Նարդոս հասկավոր
| Նարդոս հասկավոր | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Գիտական դասակարգում | ||||||||||
|
||||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||||
| Լ. spica Լ.
|
Նարդոս հասկավոր (լատին․՝ Լ. spica Լ.), շրթնածաղիկների ընտանիքի, նարդոս ցեղի բույս։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մշտադալար կիսաթփեր են` 0,2-1 մ բարձրությամբ, խիստ ծռմռված ու ոլորված փայտացած առանցքներով։ ճյուղավորված բազմաթիվ երիտասարդ ընձյուղները ծածկված են մոխրագույն աստղաձև մազմզուկներով, հետագայում` գորշավուն կեղևով, որը շերտերով անջատվում է։ Տերևները գծանման են, կամ գծանշտարաձև, 2-6 սմ երկարությամբ և 0,2-0,6 սմ լայնությամբ, նստադիր, երկու ծայրերից սեղմված, բութ գագաթով, դեպի ցած ոլորված եզրերով, երիտասարդները` մոխրաթաղիքանման, աստղաձև մազմզուկներով ծածկված, որոնց միջև կան թեփուկանման գեղձեր և գլխիկավոր մազիկներ։ Ծաղիկները 5-10-ական հավաքված են կեղծ օղակներում, որոնք իրենց հերթին առաջացնում են հասկանման բազմաթիվ ծաղկաբույլեր` 1 0-1 5 սմ երկարությամբ։ Հասուն բույսերը կրում են մինչև 1 000 ծաղկաբույլեր։ Ծաղկակիցը ռոմբաձվաձև է, սրածայր, 3-5 մմ երկարությամբ։ Բաժակը ձվաձև խողովակաձև է, 4-5 մմ երկարությամբ, մոխրամանուշակագույն, ներսի կողմից ծածկված գեղձային մազմզուկներով։ Ընկուզիկները դեղնագորշավուն են, հարթ, փայլուն մակերեսով։ Ծաղկում է հուլիս-օգոստոս ամիսներին (Իջևանում` մինչև հոկտեմբեր)։
Տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տարածված է Միջերկրածովյան ֆլորիստիկական մարզի արևմուտքում, արևելքում հասնում է մինչև Ալբանիա և Հունաստան։ Աճում է չոր, տաք լանջերում, 400 մ բացարձակ բարձրությունից ցած չի իջնում։ Երաշտադիմացկուն և ցրտադիմացկուն բույս է։ Լավ է աճում սննդանյութերով հարուստ, լավ ջրաթափանց և օդաթափանց, կրակավային հողերում։ Լուսասեր է, Իջևանի պայմաններում ոռոգում չի պահանջում։ Եթերայուղատու է։ Ամենաշատ հումքը պարունակվում է ծաղիկներում (10,5-11,3 %), ավելի պակաս` տերևներում։ Ցողունում միայն հետքեր կան։ Օգտագործվում է օծանելիքի արտադրության և բժշկության մեջ։ Ներկայումս մեր հանրապետությունում մշակվում է միայն Իջևանում, այն էլ խիստ սահմանափակ քանակությամբ, որպես դեկորատիվ բույս։ Անհրաժեշտ է լայնորեն մշակել հյուսիսարևելյան շրջաններում, Մեղրիում ու Զանգեզուրում։ Կարելի է Փորձել աճեցնել նաև Վայքում ու Արարատյան դաշտում, որպես արժեքավոր եթերայուղատու և դեկորատիվ բույս։ Էկոլոգիական խումբը` III[1]:
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Հարությունյան Լ․ Վ․, Հարությունյան Ս․ Լ․, Հայաստանի դենդրոֆլորան, հ. (գրքի հատորը), Երևան, «Լույս հրատարակչություն», 1985, էջ (գրքի էջը)։