Jump to content

Մարաքոտի անդունդը

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մարաքոտի անդունդը
անգլ.՝ The Maracot Deep
Տեսակգրական ստեղծագործություն
Ժանրարկածային, գիտական ֆանտաստիկա և ֆենթեզի
Ձևվեպ
ՀեղինակԱրթուր Կոնան Դոյլ
Երկիր Միացյալ Թագավորություն
Բնագիր լեզուանգլերեն
Գրվել է1927-1929
ՀրատարակչությունThe Strand Magazine
Հրատարակվել է1929

Մարաքոտի անդունդը, Արթուր Կոնան Դոյլի գիտա-ֆանտաստիկ վեպ։ Գրվել է 1927-1929 թվականներին, հրատարակված է 1929 թվականին։ Հեղինակի վերջին խոշոր աշխատանքը։

Բովանդակություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վեպում նկարագրվում է պրոֆեսոր Մարաքոտի արշավը, ով իր ուղեկիցներ կենսաբան Սայրես Խեդլիի և մեխանիկ Բիլ Սկանլենի հետ բաթիսֆերա սարքի միջոցով իջնում է Ատլանտյան օվկիանոսի խոր անդունդը (Կանարյան կղզիներից մոտ 200 մղոն հարավ-արևմուտք), որտեղ բացահայտում է խորտակված քաղաքը, որը բնակեցված եր ատլանտներով։ Հետազոտողները ծանոթանում են անդունդի բնակիչների մշակույթին և կենցաղին, ինչպես նաև ֆաունային և բուսական աշխարհին։ Այնուհետև նրանք օվկիանոսի մակերևույթ են բարձրանում թեթև գազով լցված փուչիկներով։

Վեպի վերջին երկու գլուխները (երբեմն դրանք համարվում են առանձին ստեղծագործություն) նվիրված են դրամատիկական հատվածի նկարագրմանը, որը տեղի է ունեցել այն ժամանակ, երբ նրանք օվկիանոսի հատակում էին։ Լքված տաճարներից մեկում նրանք հանդիպում են չարաբաստիկ «Սև կողմի տիրոջը», անմահ և գրեթե ամենակարող, որը հայտնում է նրանց իր մտադրության մասին. վերացնել ատլանտների ժառանգներին։ Սակայն պրոֆեսոր Մարաքոտին հաջողվում է խորհրդավոր ուժերի միջոցով վերացնել այդ չարի մարմնավորումին։ Իր ոճով այս հատվածը շատ է տարբերվում առաջին մասից։

Հրատարման պատմություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վեպի առաջին մասը հրատարակվել է 1927 թվականի հոկտեմբերի 18-ից նոյեմբերի 1-ը «The Saturday Evening Post» թերթում, այնուհետև՝ «The Strand Magazine» ամսագրում, որտեղ հրատարակվել է 1927 թվականի հոկտեմբերից մինչև 1928 թվականի փետրվարը։

Վերջնական մասը (անգլ.՝ The Lord of the Dark Face) հեղինակի կողմից գրվել է ավելի ուշ և առաջին անգամ «The Strand Magazine» ամսագրում հրատարակվել է 1929 թվականի ապրիլ-մայիսին[1]։

Ռուսերեն հրատարակում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վեպի առաջին մասը ԽՍՀՄ-ում հրատարակվել է «Աշխարհի շուրջ» ամսագրում 1927 թվականին 19, 21, 23 համարներում և 1928 թվականին 4, 6 համարներում, ինչպես նաև «Արկածների աշխարհ» ամսագրում 1927 թվականին 11, 12 համարներում ու 1928 թվականի 1-3 համարներում և «Համաշխարհային հետախույզ» ամսագրում 1928 թվականին 1-3 համարներում։ Երկրորդ մասը, որը հայտնվել էր նույն ամսագրի 5 և 6 համարներում 1929 թվականին, կրճատված էր, ինչպես նաև թարգմանիչը Կոնան Դոյլի տեքստի մի մասը փոխարինել էր իր տեքստով։ Ռուսերեն թարգմանության մեջ ամբողջությամբ բաց էր թողնված Սև կողմի տիրոջ հետ հանդիպումը և նրա վերացումը։ Տեքստը ուղեկցվում էր հետևյալ խմբագրական մեկնաբանությամբ.

Կոնան Դոյլը, վերջին տարիները հետաքրքրվելով օկուլտիզմով, այնքան էր ծանրաբեռնել «Մարաքոտի անդունդի» վերջին մասը «անդրշիրիմյան կյանքի» մասին մանրամասնություններով, որ «Հետախույզների» խմբագրությունը ստիպված էր կատարել կրճատումներ, որոնք օգտագործված էին անտեղի և ծիծաղելի էին մեր ընթերցողի տեսանկյունից, որոնց համար մշտական կռիվը չարու և բարու միջև և սատանայի վերացումը ուղղակի ձանձրալի էին և ծիծաղելի։

1929 թվականի ամսագրի մայիսյան համարում, որտեղ հրատարակված էր վեպի վեցերորդ մասը, արված էր հայտարարություն, ըստ որի հետագայում պետք է պատմվեր Մութ կողմի տիրոջ հետ հանդիպումը։ Քանի որ թարգմանությունը հրատարակվում էր բնագրի հետ գրեթե միաժամանակ, հրատարակչույթունը հրատարակելով այս ինֆորմացիան դեռևս չգիտեր թե ինչ է լինելու հաջորդ գլխում։ Ավելի ուշ, նա արդեն չէր կարող հրաժարվել այդ տեղեկությունից և ստիպված էր հրատարակել կրճատված տարբերակը, որտեղից հանված էին խորհրդավոր հատվածը։ Այդ պատճառով էլ վեպի ամբողջական երկրորդ մասը անհայտ էր խորհրդային ընթերցողի համար։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]