Չուլալոնգկորն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Փհրա Բատ Սոմդետ Փհրա Պորամինթհրա Մահա Չուլալոնգկորն Փհրա Չունլա Չոն Կլաո Չաո Յու Հուա
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ์ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
Chulalongkorn LoC.jpg
Միապետ
Հոկտեմբերի 1, 1868 - Հոկտեմբերի 23, 1910
Նախորդող Մանգկուտ (Ռամա IV)
Հաջորդող Վաջիրավուդ (Ռամա VI)
 
Մասնագիտություն՝ միապետ, քաղաքական գործիչ, դիվանագետ, պետական գործիչ, սպա և գրող
Դավանանք բուդդայականություն և Թհերավադա
Ծննդյան օր Սեպտեմբերի 20, 1853
Ծննդավայր Flag of Thailand.svg Մեծ պալատ, Փհրա Նախոն, Սիամ
Վախճանի օր Հոկտեմբերի 23, 1910
(57 տարեկանում)
Վախճանի վայր Flag of Thailand.svg Դուսիտ պալատ, Փհրա Նախոն, Սիամ
Գերեզման Ուոթ Բենչամաբոֆիտ Դուսիտվանարամ և Chakri Maha Prasat Throne Hall
Թաղված Ուոթ Բենչամաբոֆիտ Դուսիտվանարամ և Chakri Maha Prasat Throne Hall
Դինաստիա Չակրի
Քաղաքացիություն Flag of Siam (1855).svg Siam[1]
Ի ծնե անուն թաի.՝ จุฬาลงกรณ์ บดินทรเทพยมหามกุฎ บุรุษยรัตนราชรวิวงศ์ วรุตมพงศบริพัตร สิริวัฒนราชกุมาร և անգլ.՝ Chulalongkorn Bodindradeva Mahamongkut Burusayaratana Rajravivongse Varutamabhong Paripatra Sirivatana Rajakumar
Հայր Մոնգկուտ
Մայր Դեբսիրինդրա
Ամուսին Սունանդհա Կումարիրատանա, Չաո Չոմ Մանդա Չում Կրայրոեկ, Սավանգ Վադհանա, Սաովաբհա Փհոնգսրի, Սուխումալա Մարասրի, Դարա Ռասմի, Սաովաբհակ Նարիրատանա, Չաո Չոմ Մանդա Թալաբ, Daksinajar?, Ubolratana Narinaga?, Saisavali Bhiromya?, Khae Phungbun?, Prayuravongse?, Seang Kalayanamitr?, Sud Sukumolchan?, Morakot Phenkul?, Yoi Isarankura?, Uam Bisalayaputra?, Cham Kalayanamitr?, Tabtim Rojanadis?, Chao Chom Manda Bua?, Mod Bunnag?, Chan Sukumolchan?, Sai Sukumolchan?, Ruan Sundarasardula?, Wad Kalayanamitr?, Thipkeson Na Chiengmai?, Nueang Sanidvongs?, On Bunnag?, Chao Chom Manda Phrom?, Wong Netrayana?, Sae Rojanadis?, Kesorn Sanidvongs?, Luan Niyavanonda?, Jiw Kapittha?, Hem Amatayakul?, Khian Kalayanamitr?, Auan Bunnag?, Kimniaw?, Charoui Pramoj?, Chan Saeng-Chuto?, Nuang Bunyarattapan?, Yuan Bunnag?, Yuan Saeng-Chuto?, Lamai Suwannathat?, Sawang Na Nagara?, Sangwan Amatayakul?, Kho Snidvongs?, Chiad Ladavalya?, Pis Bunnag?, Paw Malakul?, Puk Bunnag?, Pum Malakul?, Prakong Amatayakul?, Nom Jotikasthira?, Phoem Sucharitakul?, Phandhasarnurak?, Narivarakanarak?, Tham Bunnag?, Liam Bunnag?, Sadab Ladavalya?, Somburn Manprasert?, Keaw Bunnag?, Sae Bunnag?, Arb Bunnag?, Aiam Bunnag?, Erb Bunnag? և Pan Malakul?
Զավակներ 33 որդի
44 դուստր
 
Ինքնագիր Изображение автографа
 
Պարգևներ
Սբ. Միքայելի և Սբ. Գևորգի շքանշան, Սուրբ Օլաֆի շքանշան, Անդրեաս առաքյալի շքանշան, Սուրբ Ստեփանոս Հունգարացու շքանշան, Կառլոս III շքանշան, Քրիզանտեմի վերին օրդեն, Սերովբեների արքայական շքանշան, Փղի շքանշան, Սրբեր Մավրիկիոսի և Ղազարի շքանշան, Սատապե թագի շքանշան, Սուրբ Հուբերտի շքանշան, Սև արծվի շքանշան, Լյուդվիգի շքանշան, Order of the Royal House of Chakri, Order of the Nine Gems, Order of the Crown of Thailand, Chakra Mala Medal, Knight Grand Cordon of the Order of Chula Chom Klao, Grand Cordon of the Order of the White Elephant, Հավատարմության շքանշան, Սուրբ Ավետման բարձրագույն շքանշան, Եռակի շքանշան, Royal Order of Kamehameha I և Order of Heinrich the Lion

Չուլալոնգկորն կամ Ռամա V, ծնված որպես՝ Փհրա Բատ Սոմդետ Փհրա Պորամինթհրա Մահա Չուլալոնգկորն Փհրա Չունլա Չոն Կլաո Չաո Յու Հուա (թայ՝ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ์ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว) (սեպտեմբերի 20, 1853(1853-09-20)[2][3][4], Մեծ պալատ, Բանգկոկ, Siam - հոկտեմբերի 23, 1910(1910-10-23)[2][3][4], Amphorn Sathan Residential Hall, Բանգկոկ, Siam), Սիամի միապետը 1868-1910 թվականներին։ Եղել է Չակրի դինաստիայի հինգերորդ ներկայացուցիչը։ Համարվում է Սիամի պատմության մեծագույն թագավորներից մեկը։ Չուլալոնգկորնի անունը կապվում է Սիամի մոդեռնիզացիայի, խոշոր պետական և սոցիալական բարեփոխումների ինչպես նաև Ֆրանսիական Հնդկաչինի և Բրիտանական Կայսրության գաղութարարչական քաղաքականության դեմ մղված պայքարների հետ։ Ռամային հաջողվել է իր երկիրը զերծ պահել գաղութացումից[5]։ Երկրում կարևոր բարեփոխումներ կատարելու և այն անկախ պահելու շնորհիվ Չուլալոնգկորնին էր շնորհվել Փհր Պիյա Մահարատ (พระปิยมหาราช – մեծն սիրված արքա) տիտղոսը։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. http://www.nytimes.com/2008/09/12/world/asia/12thai.html
  2. 2,0 2,1 2,2 Encyclopædia Britannica
  3. 3,0 3,1 3,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  4. 4,0 4,1 4,2 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (хорв.) — 2009.
  5. «Քո բառարանը» (23 նոյեմբերի, 2011)։ «Chulalongkorn» (ցանց)։ Կենսագրություն։ «Քո բառարանը»։ Արխիվացված օրիգինալից 2011-12-01-ին։ Վերցված է 1 դեկտեմբերի, 2011։ ««Երբ Թաիլանդին սպառնում էր արևմտյան գաղութարարությունը, նրա վարած արտաքին քաղաքականությունը զերծ պահեց երկիրը գաղութացումից, իսկ ներքին քաղաքականությունը հիմք հանդիսացավ թագավորության մոդեռնիզացիային։ »» 

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]