Մասնակից:O'micron/Լյուքսեմբուրգ
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լյուքսեմբուրգի կայուն և բարձր եկամուտ ունեցող շուկայական տնտեսությունն առանձնանում է չափավոր աճով, ցածր գնաճով և նորարարության բարձր մակարդակով[1]։ Գործազրկությունը ավանդաբար ցածր մակարդակի է, թեև 2012 թվականի մայիսին այն հասել է 6,1%-ի՝ հիմնականում 2008 թվականի համաշխարհային ֆինանսական ճգնաժամով պայմանավորված[2]։ 2011 թվականին, ըստ ԱՄՀ-ի տվյալների, Լյուքսեմբուրգը եղել է աշխարհի երկրորդ ամենահարուստ երկիրն էր՝ մեկ շնչին ընկնող ՀՆԱ-ով գնողունակության համարժեքության (ԳՄԳ) մակարդակով՝ կազմելով $80,119[3]։ Լյուքսեմբուրգը զբաղեցնում է 13-րդ տեղը «The Heritage Foundation»-ի տնտեսական ազատության վարկանիշը[4], 26-րդը՝ ՄԱԿ-ի Մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքսում և 4-րդը՝ ըստ «Economist Intelligence Unit»-ի կյանքի որակի ցուցանիշով։ 2023 թվականի տվյալներով Լյուքսեմբուրգը զբաղեցնում է 21-րդ հորիզոնականը նորարարության համաշխարհային վարկանիշում[5]։
Արդյունաբերության ոլորտը, որտեղ մինչև 1960-ական թվականները գերակշռում էր պողպատի արտադրությունը, դրանից հետո դիվերսիֆիկացվել է՝ ներառելով քիմիական նյութերի, կաուչուկի և այլ ապրանքների ինդուստրիան: Վերջին տասնամյակների ընթացքում ֆինանսական սեկտորի աճը սկսում է բալանսի բերել պողպատի արտադրության անկումը: Ծառայությունները, հատկապես՝ ֆինանսաբանկային ոլորտը, կազմում է Լյուքսեմբուրգի տնտեսական արտադրանքի մեծ մասը: Լյուքսեմբուրգը աշխարհի երկրորդ խոշորագույն ներդրումային ֆոնդերի կենտրոնն է (ԱՄՆ-ից հետո), Եվրոգոտու ամենակարևոր մասնավոր բանկային կենտրոնը և վերաապահովագրական ընկերությունների Եվրոպայի առաջատար կենտրոնը։ Ավելին, Լյուքսեմբուրգի կառավարությունը նպատակ է հետապնդում ներգրավել ինտերնետային ստարտափներին, քանի որ Skype-ը և Amazon-ը այն բազմաթիվ ինտերնետային ընկերություններից երկուսն են, որոնք իրենց տարածաշրջանային կենտրոնակայանը տեղափոխել են Լյուքսեմբուրգ: Բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտի բնագավառի մի շարք ընկերություններ ևս հաստատվել են Լյուքսեմբուրգում, այդ թվում՝ 3D սկաներ մշակող և արտադրող Artec 3D-ը:
2009 թվականի ապրիլին Լյուքսեմբուրգի «բանկային գաղտնիքի մասին» օրենքի կապակցությամբ ծագած մտահոգությունը, ինչպես նաև վերջինիս որպես օֆշորային գոտի ձեռք բերած համբավը, հանգեցնում է նրան, որ Լյուքսեմբուրգը «Մեծ քսանյակի» (G20) կողմից ընդգրկվում է կասկածելի բանկային կարգավորումներ ունեցող երկրների «մոխրագույն ցանկում»: Ի պատասխան՝ երկիրը ստիպված է լինում ընդունել մի շարք միջազգային ստանդարտներ և իրականացնել բազմաթիվ օրենսդրական ռեֆորմներ[6][7]։ 2010 թվականի մարտին Sunday Telegraph-ը հայտնում է, որ Կիմ Չեն Իրի 4 միլիարդ դոլարի գաղտնի հաշիվների մեծ մասը գտնվում էր Լյուքսեմբուրգի բանկերում:
Լյուքսեմբուրգը զբաղեցնում է Հարկային արդարադատության ցանցի ֆինանսական գաղտնիության վարկանիշում երրորդ հորիզոնականը` օֆշքրային գոտու երկրներում փոքր-ինչ զիջելով Կայմանյան կղզիներին[8]։ 2023 թվականին Լյուքսեմբուրգը զբաղեցնում է աշխարհի 6-րդ ամենաապահով օֆշորային գոտին[9]։
2014 թվականի նոյեմբերի սկզբին՝ Եվրահանձնաժողովի ղեկավար դառնալուց ընդամենը մի քանի օր անց, Լյուքսեմբուրգի նախկին վարչապետ Ժան-Կլոդ Յունկերը հայտնվում է ԶԼՄ բացահայտումների թիրախում, որի արդյունքում պարզ է դառնում, որ իր վարչապետության օրոք Լյուքսեմբուրգը վերածվել է հարկերից խուսափելը հայտնի կենտրոնի։
Գյուղատնտեսությամբ զբաղվում է Լյուքսեմբուրգի բնակչության մոտ 2,1%-ը։ 2010 թվականի տվյալներով Լյուքսեմբուրգում առկա էր 2200 գյուղատնտեսական տնտեսություն՝ միջինում մեկ տնտեսությանը բաժին ընկնող 60 հեկտար տարածքով[10]:
Լյուքսեմբուրգը սերտ առևտրային և ֆինանսական կապեր ունի հատկապես Բելգիայի և Նիդերանդների հետ , ինչպես նաև որպես Եվրոպական միության անդամ օգտվում է եվրոպական բաց շուկայի առավելություններից[11]։
2015 թվականի մայիսին 171 միլիարդ դոլար ցուցանիշով Լյուքսեմբուրգը զբաղեցրել է 11-րդ տեղն աշխարհում՝ ԱՄՆ գանձապետական արժեթղթերի պահուստներով[12]: Այնուամենայնիվ, Լյուքսեմբուրգի ոչ ռեզիդենտներին պատկանող, բայց Լյուքսեմբուրգի պահառության հաշիվներում պահվող արժեթղթերը ևս ներառված են վերոնշյալ ցուցանիշում[13]:
2019 թվականի դրությամբ Լյուքսեմբուրգի պետական պարտքը կազմել է $15,687,000,000 կամ $25,554 մեկ շնչի հաշվով։ ՀՆԱ-ի նկատմամբ պարտքը կազմել է 22,10%[14]։
Լյուքսեմբուրգի աշխատաշուկան կազմված է 445,000 աշխատատեղերից, որոնք զբաղեցնում են 120,000 լյուքսեմբուրգցիներ, 120,000 օտարերկրյա քաղաքացիներ և 205,000 սեզոնային աշխատողներ: Վերջիններս իրենց հարկերը վճարում են Լյուքսեմբուրգում, սակայն նրանց կրթությունն ու սոցիալական իրավունքները պատկանում են իրենց բնակության երկրին։
Տրանսպորտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լյուքսեմբուրգն ունի ճանապարհային, երկաթուղային և օդային տրանսպորտի հարմարություններ և ծառայություններ։ Ճանապարհային ցանցը վերջին տարիներին զգալիորեն արդիականացվել է՝ ներառելով 165 կմ երկարությամբ[15] մայրուղիներ, որոնք կապում են մայրաքաղաքը հարակից պետություններին։ Փարիզի արագընթաց TGV կապի հայտնվելը հանգեցրել է քաղաքի երկաթուղային կայարանի վերանորոգմանը և 2008 թվականին Լյուքսեմբուրգի օդանավակայանում բացվել է նոր մարդատար տերմինալ[16]։ Լյուքսեմբուրգ քաղաքը վերականգնել է տրամվայների ցանցը և 2017 թվականի դեկտեմբերից ի վեր պլանավորում է առաջիկա մի քանի տարիների ընթացքում բացել թեթև երկաթուղային գծերի ցանցեր[17]։
Լյուքսեմբուրգում 1000 անձին բաժին է ընկնում 681 մեքենա[18]։
2020 թվականի փետրվարի 29-ից Լյուքսեմբուրգը առաջին երկիրն է աշխարհում, որտեղ ներդրված է անվճար հասարակական տրանսպորտի համակարգ, որը գրեթե ամբողջությամբ ֆինանսավորվում է պետական բյուջեի միջոցներով[19]։
Կատեգորիա:1815 հիմնադրված պետություններ և տարածքներ
Կատեգորիա:ՄԱԿ-ի անդամ երկրներ
Կատեգորիա:Միջերկրածովյան միության անդամներ
Կատեգորիա:Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպության անդամ երկրներ
Կատեգորիա:Եվրոպական միության անդամ երկրներ
Կատեգորիա:ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրներ
Կատեգորիա:Դեպի ծով ելք չունեցող երկրներ
Կատեգորիա:Ֆրանսախոս երկրներ
Կատեգորիա:Եվրոպայի երկրներ
Կատեգորիա:Լյուքսեմբուրգ
- ↑ «The Global Innovation Index 2012» (PDF). INSEAD. Վերցված է 22 July 2012-ին.
- ↑ «Statistics Portal // Luxembourg – Home». Statistiques.public.lu. Վերցված է 2 April 2015-ին.
- ↑ Data refer mostly to the year 2011. World Economic Outlook Database-April 2012, International Monetary Fund. Accessed on 18 April 2012.
- ↑ «2011 Index of Economic Freedom». The Heritage Foundation and The Wall Street Journal. Արխիվացված է օրիգինալից 29 June 2013-ին. Վերցված է 15 January 2011-ին.
- ↑ WIPO. «Global Innovation Index 2023, 15th Edition». www.wipo.int (անգլերեն). Վերցված է 2023-10-23-ին.
- ↑ «Luxembourg makes progress in OECD standards on tax information exchange». OECD. 8 July 2009.
- ↑ «A progress report on the jurisdictions surveyed by the OECD Global Forum» (PDF). OECD. July 2009. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 21 February 2011-ին. Վերցված է 3 February 2011-ին.
- ↑ «Embargo 4 October 0.01 AM Central European Times» (PDF). Financial Secrecy Index. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 4 April 2015-ին. Վերցված է 2 April 2015-ին.
- ↑ «Tax Haven Countries 2023». worldpopulationreview.com. Վերցված է 2023-12-31-ին.
- ↑ «Agricultural census in Luxembourg». Eurostat. Վերցված է 20 July 2019-ին.
- ↑ «Gateway to the European market». Trade and Invest (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 4 June 2021-ին.
- ↑ «Major foreign holders of treasury securities». U.S. Department of the Treasury.
- ↑ «What are the problems of geographic attribution for securities holdings and transactions in the TIC system?». U.S. Treasury International Capital (TIC) reporting system.
- ↑ «Luxembourg National Debt 2019». countryeconomy.com. Վերցված է 27 June 2019-ին.
- ↑ «Longueur du réseau routier». travaux.public.lu (ֆրանսերեն). Վերցված է 27 April 2021-ին.
- ↑ «About Luxembourg Airport». Luxembourg Airport (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 27 April 2021-ին.
- ↑ «Trams return to Luxembourg city centre». International Railway Journal (անգլերեն). 3 August 2018. Վերցված է 27 April 2021-ին.
- ↑ «List of countries by vehicles per capita». appsso.eurostat.ec.europa.eu. Վերցված է 5 November 2021-ին.
- ↑ Calder, Simon (29 February 2020). «Luxembourg makes history as first country with free public transport». The Independent (անգլերեն).