Շեկերե
| Շեկերե | |
|---|---|
 | |
| Որակավորում | Հարվածային գործիքներ |
| Մարակաս | |
Շեկերե (Ṣẹ̀kẹ̀rẹ̀)[1], արևմտաաֆրիկյան հարվածային գործիք, իդիոֆոն։ Օգտագործվում է նաև Կարիբյան կղզիների երաժշտական մեղեդիների մեջ։ Գործիքի կմախքը պատրաստվում է չոր շշադդմից, իսկ ժամանակակից արտադրողները պատրաստում են այն նաև ապակուց և պլաստիկ զանգվածից։ Գործիքի ձայնը կախված է դդմի ձևից։ Դդումը երկար չորացնում են, հետո հեռացնում են սերմերը և միջուկը։ Դրսից գործիքը շրջահյուսված է ուլունքներով և սերմերով, որոնք առանձնահատուկ ձայն են ավելացնում։
Գործիքը հայտնի է արևմտաաֆրիկյան ու լատինաամերիկյան ժողովրդական ավանդույթների մեջ, նաև մի քանի հայտնի այլ երաժշտական ոճերում։ Շեկերեն կարելի է տարբեր ձևերով նվագել՝ խփելով, թափահարելով, պտտեցնելով։ Դրա երաժշտական ունակությունները ավելի շատ են, քան նմանատիպ մարակասներինը։
Բազմազանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ամբողջ Աֆրիկա մայրցամաքում գոյույթյուն ունեն նմանատիպ գործիքներ, օրինակ՝ աքսաթսե, լիլոլոն, ջաբարան (Գվինեա), ուշական, չեքերե և սաա սաա (Լիբերիա)։
Կուբայում չեքերեն (chekeré), որը հայտնի է նաև որպես ագյու, մեծ դդում է (մոտ 50 սմ երկարությամբ) և գրեթե լրիվ շրջահյուսված է ցանցով, որին ամրացված են գունավոր ուլունքներ։ Լայն օգտագործվում է աֆրոկուբայական երաժշտության մեջ։ Առաջացնում է տարբեր ձայներ և էֆեկտներ․ երաժշտական առումով այն ավելի ճկուն է, քան մարակասները[2][3]։
Բրազիլիայում այդ աֆրիկյան դդումից ստեղծված չխչխկանը կոչվում է «xequerê»։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Samuel Ajayi Crowther (1852), «Ṣẹ́kẹrẹ», A vocabulary of the Yoruba language, էջ 264
- ↑ Orovio, Helio 2004. Cuban music from A to Z. p52
- ↑ Ortiz, Fernando 1952. Los instrumentos de la música Afrocubana. 5 volumes, La Habana, vol 2, p. 124.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Տեսահոլովակ, որտեղ նվագում են շեկերեի վրա
- Chalo Eduardo, Frank Kumor Drum Circle: A Guide to World Percussion. — Alfred Music Publishing, 2001. — С. 37—38. — 76 с. — ISBN 9780739023099