Ունդ
Ունդ, տերմինը, որպես կանոն, նշանակում է ցանկացած հատիկաընդեղենային մշակաբույսերի պտուղները կամ սերմերը, ինչպես նաև ամբողջ ընտանիքի բույսերը։
Ունդը՝ որպես պտուղ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բուսաբանության մեջ «ունդ» բառը վերաբերում է հատիկաընդեղենի ընտանիքի բույսերի պտուղներին[1][2][3], առօրյա կյանքում նման պտուղները սովորաբար կոչվում են «պատիճ», որը բուսաբանության մեջ սովորաբար կոչվում է պտղի այլ տեսակ։
Ունդը բաղկացած է երկու երկար բարակ փականներից, որոնք միացված են եզրերով և, ի տարբերություն պատյանների, չունեն ներքին երկայնական միջնորմ։ Ունդի ներսում պարունակում է փոքր քանակությամբ սերմեր, որոնք դասավորված են մեկ տողով։ Սերմերը սերմացուի կարճ ցողուններով ամրացվում են փորային կարի վրա։ Պտղի ձևը սովորաբար երկարավուն է՝ ուղիղ կամ կոր, բայց որոշ տեսակներ ոլորված են։ Հասած պատիճը սովորաբար չորանում ու բացվում է, միջից սերմերը թափվում են։ Այնուամենայնիվ, շատ բույսերում լոբին ընկնում է գետնին չբացված, իսկ գետնանուշի մեջ այն ամբողջությամբ փորում է հողը։ Ունդը զարգանում է միանդամ, չբաժանված բլթակների, միաբջիջ ձվարանից։ Թիթեռների ենթաընտանիքում (լոբազգիներ) ունդը բացվում է երկու կարի երկայնքով, Ցեզալպինեների ենթաընտանիքում՝ մեկ կար կամ չի բացվում, իսկ Միմոզային ենթաընտանիքում՝ բացվում կամ չի բացվում[4]։
Ունդը՝ որպես սերմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Առօրյա կյանքում «ունդ» բառը վերաբերում է հատիկաընդեղենի ընտանիքի բույսերի սերմերին[1][2][3]։ Այն կլոր է, բայց ոչ գնդաձև։ Ամենատարածված կոր ձվաձև ձևը։ Սերմը ծածկված է բարակ կեղևով։ Այն պարունակում է շատ մեծ քանակությամբ սպիտակուց, բավականին շատ բուսական յուղ։ Շատ սերմեր օգտագործվում են սննդի համար։
Արտադրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Չոր ունդի արտադրության համաշխարհային առաջատար երկիրը Հնդկաստանն է, որին հաջորդում են համապատասխանաբար Բրազիլիան և Մյանման՝ 4,87, 3,2 և 3,03 մլն տոննա։ Կանաչ ունդի արտադրությամբ առաջատար Չինաստանն է՝ 13 մլն տոննա[5]։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Боб // Бари — Браслет. — М. : Советская энциклопедия, 1970. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров ; 1969—1978, т. 3).
- ↑ 2,0 2,1 Кузнецов С. А. Боб Արխիվացված 2017-10-27 Wayback Machine // Большой толковый словарь русского языка. — 1-е изд. — СПб.: Норинт. 1998.
- ↑ 3,0 3,1 Евгеньева А. П. Боб Արխիվացված 2017-10-27 Wayback Machine // Малый академический словарь. — М.: Институт русского языка Академии наук СССР. 1957—1984.
- ↑ «Бобовые». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ Faostat Արխիվացված 2012-06-19 Wayback Machine.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Боб». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ունդ» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||
