Մասնակից:Maria Petrosyan/Ավազարկղ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Ավանգարդ 1 (անգլ.՝ Vanguard 1) (Այլ կերպ՝ 1958-Բետա 2) Ամերիկյան արբանյակը, որը դարձավ Երկրի չորրորդ արհեստական արբանյակը։ Երկրի շուրջ պտտվող արբանյակը, որը հաջողությամբ արձակվել է տիեզերք (Սպուտնիկ 1-ից, Սպուտնիկ 2-ից և Explorer 1-ից հետո): Ավանգարդ 1-ն առաջին արբանյակն էր, որն ուներ արևային էներգիա։ Չնայած արբանյակի հետ կապը կորել է 1964 թվականին, այն մնում է ամենահին մարդածին առարկան, որը դեռևս գտնվում է ուղեծրում, ինչպես նաև դրա խթանման փուլը:

Ավանգարդ 1-ը նախագծված էր փորձարկելու եռաստիճան հրթիռի արձակման հնարավորությունները որպես Ավանգարդ նախագծի մաս, ինչպես նաև տիեզերական միջավայրի ազդեցությունը արբանյակի և դրա համակարգերի վրա ցածր երկրային ուղեծրում: Այն նաև օգտագործվել է ուղեծրի վերլուծության միջոցով գեոդեզիական չափումներ ստանալու համար: Ավանգարդ 1-ը Խորհրդային Միության վարչապետ Նիկիտա Խրուշչովի կողմից նկարագրվել է որպես «գրեյպֆրուտի ուղեկից»։

Պարզ տվյալներ
Անուն Առաքելության տեսակը Հարվարդի անվանումը Առաքելության տևողությունը Տիեզերանավ Գործարկման զանգված Չափերը Գործարկման ամսաթիվը
Ավանգարդ փորձնական մեքենա չորս Երկրագիտություն 1958-Beta 2[1] 90 օր (նախատեսված)

~ 2200 օր (հասավ) || Ավանգարդ 1 || 1,46 կգ (3,2 ֆունտ) || 16,5 սմ (6,5 դյույմ) տրամագիծ || 17 մարտի 1958, 12:15:41 GMT

Դիզայնը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տիեզերանավը կշռում է 1,47 կգ (3,2 ֆունտ): Ալյումինե գունդ Տրամագիծը 16 սմ (6,3 դյույմ): Այն պարունակում է 10 մՎտ, 108 ՄՀց հաղորդիչ, որը սնուցվում է սնդիկի մարտկոցով և 5 մՎտ, 108,03 ՄՀց [6] հաղորդիչ, որը սնուցվում էր արբանյակի մարմնի վրա տեղադրված վեց արևային մարտկոցներով։ Գնդից դուրս են ցցված վեց կարճ ալեհավաքներ։ Հաղորդիչները հիմնականում օգտագործվում էին ինժեներական և հետևելու տվյալների համար, բայց նաև օգտագործվում էին արբանյակային և վերգետնյա կայանների միջև ընդհանուր էլեկտրոնային բովանդակությունը որոշելու համար:

Առաքելություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1958 թվականի մարտի 17-ին եռաստիճան մեկնարկային մեքենան արձակեց Ավանգարդը էլիպսաձեւ ուղեծրի մեջ՝ 654 x 3969 կիլոմետր 134,2 րոպե: թեքված է 34,25 °: Ուղեծրի տևողության նախնական գնահատականները 2000 տարի էին, բայց պարզվեց, որ արևի ճառագայթման ճնշումը և մթնոլորտային դիմադրությունը արեգակնային ակտիվության բարձր մակարդակի ժամանակ զգալի խանգարումներ են ունեցել արբանյակի ծայրամասային բարձրության վրա, ինչը հանգեցրել է նրա սպասվող կյանքի զգալի կրճատմանը մինչև մոտ 240 տարի:Ավանգարդ-1-ը գրեթե յոթ տարի է, ինչ փոխանցել է իր ազդանշանները Երկրի ուղեծրում։

Առաքելությունից հետո[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1964 թվականին իր գիտական առաքելության ավարտից հետո Ավանգարդ 1-ը դարձավ լքված օբյեկտ, ճիշտ այնպես, ինչպես արբանյակը արձակելու համար օգտագործված հրթիռի վերին աստիճանը 1958 թվականին Ավանգարդ 1-ը ուղեծրում տեղադրելու ավարտից հետո: Քանի դեռ այլ բան նշված չէ, երկու օբյեկտներն էլ մնում են ուղեծրում: Ակնկալվում էր, որ Ավանգարդ 1-ը կմնա բարձրության վրա մինչև 2000 տարի, բայց արևի ճառագայթման ճնշումը և մթնոլորտային դիմադրության խանգարումները արեգակնային բարձր ակտիվության ժամանակաշրջաններում ազդել են նրա ծայրամասի վրա, և ներկայումս սպասվում է, որ Ավանգարդ 1-ը կմնա մթնոլորտում մոտ 240 տարի[2] [3]

  1. https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1958-002B. {{cite web}}: Missing or empty |title= (օգնություն)
  2. https://www.heavens-above.com/SatInfo.aspx?satid=5. {{cite web}}: Missing or empty |title= (օգնություն)
  3. https://www.heavens-above.com/SatInfo.aspx?satid=16. {{cite web}}: Missing or empty |title= (օգնություն)