Շովե քարանձավ
| Շովե քարանձավ | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | առաջնակենցաղ արվեստի պատկերներով անձավ և prehistoric archaeological site? |
| Երկիր | .svg){kind=small} Ֆրանսիա[1] |
| Վարչատարածք | Վալոն Պոն դ'Արկ[1] |
| Մակերես | 9 հեկտար և 1353 հեկտար |
| Հայտնաբերման տարի | դեկտեմբերի 18, 1994 |
| Հայտնաբերող | Jean-Marie Chauvet? և Eliette Brunel Deschamps? |
| Անվանված է | Jean-Marie Chauvet? |
 | |
 | |
Շովե քարանձավ (ֆր.՝ grotte Chauvet), նախապատմական ժայռապատկերներով քարանձավ Ֆրանսիայի հարավում` Վալյոն Պոն դ'Արկ ոչ մեծ քաղաքի հարևանությամբ` Արդեշ գետի հովտում։ Ընդգրկված է Ֆրանսիայի պատմական հուշարձանների ցանկում (1995). պետական սեփականություն է (1997)։ 2014 թվականին ներառվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության ցուցակում[2]։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
.jpg)
Չափերով այն գերազանցում է Լասկո քարանձավին` ներառելով 80 մ երկարությամբ և 18 մ բարձրությամբ սրահներ։ Մարդիկ քարանձավը բնակեցրել են 37.000-33.500, ապա կրկին 31.000-28.000 տարի առաջ[3]։
Շովե քարանձավում հայտնաբերվել է կենդանիներ ներկայացնող 435 ժայռապատկեր[4]։ Պատկերագրությունը համանման արվեստի հնագույն դրսևորումներից է աշխարհում։ Ամենահին պատկերների տարիքը հաշվվում է 36.000 տարի (օրինյակի մշակույթ), սակայն դրանց ստեղծման ճշգրիտ ժամանակաշրջանը վեճերի տեղիք է տալիս[5]։
Ժայռապատկերները հրաշալի պահպանվել են այն բանի շնորհիվ, որ Շովեն սառցադաշտային ժամանակաշրջանից հետո մուտքի մոտ ընկած քարաբեկորների պատճառով կտրվել է արտաքին աշխարհից[4]։ Քարանձավը բացահայտվել է 1994 թվականի դեկտեմբերի 18-ին երեք քարանձավագետների` Ժան-Մարի Շովեի (Jean-Marie Chauvet), Էլիեթ Բրյունելի (Éliette Brunel) և Քրստիան Իլերի (Christian Hillaire) շնորհիվ։
Քարանձավը փակ է լայն հասարակության համար, քանի որ խոնավության աննշան փոփոխությունն անգամ կարող է վնասել ժայռապատկերները։ Սահմանափակ ժամանակով մուտքի իրավունք ունեն միայն ոչ մեծ թվով հնագետներ։ Լայն հասարակության համար քարանձավից մի քանի կիլոմետր հեռավորության վրա պատրաստվել է քարանձավի կրկնօրինակը, որի բացումը տեղի է ունեցել 2015 թվականին[4]։
Շովեի ժայռապատկերներում պատկերված են ռնգեղջյուր, տարպան (ժամանակակից ձիերի նախահայրը), քարանձավային առյուծ, արջ, հովազ, բիզոն և սառցադաշտային դարաշրջանի այլ կենդանիներ։ Քարանձավում հայտնաբերվել են հիմնականում արջի ոսկորներ։ Հարց է առաջանում, թե ինչպես են արջի` նման մեծ քանակությամբ ոսկորներ հայտնաբերվել այնտեղ. հնարավոր է, որ քարանձավի բնակիչները արջի պաշտամունք են ունեցել։
Մարդու և շան համակեցության առաջին նշանները հայտնաբերվել են հենց Շովեում (շան կամ գայլի թաթերի հետքեր երեխայի ոտնահետքերի հետ);
2010 թվականին Վեռներ Հերցոգը քարանձավի և նրա շրջակայքի մասին վավերագրական ֆիլմ է նկարահանել` «Մոռացված երազների քարանձավը» վերնագրով։ Հասարակության շրջանում առաջացած հետաքրքրությունը բավարարելու համար կառավարությունը որոշում է ընդունել մոտակայքում կառուցել քարանձավի կրկնօրինակը, որը բաց կլինի զբոսաշրջիկների համար։ 2014 թվականին ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն ընդունել է քարանձավին համաշխարհային ժառանգության օբյեկտի կարգավիճակ շնորհելու առաջարկը։
Ֆրանսիայի մշակույթի նախարար Օրելի Ֆիլիպետին Շովեն անվանել է «մարդկության սրբազան վայրերից մեկը», որ պատմաբաններին թույլ է տվել հայացք գցել դարերի խորքը։ 2015 թվականի ապրիլին լայն հասարակության համար բացվել է քարանձավի կրկնօրինակը։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Jean-Marie Chauvet, Eliette Brunel Deschamps, Christian Hillaire, Eliette Bruel Deschamps: Grotte Chauvet bei Vallon-Pont-d’Arc. Jan Thorbecke, Stuttgart 1995. ISBN 3-7995-9000-5
- Jean Courtin: Die vergessene Höhle. Roman. Piper, München 2000. ISBN 3-492-23035-0
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Շովե քարանձավ» հոդվածին։ |
| ||||||||||
