • Վասիլի Չապաևի տուն-թանգարանը[22]
  • գավառագիտական թանգարանը (շենքը կառուցվել է 1836 թվականին)[23]
  • տաճար, ի պատիվ Քրիստոսի Հարության (1889 թվական)[24]

Տեսարժան վայրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքում կան շենքեր, որոնք կառուցվել են XIX դարի վերջում՝ առևտրականների առանձնատուն (այժմ՝ արվեստի դպրոց), զեմստվո (այժմ՝ վարչական շենք), Շմիդտի եղբայրների առևտրի տուն (1912), տղամարդկանց գիմնազիա (այժմ՝ գյուղատնտեսական տեխնիկում)։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года — Federal State Statistics Service.
  2. ↑ :ru:s:Федеральный закон от 22.11.2016 № 395-ФЗ (ռուս.) — 2016.
  3. ↑ http://www.aif.ru/society/history/45031 От героя до героя. 5 фактов о городе Пугачёве. «Аргументы и Факты». Автор: Андрей Сидорчик, 16:37 09/07/2013
  4. ↑ От героя до героя. 5 фактов о городе Пугачёве. «Аргументы и Факты». Автор: Андрей Сидорчик
  5. ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 5,12 5,13 5,14 5,15 5,16 5,17 «Народная энциклопедия «Мой город». Пугачёв (город)» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2014-07-26-ին. Վերցված է 2014-06-23-ին.
  6. ↑ 6,0 6,1 «Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность и размещение населения Саратовской области» (PDF) (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015-01-18-ին. Վերցված է 2014-07-06-ին.
  7. ↑ «Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012-02-03-ին.
  8. ↑ «Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2015-05-18-ին. Վերցված է 2014-01-02-ին.
  9. ↑ Саратовская область. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2009-2015 гг.
  10. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2013-05-16-ին. Վերցված է 2014-05-31-ին.
  11. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов)» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2013-10-12-ին. Վերցված է 2013-11-16-ին.
  12. ↑ «Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2014-08-10-ին. Վերցված է 2014-08-02-ին.
  13. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2015-09-23-ին. Վերցված է 2015-08-06-ին.
  14. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года
  15. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года». 2017-07-31. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-07-31-ին. Վերցված է 2017-07-31-ին.
  16. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года». Արխիվացված է օրիգինալից 2018-07-26-ին. Վերցված է 2018-07-25-ին.
  17. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года». Վերցված է 2019-07-31-ին.
  18. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020-10-17-ին. Վերցված է 2020-10-17-ին.
  19. ↑ «Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более» (XLSX) (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022-09-01-ին. Վերցված է 2022-09-01-ին.
  20. ↑ Перечень предприятий Пугачёвского муниципального района
  21. ↑ Сызрань примет остатки Пугачёвского вертолётного полка
  22. ↑ «Сайт дома-музея В. И. Чапаева». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունվարի 19-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  23. ↑ «Краеведческий музей». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 2-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  24. ↑ «Храм в честь Воскресения Христова». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 16-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պուգաչով (քաղաք)» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Պուգաչով_(քաղաք)&oldid=9457442» էջից