Մասնակից:Ջուլիետա Սարիբեկյան/Ավազարկղ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սխտոր մանրացված է սխտորի մամլիչով
Շատ սխտորի մամլիչներ ունեն նաև սարք՝ բութ քորոցների համապատասխան ցանցով՝ անցքերը մաքրելու համար:

Սխտոր ճզմիչ, հայտնի է նաև որպես սխտոր ջարդիչ, խոհանոցային գործիք է սխտորի մեխակները արդյունավետորեն ճզմելու համար՝ դրանք ստիպելով անցնել փոքր անցքերի ցանցով, սովորաբար ինչ-որ տեսակի մխոցով: Շատ սխտորի մամլիչներ ունեն նաև սարք՝ բութ քորոցների համապատասխան ցանցով՝ անցքերը մաքրելու համար:

Ընդհանուր առմամբ, սխտորի մամլիչի գյուտարարը Կարլ Զիսեթն է (1907–1988) շվեյցարական խոհանոցային պարագաների Zyliss ընկերության հիմնադիրը[1][2]:

Սխտորի մամլիչները հարմար այլընտրանք են սխտորը դանակով մանրացնելուն, հատկապես այն պատճառով, որ մի պճեղ սխտորը կարելի է անցկացնել ամուր մամլիչով առանց նույնիսկ կեղևը հանելու: Կեղևը մնում է ճնշման տակ, մինչ սխտորը դուրս է մղվում: Որոշ աղբյուրներ[3] նաև պնդում են, որ կեղևով ջարդելը հեշտացնում է մամլիչի մաքրման աշխատանքները։

Շատ աղբյուրներ համարում են, որ ճզմիչով տրորված սխտորը տարբերվում է աղացած սխտորից, քանի որ սխտորի ուժեղ համային միացություններն ավելի շատ են ազատվում: Որոշ աղբյուրներ նախընտրում են սեղմված սխտորի համը: Հում մթերքների խոհարար Ռենե Անդերկոֆլերն ասում է, որ «սխտորի լավ ճզմումը սխտորի հետ գործ ունենալը մաքուր հաճույք է դարձնում: Սեղմված սխտորն ավելի թեթև, ավելի նուրբ համ ունի, քան աղացած սխտորը, քանի որ այն բացառում է կենտրոնական դառը ցողունը[4]»։ Cook's Illustrated ամսագրում ասվում է, որ «սխտորի լավ մամլիչը կարող է ավելի նուրբ և հավասարապես կոտրել մեխակները, քան սովորական խոհարարը դանակով, ինչը նշանակում է, որ սխտորի համը ավելի լավ է բաշխվում ցանկացած ճաշատեսակի մեջ»[5]։

Մյուս կողմից, որոշ խոհարարներ ասում են, որ ջարդիչով ճզմված սխտորն ավելի ցածր համ ունի սխտորի այլ ձևերի համեմատ: Օրինակ, շեֆ խոհարար Էնթոնի Բուրդենը սխտորի մամլիչներն անվանեց «զզվելի» և խորհուրդ տվեց «մի՛ դրեք այն ջարդիչի մեջ: Ես չգիտեմ, թե ինչ է այդ անպետքությունը, որը ճզմվելով թափվում է այդ իրերի ծայրից, բայց դա սխտոր չէ[6]։ Խոհարարության մասին գրող Էլիզաբեթ Դեյվիդը գրել է էսսե «Սխտորի մամլիչները բացարձակապես անօգուտ են» վերնագրով[7]։ Ալթոն Բրաունը (հայտնի է մեկանգամյա խոհանոցային գործիքների հանդեպ իր հակակրանքով) սխտորի մամլիչներն անվանել է «անպետք» և առանց գոյության պատճառի[8]։

Cook's Illustrated-ում թվարկված են սխտորի մամլիչի որոշ լրացուցիչ կիրառություններ, ինչպիսիք են այլ մանր իրերի ջարդումը (ներառյալ ձիթապտուղը, կապարը, անձրուկը, կոճապղպեղը և պահածոյացված չիպոտիլները) կամ փոքր քանակությամբ սոխի կամ սխտորուկի հյութի սեղմումը[5]։

Հավաքածու[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ենթադրվում է, որ եզակի սխտորի մամլիչների ամենամեծ հավաքածուն պատկանում է Ստոկհոլմում գտնվող Tord Elfwendahl-ին, ով 1979 թվականից ի վեր հավաքել է ավելի քան 1200 եզակի սխտոր մամլիչներ[9]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Mueller Science: 500 Schweizer Primeurs, Schweizer Erfindungen und Schweizer Entdeckungen ; retrieved 14 August 2012.
  2. «Zylyss».
  3. For example, the Epicurious Food Dictionary Արխիվացված 2006-07-14 Wayback Machine
  4. Underkoffler, Renée (2004). Living Cuisine: The Art and Spirit of Raw Foods. Avery. ISBN 1-58333-171-9. p. 179.
  5. 5,0 5,1 Wu, Sandra. "Notes from Readers", Cook's Illustrated, Sept. & Oct. 2006 p. 3.
  6. Bourdain, Anthony (2001). Kitchen Confidential. HarperCollins. ISBN 0-06-093491-3. p. 81.
  7. David, Elizabeth (2000). Is There a Nutmeg in the House?. Viking. ISBN 0-670-03033-3. p. 51.
  8. Rothman, Wilson (27 August 2009). «Alton Brown: Kitchen Gadget Judgment Calls - Yea or Nay?». Gizmodo.com. Արխիվացված է օրիգինալից 16 September 2017-ին. Վերցված է 11 June 2018-ին.
  9. «The Garlic Press Collector». www.garlicpress.org. Վերցված է 24 April 2023-ին.