Մասնակից:Marina Movsisyan/Ավազարկղ1

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ուիլյամ Ալինգհեմ
William Allingham
Դիմանկար
Ծնվել է19 մարտի, 1824
ԾննդավայրԲալլիշ Շենոն, Դոնեգոլ կոմսություն, Իռլանդիա
Մահացել է18 Նոյեմբեր 1889 (65 տարեկան)
Մահվան վայրՀեմփսթեդ, Լոնդոն
Ազգությունիռլանդացի
Մասնագիտությունբանաստեղծ, գիտնական

Ուիլյամ Ալինգհեմ (անգլ.՝ William Allingham 19 մարտի 1824 - 18 նոյեմբերի 1889) իռլանդացի բանաստեղծ, օրագիր գրող և խմբագիր: Նա գրել է քնարերգության մի քանի հատորներ, և նրա « Փերիներ » պոեմը շատ հնագիտական է, բայց նա ավելի շատ հայտնի է իր հետմահու հրատարակված օրագրով[1], որում նա արձանագրում է իր աշխույժ հանդիպումները Թենիսոնի, Քարլեյլի և այլ գրողների ու նկարիչների հետ: Նրա կինը ՝ Հելեն Ալինգհեմը, հայտնի ակվարելիստ և նկարչուհի էր[2]:

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ալինգհեմի «Հրաժեշտ Բալլիշ Շենոնին» գրքի լայնաֆորմատ տարբերակը

Ուիլյամ Ալինգհեմը ծնվել է 1824 թվականին Մարտի 19-ին Բալլիշ Շենոնում, Իռլանդիայի հյուսիսում գտնվող Օլստեր Դոնեգոլ կոմսության հարավում գտնվող փոքրիկ քաղաքում: Նա տեղական բանկի կառավարչի որդին էր, ծագումով անգլիացի[3]։ Նրա կրտսեր եղբայրներն ու քույրերը Քեթրինն էին (ծնվել է 1826 թվականին), Ջոնը (ծնվել է 1827 թվականին), Ջեյնը (ծնվել է 1829 թվականին), Էդվարդը (ծնվել է 1831 թվականին և ապրել է ընդամենը մի քանի ամիս) և մեռելածին եղբայրը (ծնվել է 1833 թվականին)։ Մանուկ հասակում Նրա ծնողները երկու անգամ տեղափոխվել են քաղաք, որտեղ տղան վայելում էր գյուղական բնապատկերներն ու այգիները, սովորում էր նկարել ու լսում էր մոր դաշնամուր նվագելը։ Երբ նա ինը տարեկան էր, նրա մայրը մահացավ[4]:

Նա կրթություն է ստացել թագավորական Բելֆաստի ակադեմիական ինստիտուտում մինչև 14 տարեկանը[5], պաշտոն է ստացել իր հայրենի քաղաքի մաքսատանը, և մի քանի նման պաշտոններ Է զբաղեցրել Իռլանդիայում և Անգլիայում մինչև 1870 թվականը[6]։ Այս ժամանակահատվածում տպագրվել են նրա բանաստեղծությունները (1850 թվական, որում ներառված է իր հայտնի «Փերիներ» բանաստեղծությունը) և «Օր ու գիշեր» երգերը (1855 թվականին նկարազարդել է Դանթե Գաբրիել Ռոսեթին և այլոք): (Ռոսետիի նամակները Ալինգեմին (1854-1870)՝ դոկտոր Բիրկբեկ Հիլլի խմբագրությամբ, հրապարակվել են 1897 թվականին)։ «Լորանս Բլումֆիլդը Իռլանդիայում», նրա ամենահավակնոտ, թեև ոչ ամենահաջողված աշխատանքը՝ պատմողական պոեմը, որում նկարագրվում է իռլանդական սոցիալական հարցերը, լույս է տեսել 1864 թվականին[6]։ Նա նաև խմբագրել է «Ոսկե գանձարան» շարքի «Բալլադ» գիրքը 1864 թվականին, «Հիսուն ժամանակակից բանաստեղծություններ»-ը՝ 1865 թվականին:

1870 թվականի ապրիլին Ալինգեմը ազատվեց մաքսային ծառայությունից, տեղափոխվեց Լոնդոն և դարձավ «Ֆրեյզերի ամսագրի» խմբագրի տեղակալ՝ ի վերջո դառնալով խմբագիր Ջեյմս Ֆրուդից հետո 1874 թվականի հունիսին, այն պաշտոնը, որը նա կզբաղեցներ մինչև 1879 թվականը[2]։

1874 թվականի օգոստոսի 22-ին նա ամուսնացավ նկարչուհի Հելեն Փաթերսոնի հետ, ով իրենից քսանչորս տարի փոքր էր։ Նրա կինը թողեց նկարչուհու աշխատանքը և հայտնի դարձավ որպես ակվարելիստ։[6]:

Սկզբում ամուսիններն ապրում էին Լոնդոնում, Տրաֆալգարյան հրապարակում՝ Չելսիում, Ալինգհեմի ընկերոջ՝ Թոմաս Կարլայլի կողքին, և հենց այնտեղ էին ծնվել առաջին երկու երեխաները՝ Ջերալդ Կարլայլը (ծնվել է 1875 թվականի նոյեմբերին) և Եվա Մարգարեթը (ծնվել է 1877 թվականի փետրվարին): 1877 թվականին լույս տեսան Ալինգհեմի երգերը, բանաստեղծությունները և բալլադները։ 1881 թվականին, Կարլայլի մահից հետո, Ալինգհեմները տեղափոխվեցին Սանդհիլս՝ Սուրեյի շրջանի Ուիթլի գյուղի մոտ, որտեղ 1882 թվականին ծնվեց նրանց երրորդ երեխան՝ Հենրի Ուիլյամը։ Այդ ժամանակաշրջանում Ալինգհեմը հրատարակել է «Մայիսյան չար օր»-ը (1883), «Մոշ»-ը (1884) և «Իռլանդական երգեր ու բանաստեղծություններ»-ը (1887)։ 1861 թվականին Իռլանդիայի Դոնեգալ նահանգի Դերիվեղ քաղաքում քառասունյոթ ընտանիքի վտարումներով հայտնի Ջոն Ջորջ Ադերը մեկ գիշերվա ընթացքում 244 տղամարդ, կին և երեխա վտարեց իրենց տներից և թողեց թափառեն ապաստան փնտրող ճանապարհներով, արժանացավ «Սև Ջեք Ադեր» կոչմանը[7], այն էլ դրդեց Ուիլյամ Ալինգհեմին գրել բանաստեղծությունը։ 1888 թվականին Ուիլյամի առողջության վատթարացման պատճառով նրանք վերադարձան մայրաքաղաք՝ Հեմփսթեդ գյուղի բարձունք։ Բայց 1889 թվականին՝ նոյեմբերի 18-ին, Ուիլյամը մահացավ Հեմփսթեդում[8]: Նրա ցանկության համաձայն նրան դիակիզեցին: Նրա մոխիրը խառնվում է հայրենի Բալլիշ Շենոնում գտնվող Սուրբ Աննայի եկեղեցում: Հետմահու Ալինգհեմի «Արձակի հավաքածուներ»-ը լույս է տեսել 1893 թվականին: Ուիլյամ Ալլինգհեմի «Օրագիր» թերթը, որը խմբագրվել է տիկին Հելեն Ալինգհեմի և Դ. Ռադֆորդի կողմից, տպագրվել է 1907 թվականին։ Այն ներառում է Ալինգհեմի հիշողությունները Ալֆրեդ Թենիսոնի, Թոմաս Քարլայիլի և այլ գրողների և նկարիչների մասին:

Գնահատում և ազդեցություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աշխատելով ոչ ցուցադրական մասշտաբով՝ Ալինգհեմը ստեղծել է շատ քնարական և նկարագրական պոեզիա, և նրա լավագույն հատվածները հոգևորապես և տեղական գունազարդումներով լիովին ազգային են[6]: Նրա բանաստեղծությունները պարզ են, թարմ և էլեգանտ: Նրա ամենահայտնի բանաստեղծությունը մնում է նրա վաղ աշխատանքը՝ «Փերիներ»-ը[9]։ Ալինգհեմը զգալի ազդեցություն է ունեցել Յեյթսի վրա[3] , իսկ բանաստեղծ Ջոն Հյուիթը զգաց Ալինգեմի ազդեցությունը և փորձեց վերականգնել իր հեղինակությունը՝ խմբագրելով և գրելով Ուիլյամ Ալինգհեմի բանաստեղծությունների նախաբանը: Ալինգեմի «Սոխակի հովիտ» (1862) պոեզիայի ընդարձակ անթոլոգիան ոգեշնչել է Ուոլթեր դե լա Մարայի «Արի այստեղ» (1923) ժողովածուին։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ William Allingham: a Diary; edited by H. Allingham and D. Radford (1907 and reprints)
  2. ↑ 2,0 2,1 I. Ousby ed., The Cambridge Guide to Literature in English (1995) p. 18
  3. ↑ 3,0 3,1 D. Daiches ed., The Penguin Companion to Literature 1 (1971) p. 19
  4. ↑ H. Allingham and D. Radford (eds), William Allingham, A Diary (1907)
  5. ↑ Robb, John (1913). The Book of the Royal Belfast Academical Institution. Belfast: McCaw, Stevenson & Orr. էջ 170.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3  One or more of the preceding sentences incorporates text from a publication now in the public domain: Chisholm, Hugh, ed. (1911). «Allingham, William». Encyclopædia Britannica (անգլերեն). Vol. 1 (11th ed.). Cambridge University Press. էջ 696.
  7. ↑ «Derryveagh Evictions – 'Black Jack Adair». Ireland Calling (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2020-12-27-ին.
  8. ↑ «John George Adair». irishevents4u.com. Վերցված է 2020-12-27-ին.
  9. ↑ The Fairies, multimedia eBook.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • M. McClure, 'Biographical Note: the Allinghams of Ballyshannon', in Donegal Annual; 52 (2000), p. 87–89
  • M. S. Lasner, 'William Allingham. Some Uncollected Authors LVI Part 1 (2)', in Book Collector; 39 (1991 summer, autumn), p. 174–204 and 321–349
  • S. A. Husni, William Allingham An Annotated Bibliography (1989)
  • A. Warner, 'William Allingham Bibliographical Survey', in Irish Book Lore; 2 (1976), p. 303–307
  • P. M. England, 'The Poetry of William Allingham' [M.A. thesis, Birmingham University] (1976)
  • A. Warner, William Allingham (1975)
  • H. Shields, 'William Allingham and folk song', in Hermathena; 117 (1974), p. 23–36
  • A. Warner, William Allingham An Introduction (1971)
  • W.I.P. McDonough, 'The Life and Work of William Allingham' [PhD thesis, Trinity College, Dublin] (1952)
  • P.S. O'Hegarty, 'A Bibliography of William Allingham', in Dublin Magazine (1945 Jan–Mar and July–September)
  • J. L. Donaghy, 'William Allingham', in Dublin Magazine; 20:2 (1945), p. 34–38
  • H. Knopf, 'William Allingham und seine Dichtung im Lichte der irischen Freheitsbewegung' [Dissertation] (1928. Biel)
  • Letters to William Allingham, ed. H. Allingham (1911)
  • William Allingham, William Allingham A Diary, ed. H. Allingham and D. Radford (1907)
  • D. G. Rossetti, The Letters of Dante Gabriel Rossetti to William Allingham 1854–1870, ed. G.B.N. Hill (1897)

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Marina_Movsisyan/Ավազարկղ1&oldid=7712254» էջից