Jump to content

Չորսի սրտերը

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Չորսի սրտերը
ռուս.՝ Сердца четырёх
Երկիր ԽՍՀՄ
Ժանրկինոկատակերգություն
Թվական1941
Լեզուռուսերեն
ՌեժիսորԿոնստանտին Յուդին[1]
Սցենարի հեղինակԱլեքսեյ Ֆայկո
ԴերակատարներՎալենտինա Սերովա
ԵրաժշտությունՅուրի Միիլյուտին
ԿինոընկերությունՄոսֆիլմ
IMDbID 0038533
 Four Hearts (1941 film) Վիքիպահեստում

«Չորսի սրտերը» (ռուս.՝ «Сердца четырёх»), խորհրդային կինոկատարկերգություն, որը նկարահանել է ռեժիսոր Կոնստանտին Յուդինը «Մոսֆիլմ» ստուդիայում 1941 թվականին։ Կինոստուդիայի գեղարվեստական խորհուրդը ֆիլմն ընդունել է 1941 թվականի փետրվարի 20-ին՝ այն նշելով որպես գեղարվեստական անվիճելի հաջողություն։ Այնուամենայնիվ, 1941 թվականի մայիսին Կինեմատոգրաֆիայի կոմիտեում ստեղծագործական ակտիվի ժողովում ԽՄԿԿ(Բ) Կենտկոմի քարտուղար Անդրեյ Ժդանովն այն խիստ քննադատության է ենթարկել «իրականությունից կտրվելու» համար։ Արդյունքում ֆիլմը ցուցադրության թույլտվություն է ստացել միայն 1944 թվականի դեկտեմբերի 9-ին՝ Հայրենական մեծ պատերազմի վերջում, երբ պահանջվել են կենսուրախ ֆիլմեր ապագա խաղաղ կյանքի մասին։ 1945 թվականի հունվարի 5-ին ֆիլմը հանվել է վարձույթի, սակայն բացասական գրախոսություն է ստացել «Պրավդա» թերթում[2]։

Ընդհանուր առմամբ, այն ամենը, ինչ տեղի է ունենում, կարելի է բնորոշել որպես դրույթների կատակերգություն՝ դասական վոդևիլ։ Գործողությունը կենտրոնացած է Մուրաշովներ երկու հմայիչ քույրերի՝ մաթեմատիկայի դոցենտ, խիստ ու կամակոր Գալինայի (Վալենտինա Սերովա) և թեթևամիտ, անլուրջ ուսանող Շուրոչկայի (Լյուդմիլա Ցելիկովսկայա) շուրջ։ Մյուս կողմից, սյուժեի ընթացքում կարևոր դեր են խաղում տղամարդ կերպարները։ Նրանցից մեկը՝ զուսպ և սրամիտ զինվորական Պյոտր Նիկիտիչ Կոլչինն է (Եվգենի Սամոյլով), որը ամառանոցում կազմակերպել է անձնակազմի վերապատրաստում մաթեմատիկայից, մյուսը՝ զգայուն և խելացի, բայց փոքր-ինչ անճարպիկ կենսաբան գիտնական Գլեբ Զավարցևը (Պավել Շպրինգֆելդ)։

Իրադարձությունները տեղի են ունենում ամառային նախապատերազմական Մոսկվայում և քաղաքից դուրս, որտեղ մեկնել են երկու քույրերը. մեկը՝ վերաքննությանը նախապատրաստվելու համար, մյուսը՝ «Յուրիևսկի ճամբարներ» ամառանոցային գյուղի հարևանությամբ գտնվող զինվորականների հետ մաթեմատիկայի դասեր անցկացնելու համար։ Այնտեղ են հայտնվում նաև այլ հերոսներ (պրոֆեսոր-աստղաֆիզիկոս Երշովը և այլն)։ Նրանք բոլորը ընկնում են տարբեր զվարճալի իրավիճակների մեջ՝ նախքան իրենց իրական երջանկությունը գտնելը։

Ֆիլմի արտասովոր թեթևությունը ձեռք է բերվում դերասանների խաղով, երկխոսությունների և կրկնօրինակների կատարելագործմամբ, Յու. Միլյուտինի երաժշտությամբ և Ե. Դոլմատովսկու երգերի բառերով։

  • Վալենտինա Սերովա – Գալինա (Գալյա) Սերգեևնա Մուրաշովա, Անտոնինա Վասիլևնայի ավագ դուստրը, Շուրայի ավագ քույրը, Կոլչինի սիրելին, մաթեմատիկայի դոցենտ
  • Լյուդմիլա Ցելիկովսկայա – Ալեքսանդրա (Շուրա) Սերգեևնա Մուրաշովա, Անտոնինա Վասիլևնայի կրտսեր դուստրը, Գալինայի կրտսեր քույրը, Զավարցևի սիրելին, ուսանող
  • Եվգենի Սամոյլով – Պյոտր Նիկիտիչ Կոլչին, Գալինայի սիրելին, ավագ լեյտենանտ, վաշտի հրամանատար
  • Պավել Շպրինգֆելդ – Գլեբ Զավարցև, Շուրայի սիրելին, կենսաբան
  • Լյուբով Դմիտրիևսկայա – Անտոնինա Վասիլևնա Մուրաշովա, Գալինայի և Շուրայի մայրը
  • Ռոստիսլավ Պլյատպրոֆեսոր, Շուրայի քննությունն ընդունողը (լուսագրերում նշված չէ)
  • Անդրեյ Տուտիշկին – Արկադի Վասիլևիչ Երշով, աստղաֆիզիկայի պրոֆեսոր
  • Իրինա Մուրզաևա – Թամարա Սպիրիդոնովնա, Մուրաշովների հարևանը, մատնահարդար
  • Ալեքսանդր Անտոնով – գնդապետ
  • Վսեվոլոդ Սանաև – կարմիրբանակային Երեմեև
  • Էմմանուիլ Գելլեր – ուղևոր / մարդ ավտոմատ հեռախոսի հերթում
  • Տատյանա Բարիշևա – Ժուրկևիչ, պրոֆեսորի օգնական (լուսագրերում նշված չէ)
  • Անատոլի Սոլովյով – Կարմիր բանակի զինվոր (լուսագրերում նշված չէ)
  • Նիկոլայ Խրյաշչիկով – կարմիրբանակային (լուսագրերում նշված չէ)
  • Տատյանա Գովորկովա – կայանի պետ (լուսագրերում նշված չէ)
  • Մարինա Գավրիլկո – գանձապահ (լուսագրերում նշված չէ)
  • Նիկոլայ Տրոֆիմով – ծաղիկներ վաճառող (լուսագրերում նշված չէ)

Նկարահանող խումբ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Բեմադրող ռեժիսոր՝ Կոնստանտին Յուդին
  • Սցենարի հեղինակներ՝ Ալեքսեյ Ֆայկո, Անատոլի Գրանբերգ
  • Օպերատոր՝ Նիկոլայ Վլասով
  • Համակցված նկարահանումների օպերատոր՝ Բորիս Արեցկի
  • Նկարիչ՝ Գեորգի Գրիվցով
  • Զգեստների նկարիչ՝ Մ. Ժուկովա
  • Կոմպոզիտոր՝ Յուրի Միլյուտին
  • Երգերի տեքստի հեղինակ՝ Եվգենի Դոլմատովսկի
  • Հնչյունային օպերատոր՝ Վենիամին Կիրշենբաում
  • Հնչյունային ձևավորող՝ Վ. Լադիգինա
  • Ռեժիսորի օգնական՝ Մ. Կալուգին
  • Օպերատորի օգնական՝ Ս. Գալաջ
  • Մոնտաժող՝ Լև Ֆելոնով
  • Ռեժիսորի օգնականներ՝ Վ. Սլոնիմսկի, Ֆ. Լևշինա
  • Նկարի տնօրեն՝ Պ. Պաշկով

Ֆիլմում կա երկու երաժշտական թեմա, որոնք կրկնվում են մի քանի անգամ։ Դրանցից առաջինը Շուրոչկայի կատարած երգն է, որի մի քանի տող հետո կրկնում է նաև Գլեբ Զավարցևը։ Երկրորդ թեման՝ «Всё стало вокруг голубым и зелёным…» երգը, ուղեկցում է հերոսներ Սերովային և Սամոյլովին, ինչպես նաև գերիշխում է ամբողջ ֆիլմում։

1945 թվականին ֆիլմն էկրան է բարձրացել և անմիջապես արժանացել հանդիսատեսի հավանությանը՝ առաջացնելով նրանց կարոտը նախապատերազմյան ժամանակի նկատմամբ (թողարկման տարում ժապավենը վարձույթի առաջատարների ցանկում գրավել է 5-րդ տեղը՝ 19,44 միլիոն հանդիսատեսով)։

Ստալինի մահից հետո «անձի պաշտամունքի» դեմ պայքարի շրջանակներում ֆիլմից հանվել են «մեծ առաջնորդի» դիմանկարով կամ արձանով կադրեր։ 1988 թվականին ֆիլմը վերականգնելիս այդ բոլոր կադրերը վերադարձվել են։ Որոշ դրվագներում ծերացած Եվգենի Սամոյլովը և Վսեվոլոդ Սանաևը նորից հնչյունավորել են իրենց կերպարները, ուստի վերականգնված տարբերակը դիտելիս կարելի է նկատել, որ Կոլչինն ու Երեմեևը տեղ-տեղ խոսում են տարեց մարդու ձայներով։ Ներկայումս հեռուստատեսությամբ ցուցադրվում են երկու տարբերակները։

  • Ֆիլմում լայնորեն ցուցադրվում է նախապատերազմական Մոսկվան։ Մասնավորապես, կարելի է տեսնել նորակառույց շենքեր Բոլշայա Կալուգա փողոցում (այն ժամանակվա Լենինսկի պողոտայի անվանումը), Լենինյան լեռները, Հեղափոխության հրապարակը։
  • Մուրաշովան և Կոլչինը ուղևորվում են արտասահմանյան մեքենայով՝ Բրիտանական Ford Prefect 93А Tourer-ի արտահանված տարբերակով, ձախ ղեկով և հազվագյուտ բաց թափքով[3], որը, հնարավոր է, խաղացել է փոքրածավալ հայրենական Կիմ-10-51-ի դերը («Այն մեզ մոտ դեռ փորձարկումների փուլում է»), իսկ Զավարցևը և պրոֆեսոր Երշովը՝ 1941 թվականին արդեն հնացած Գազ-Ա-ով («Ես ավելի լավ է փորձարկվածով գնամ»)։
  • Կոլչինը գրատախտակի մոտ ապացուցում է Կոշիի հայտնի անհավասարությունը երկու մեծությունների դեպքում միջինների մասին։
  • Գլեբ Զավարցևի ձեռքին երևում է «ПШ» դաջվածքը՝ դերասան Պավել Շպրինգֆելդի անվան և ազգանվան սկզբնատառերը։
  • Նկարահանումների ժամանակ դերասան Անդրեյ Տուտիշկինը, որը համոզիչ կերպով մարմնավորել է ծերունի պրոֆեսորին, ընդամենը 30 տարեկան էր։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. http://www.imdb.com/title/tt0038533/
  2. Марголит Е., Шмыров С. Изъятое кино 1924–1953. – М.: Дубль-Д, 1995. – С. 78.
  3. Самые знаменитые автомобили нашего кино - Ногинский автоклуб Insanity

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Չորսի սրտերը» հոդվածին։