Մաունթինմեններ
Մաունթինմեններ, լեռնցիներ, սարերի մարդիկ (անգլ.՝ Mountain men), որսորդներ, ովքեր 19-րդ դարում, ԱՄՆ Վայրի արևմուտքում հայտնված առաջին եկվորներն են, որոնք ձգտել են դեպի Ժայռոտ լեռներ՝ թանկարժեք մորթու փնտրտուքով։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Առաջին մաունթինմենները հայտնվել են Ժայռոտ լեռներում Մերիուեզեր Լյուիսի և Ուիլյամ Քլարկի հաջող արշավախմբից հետո։ Լյուիսն ու Քլարկը ողջ արշավի ընթացքում լրացրել են օրագրեր, գծել քարտեզներ, էսքիզներ ու գրառումներ կատարել իրենց նավարկած գետերի և ճանապարհին հանդիպած մարդկանց մասին։
1820-1840 թվականներին՝ կուղբի մորթու առևտրի ամենածաղկուն ժամանակահատվածում, մոտ 3000 մաունթինմեն կար։ Որսորդների մեծ մասը աշխատել են մորթեղենի ընկերությունների համար, ինչպիսիք են Ամերիկյան մորթյա ընկերությունը և Ժայռոտ լեռների մորթիների ընկերությունը, բայց եղել են նաև այսպես կոչված անկախ որսորդներ։ Մաունթինմենների ամենամյա հավաքը կոչվել է ժամադրություն։ Դա յուրօրինակ տոնավաճառ էր որսորդների համար, որտեղ նրանք վաճառել են մորթեղեն և գնել այն ամենը, ինչն անհրաժեշտ էր։
Մաունթինմեններն օժանդակել են Արևմուտքի հեռավոր ու դժվարամատչելի շրջանների բնակեցմանը։ Ու երբ կուղբի մորթու առևտուրն անկում է ապրել, մաունթինմենների մեծ մասը վերադարձել է իր նախկին քաղաքակիրթ կյանքին, և միայն քչերն են շարունակել վարել նախկին կյանքը Ժայռոտ լեռների շրջանում։ Նրանցից ոմանք ծառայել են որպես ուղեկցորդներ և ուղեկցել են առաջին ներգաղթյալների քարավաններին՝ Օրեգոնի արահետով դեպի Արևմուտք[1]։ Մյուսները առևտրի կետեր են հիմնել ներգաղթյալների գաղթի ճանապարհին կամ վարձվել են որպես սկաուտներ ԱՄՆ-ի բանակի համար։
Նշանավոր ներկայացուցիչներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ջոն Քոլթեր (1774—1812)
- Հյու Գլասս (1783—1833)
- Ջեդեդայա Սմիթ (1799—1831)
- Թոմաս Ֆիցպատրիկ (1799—1854)
- Ջիմ Բրիջեր (1804—<1881)
- Քիտ Քարսոն (1809—/>1868)[2]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Mackie, Richard Somerset Trading Beyond the Mountains: The British Fur Trade on the Pacific 1793-1843. — Vancouver: University of British Columbia (UBC) Press, 1997. — С. 107—111. — ISBN 0-7748-0613-3
- ↑ «PBS.org». PBS.org. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Gowans, Fred. Rocky Mountain Rendezvous: A History of The Fur Trade 1825–1840. — Layton, Utah: Gibbs M. Smith, 2005. — ISBN 1586857568
- Morgan, Dale L. Jedediah Smith and the Opening of the American West. — Bison Books, University of Nebraska Press, 1964. — ISBN 0803251386
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Mountain Men and the Fur Trade: Sources of the History of the Fur Trade of the Rocky Mountain West
- Mountain Men: Pathfinders of the West 1810-1860
- Mountain Men Արխիվացված 2007-08-19 Wayback Machine
- Mountain men of the Gila
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մաունթինմեններ» հոդվածին։ |
|
