Մասնակից:Սարգսյան Լիա/Ավազարկղ

Կոնստանտին Արգետոյանու (ռումիներեն՝ Constantin Argetoianu, ), ռումինացի իրավաբան, բժիշկ, հուշագիր, քաղաքական և պետական գործիչ, Ռումինիայի վարչապետ (սեպտեմբերի 28 - նոյեմբերի 24, 1939), Ռումինիայի արտաքին գործերի նախարար (1931-1932), Ռումինիայի ֆինանսների նախարար (1920, 1931-1932), Ռումինիայի ներքին գործերի նախարար ( 1931 - 1932 ), Ռումինիայի գյուղատնտեսության նախարար ( 1927 - 1928 )։ Ռումինիայի Սենատի նախագահ (1939թ. հունիսի 15-1940թ. սեպտեմբերի 5): Ռումինիայի միջպատերազմյան շրջանի ամենահայտնի գործիչներից մեկը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եղել է Բոյարների ընտանիքի ներկայացուցիչ, գեներալ Իոն Արգետոյանուի որդին է։ Ավարտել է Փարիզի համալսարանի իրավագիտության և բժշկության ֆակուլտետը։ Բուխարեստի ֆոնդային բորսայում եղել է հաջողակ գործարար և խոշոր հողատեր^[1]։

1897 թվականից ընդգրկվել է դիվանագիտական ծառայության մեջ։ Աշխատել է Ստամբուլում, Հռոմում, Վիեննայում, Փարիզում գտնվող Ռումինիայի դեսպանատներում։ Մասնակցել է Երկրորդ Բալկանյան պատերազմին, ծառայել է որպես ռազմական բժիշկ, ունեցել է կապիտանի կոչումով։ Ծառայության ընթացքում հիվանդացել է խոլերայով^[2]։

Քաղաքական կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եղել է Մասոն^[3]։ Իր քաղաքական կարիերան սկսել է 1914 թվականին և ընտրվել Ռումինիայի Սենատի պատգամավոր Պահպանողական կուսակցությունից։ 1918 թվականին Ալեքսանդր Ավերեսկուի կառավարությունում ստանձնել է արդարադատության նախարարի պաշտոնը։ Նույն թվականին անդամագրվել է Ժողովրդական կուսակցությանը՝ Ա.Ավերեսկուի գլխավորությամբ^[4]։

1918 թվակաանին նա ղեկավարել է ռումինական պատվիրակությունը Բուխարեստի խաղաղության պայմանագրի կարգավորման նախնական բանակցություններում, որը նախորդել է Բուխարեստի պայմանագրի կնքմանը։

1920 թվականին Ա.Ավերեսկուի կառավարությունում նշանակվել է ֆինանսների նախարար։ Նա հայտնի է եղել իր հակակոմունիստական դիրքորոշմամբ. ձերբակալել է Ռումինիայի սոցիալիստական կուսակցության այն անդամներին, որոնք 1921 թվականի մայիսին իրենց կուսակցության համագումարում սատարել են մարքսիստական պլատֆորմին և քվեարկել սոցիալիստական և կոմունիստական խմբակցությունների միավորման օգտին։ Բոլոր ձերբակալվածները քրեական պատասխանատվության են ենթարկվել։

1931 թվականից Նիկոլայ Իորգայի կառավարությունում եղել է Ներքին գործերի և Ֆինանսների նախարար։ 1932 թվականին կառավարությունը վստահության քվե չի ստացել և նա հեռացել է կառավարությունից։ Կառավարությունից հեռանալուց հետո Արգետոյանուն ստեղծել է իր փոքր կուսակցությունը՝ Ագրարային ասոցիացիան (Uniunea Agrar)՝ որոշելով սերտորեն համագործակցել թագավորական արքունիքի հետ։ 1939 թվականի սեպտեմբերի 28-ին նա ստանձնել է վարչապետի պաշտոնը, որը զբաղեցրել է երկու ամիս։ 1938 թվականին նա եղել է «Ազգային վերածննդի ճակատ» քաղաքական կուսակցության կազմակերպիչներից մեկը՝ աջակցելու Կարոլ II թագավորի քաղաքականությանը^[5]։

Յոն Անտոնեսկուի ռեժիմի օրոք Արգետոյանուն լքել է Ռումինիան և բնակություն հաստատել Շվեյցարիայում։ 1946 թվականին վերադարձել է երկիր և փորձել միջնորդի դերում հանդես գալ ռումինական կոմունիստների և Ազգային գյուղացիական կուսակցության միջև։ Այդ միջոցառումների անարդյունավետությունը նրան ստիպել է ստեղծել սեփական քաղաքական բազան։ 1947 թվականի հունվարին իր համախոհների հետ հիմնել է միություն (Uniunea Naţională Muncă şi Refacere), որը շուտով փլուզվել է^[3]։

1948 թվականին հիվանդության պատճառով հրաժարական է տվել։ 1950 թվականի մայիսի 6-ին նա ձերբակալվել է Սեկուրիտատե գործադիր իշխանության մարմնի աշխատակիցների կողմից։ Նա բանտարկվել է առանց դատավարության և մահացել է բանտում անհասկանալի հանգամանքներում։ 1999 թվականին արդարացվել է։

Կյանքի մեծ մասը գրել է հուշեր, 1938 թվականին հրատարակել է «Անցյալի հետքերով. Ճանապարհորդություն դեպի Եգիպտոս» աշխատությունը։ 1990-ական թվականներին լույս է տեսել նրա հուշերի 11 հատորները, որոնցում տեղ են գտել նրա ապրած դարաշրջանի հասարա-քաղաքական իրողությունները։