Մուհաջիրներ
Մուհաջիրներ (արաբ․՝ المهاجر [ալ-մուհաջիր] - «վերաբնակեցվածներ»), մուսուլմաններ, որոնք Մուհամմադ մարգարեի հետ 622 թվականին Մեքքայից տեղափոխվել են Մադինա։ Անսարների հետ մուհաջիրները կազմել են մուսուլմանակն համայնքի էլիտան[1]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Առաջին մուհաջիրները 615 թվականին տեղափոխվել են Եթովպիա։ Եթովպիա տեղափոխվածների մեջ 83 տղամարդ է եղել։
622 թվականին մեքքացիների կողմից հալածանքների ենթարկված մոտ հարյուր մեծահասակ տղամարդիկ իրենց ընտանիքներով լքել են Մեքքան և հաստատվել Մադինայում իրենց ապաստանած տված անսարների մոտ։ Մուհաջիրներից շատերը հանուն հավատքի խզել են ազգակցական կապերը և թողել իրենց տները, անասուններին ու ունեցվածքը Մեքքայում[2]։
Սկզբում նրանցից շատերը աղքատ էին։ Հրեական Բանու Նադիր ցեղի վտարումից հետո նրանք ստացել են տներ և հողեր։ Իրականացնելով հարկային բարեփոխում, որի ընթացքում մուսուլմանների նյութական բարեկեցությունը որոշվում էր իսլամում իրենց փորձով և Մարգարեին մոտ լինելով, Օմար իբն ալ-Խատտաբը անսարներին ավելի բարձր աշխատավարձ է տվել, քան մուսուլմանների մյուս խմբերը[3] (բացառությամբ Մարգարեի կանանց)։ Այսպիսով, Բադրի ճակատամարտի բոլոր մասնակիցները ստացել են 5 հազար դիրհեմ, իսկ նրանց կանայք՝ 500 դիրհեմ․ համեմատության համար նշենք, որ մուսուլմանների հաջորդ խումբը (ովքեր իսլամ են ընդունել Խուդայբիայի երդման և Յարմուքի ճակատամարտի և Քադիսիայի ճակատամարտի միջև) արդեն ստացել էին 3 հազար դիրհեմ աշխատավարձ իրենց համար և 400 դիրհեմ իրենց կանանց համար[4]։
Բոլոր ուղղափառ խալիֆաներն ու խալիֆայի պաշտոնի հավակնորդները նույնպես մուհաջիրներից էին։ Օմայաններն ու Աբբասյանները մուհաջիրների հետնորդներն էին[5]։
Մուհաջիրներն անձնուրաց կռվել են թշնամիների դեմ Բադրի, Ուհուդի, Հունաինի և այլ մարտերում։ Բադրի ճակատամարտին մասնակցել է մոտ 70 մուհաջիր։
Մուհամմադ մարգարեի մահից հետո մուհաջիրաներն ու անսարները մարտնչում էին Արաբիայում հավատուրացների, բյուզանդացիների, պարսիկների և խալիֆայության այլ արտաքին թշնամիների դեմ[5]։
Ղուրանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Եվ նրանք, ովքեր առաջ են անցել, վտարվածներից և անսարներից առաջինը և նրանց հետևողները՝ բարեգործության մեջ. Ալլահը գոհ է նրանցից, և նրանք գոհ են նրանից։ Եվ Նա նրանց համար այգիներ պատրաստեց, որտեղ գետերը հոսում են ներքևում՝ այնտեղ հավերժ մնալու համար։ Դա մեծ հաջողություն է»։
- «Եվ նրանք, ովքեր ապրել են Մադինայում նրանցից առաջ (այսինքն՝ մեքքացիների գալուց առաջ) և իրենց մոտ և ոչ մի նախանձ չեն զգում նրանց հանդեպ այն բանի համար, ինչը տրվել է նրանց (այսինքն՝ նրանց, ովքեր տեղափոխվել են)։ Նրանք ընդունում են իրենց նախընտրած իրավունքը, եթե նույնիսկ [իրենք] գտնվում են կաշկանդված վիճակում։ Եվ նրանք, ովքեր հաղթահարել են իրենց ագահությունը, նրանք են, ովքեր հաջողակ են»։
- «Այնուհետև քո Տերը, իսկապես, այս ամենից հետո ներում և ողորմություն է ցուցաբերում նրանց հանդեպ, ովքեր տեղափոխվել են [Մադինա] այն բանից հետո, երբ նրանք գայթակղվել են, իսկ հետո կռվել են [Ալլահի ճանապարհին] և հանդուրժել [անհավատների ճնշումները]։ Իսկապես, քո տերը այս ամենից հետո ներողամիտ է, ողորմած»։
- «Նրանք, ովքեր տեղափոխվել են Ալլահի անունով, ճնշումների ենթարկվելուց հետո, ովքեր համբերատար են եղել և ովքեր ապավինում են միայն իրենց տիրոջը, մենք այս աշխարհում կբնակեցնենք լավագույն ձևով, և նրանց վարձատրությունը հաջորդ կյանքում՝ ապագա աշխարհում ավելի մեծ է։ Oh, եթե նրանք իմանային դա [նրանց ճնշողները]»։
- «Եվ նրանք, ովքեր հավատացին, տեղափոխվեցին [Մադինա] և կռվեցին Ալլահի ճանապարհին, և նրանք, ովքեր ապաստան տվեցին և աջակցեցին նրանց, իսկապես, նրանք իրական հավատացյալներ են։ Նրանց համար նախատեսված է ներողամտություն և մեծահոգի ճակատագիր [ապագա աշխարհում]»։
Մուհաջիրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մուհաջիրներ են կոչվում նաև մուսուլմանները, որոնք իրենց հավատքը փրկելու համար տեղափոխվում են այլ երկրներ, որտեղ նրանք էթնիկ փոքրամասնություն են կամ դառնում են այդպիսին ռազմական գործողությունների արդյունքում (օրինակ, մուսուլմանական տարածքի անեքսիան քրիստոնեական երկրի կողմից) և չեն ուզում կրոնական փոքրամասնության դեր տանել։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ К. Королев Ислам классический: Энциклопедия. — МИДГАРД. 2005. С. 167.
- ↑ Witness Pioneer "Pre-Badr Missions and Invasions"
- ↑ Ислам: ЭС, 1991, էջ 177
- ↑ ал-Балазури Завоевание стран. — С. 451.
- ↑ 5,0 5,1 Али-заде, 2007