Մասնակից:Esmulik/Ավազարկղ

Esmulik/Ավազարկղ

Պոլ Աբրահամ Դյուկա (ֆր.՝ Paul Abraham Dukas, 1 հոկտեմբերի, 1865 թվական, Փարիզ - մայիսի 17, 1935 թվական, Փարիզ), ֆրանսիացի կոմպոզիտոր, երաժշտական քննադատ և մանկավարժ:

Կենսագրություն

Դյուկան ծնվել է ֆրանս-հրեական ընտանիքում, մանկությունից սովորել է դաշնամուր նվագել, ստեղծագործել սկսել է 14 տարեկանից: Սովորել է Փարիզի կոնսերվատորիայում Թեոդոր Դյուբուայի և Էռնեստ Գիրոյի մոտ: Դյուկայի առաջին մեծ ստեղծագործությունները դարձան 1883 թվականին գրված երկու ուվերտյուրաները (երաժշտական երկերը): «Հռոմեական մրցանակ» ստանալու մի քանի անհաջող փորձերից հետո երիտասարդ երաժիշտը որոշեց հեռանալ կոնսերվատորիայից և ավարտել կոմպոզիտորի կարիերան, զբաղվել երաժշտական քննադատությամբ: Բանակում ծառայելուց հետո Դյուկան, այնուամենայնիվ, վերադարձավ ստեղծագործելուն և վերսկսեց սովորել երաժշտության տեսություն:

Դյուկայի հաջողությունը սկսվեց 1892 թվականին, երբ Փարիզում կատարվեց նրա «Պոլիեվկտ» ուվերտյուրան, այդ ժամանակ նաև տպագրվում են նրա առաջին քննադատական հոդվածները: 1890-ական թվականների այլ հայտնի ստեղծագործություններն են C-dur սիմֆոնիան և «Կախարդի աշակերտը» սկերցոն, որը գրվել էր Գյոթեի համանուն բալլադի մոտիվներով և դարձել էր կոմպոզիտորի ամենահայտնի ստեղծագործությունը: Երկու աշխատանքներում էլ վառ արտահայտվել էին Դյուկայի կոմպոզիտորական հմտությունները, նրա կենդանի, օրիգինալ գործիքավորումը և յուրօրինակ ոճը: Չնայած իր ստեղծագործությունների հաջողությանը Դյուկան շատ քննադատորեն էր վերաբերվում դրանց և ոչնչացնում էր ձեռագրերը, որի պատճառով այդ ժամանակների նրա աշխատանքներից շատերը չեն պահպանվել:
20-րդ դարի սկզբին Դյուկան անդրադարձավ խոշոր բեմական աշխատանքներին՝ «Արիաննա և Կապույտ Մորուք» օպերային (Մ.Մետերլինկ,1907) և «Փերի» բալետին, որը գրվել էր հայտնի բալերինա Նատալյա Տրուխանովայի համար և առաջին անգամ բեմադրվել է 1912 թվականին: Երաժշտագետ Յու. Կրեմլյովը նշելով Դեբյուսիի ազդեցությունը «Արիաննա և Կապույտ Մորուք» օպերայի վրա գրել է.

В дальнейшем музыкант переключился на преподавательскую и критическую работу и больше не сочинил ни одного крупного произведения, а все существовавшие наброски уничтожил.

С начала 1920-х годов Дюка занимался проблемами музыкального образования во французских провинциях, а в 1928 году получил место профессора класса композиции в Парижской консерватории. Среди его учеников — Оливье Мессиан, Хоакин Родриго, Морис Дюрюфле и многие другие известные впоследствии композиторы. Дюка умер в Париже, похоронен на кладбище Пер-Лашез.

Во Франции издательством Фаярд (Fayard) в 2007 году была издана книга «Поль Дюка» («Paul Dukas»), написанная французскими музыковедами Симоном-Пьером Перре (Simon-Pierre Perret) и Мари-Лор Раго (Marie-Laure Ragot) и посвященная жизни и творчеству композитора.

Գրականություն

• Bénédicte Palaux-Simonnet, Paul Dukas, Genève, Éditions Papillon, 2001
• Simon-Pierre Perret et Marie-Laure Ragot, Paul Dukas, Paris, Fayard, 2007

Հղումներ

• Поль Дюка(անգլ.) Allmusic կայքում