Jump to content

Մատտի Յոենսուու

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մատտի Յոենսուու
ֆիններեն՝ Matti Joensuu
Ծննդյան անունֆիններեն՝ Matti Yrjänä Joensuu
Ծնվել էհոկտեմբերի 31, 1948(1948-10-31)[1]
ԾննդավայրՀելսինկի, Ֆինլանդիա
Վախճանվել էդեկտեմբերի 4, 2011(2011-12-04)[2][1] (63 տարեկան)
Վախճանի վայրՎալկեակոսկի, Պիրկանմաա, Տարածաշրջանային կառավարման Արևմտա- և Կենտրոնաֆինլանդական գործակալություն, Ֆինլանդիա
Մասնագիտությունգրող, լրագրող և ոստիկան
Լեզուֆիններեն
Քաղաքացիություն Ֆինլանդիա
Ժանրերդետեկտիվ
Պարգևներ
ԶավակներAnu Pensola?

Մատտի Յոենսուու (ֆիններեն՝ Matti Yrjänä Joensuu, հոկտեմբերի 31, 1948(1948-10-31)[1], Հելսինկի, Ֆինլանդիա - դեկտեմբերի 4, 2011(2011-12-04)[2][1], Վալկեակոսկի, Պիրկանմաա, Տարածաշրջանային կառավարման Արևմտա- և Կենտրոնաֆինլանդական գործակալություն, Ֆինլանդիա)[3][4], ֆինլանդացի[3] դետեկտիվ ժանրի գրող[5]։ Արժանացել է Ֆինլանդիայի պետական գրական մրցանակի (1982), Vuoden johtolanka մրցանակի, Մարտին Բեքի անվան մրցանակի (1987), երկու անգամ առաջադրվել է «Ֆինլանդիա» մրցանակի[6]։ Նրա երկերը թարգմանվել ու հրատարակվել են աշխարհի քսան ժողովուրդների լեզուներով։ «Չարի քահանան» վեպը թարգմանվել է նաև հայերեն։

Յոենսուուի շատ վեպերի գլխավոր հերոսը ոստիկան Տիմո Հարյունպաան է։ Դրանց մի մասի հիման վրա կինոնկարներ կան հեռուստասերիալներ են նկարահանվել։

Տիմո Հարյունպաայի մասին վեպերը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Väkivallan virkamies (1976)
  • Possu ja paavin panttivangit (1977)
  • Harjunpää ja pyromaani (1978)
  • Harjunpää ja kapteeni Karhu (1981)
  • Harjunpää ja ahdistelija (1982)
  • Harjunpää ja poliisin poika (1983)
  • Harjunpää ja heimolaiset (1984)
  • Harjunpää ja rakkauden lait (1985)
  • Harjunpää ja kiusantekijät (1986)
  • Harjunpää ja rakkauden nälkä (1993)
  • Harjunpää ja pahan pappi (2003) («Չարի քահանան»)
  • Harjunpää ja rautahuone (2010)

Էկրանավորումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Թողարկման տարին Վերնագիրը Հարյունպաայի դերակատարը Տեսակը
1983 Harjunpää och kalla döden / Harjunpää ja kylmä kuolema Յոհան Սիմբերգ TV
1985 Harjunpää och antastaren / Harjunpää ja ahdistelija Յոհան Սիմբերգ TV
1993 Harjunpää ja kiusantekijät Կարի Հեյսկանեն Ֆիլմ
1995 Harjunpää ja heimolaiset Կարի Հեյսկանեն TV
2007 Rakkauden nälkä Մարկու Մաալիսմաա TV
2010 Harjunpää & pahan pappi (Չարի քահանան) Պետեր Ֆրանցեն Ֆիլմ

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Babelio (ֆր.) — 2007.
  2. 2,0 2,1 2,2 Kirjailija Matti Yrjänä Joensuu on kuollut | Yle Uutiset
  3. 3,0 3,1 Otava: Joensuu, Matti Yrjänä
  4. «Helsingin Sanomat: Matti Yrjänä Joensuu (1948-2011)». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 7-ին. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
  5. Ruohonen, Voitto: Paha meidän kanssamme: Matti Yrjänä Joensuun romaanien yhteiskuntakuvasta, Otava, 2005
  6. «Interview with Joensuu». Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ սեպտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2008 թ․ հունվարի 8-ին.