ՄԱԿ-ի մոնիտորինգի առաքելությունը Ուկրաինայում մարդու իրավունքների վերաբերյալ
ՄԱԿ-ի մոնիտորինգի առաքելությունը Ուկրաինայում մարդու իրավունքների վերաբերյալ կամ ՈՒՄԻՄՄ, ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարի կողմից Ուկրաինայում 2014 թվականին ստեղծված Մարդու իրավունքների դիտորդների խումբ[1]։
Ստեղծում և նպատակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ուկրաինայում Մարդու իրավունքների վերաբերյալ ՄԱԿ-ի դիտորդական առաքելությունը ստեղծվել է 2014 թվականին՝ Ուկրաինայում Մարդու իրավունքների մոնիտորինգի և պաշտպանության նպատակով, մասնավորապես՝ Արժանապատվության հեղափոխության իրադարձությունների համար «պատասխանատվություն փնտրելու» և Դոնբասի և Ղրիմի այն մասերի մոնիտորինգի համար, որոնք գրավվել են ռուսական զորքերի կողմից 2014 թվականին Դոնբասում պատերազմի սկսվելուց ի վեր և Ռուսաստանի Դաշնության կողմից Ղրիմի բռնակցումը[1]։
Ուղեցույց, մեթոդներ և կառուցվածք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
ՈՒՄԻՄՄ-ն գլխավորում էր Ֆիոնա Ֆրեյզերը 2016 թվականին[2], իսկ Մաթիլդա Բոգները՝ 2022 թվականի մարտին[3]։ Այն ուներ 57 աշխատակից 2020 թվականին[1], իսկ 2022 թվականի մարտին՝ 60։
ՈՒՄԻՄՄ-ի մոնիտորինգը հիմնված է մարդու իրավունքների խախտումների մասին պնդող մարդկանց առաջին ձեռքի վկայությունների վրա։ ՈՒՄԻՄՄ-ն կապ է հաստատել նաև անվտանգության ծառայությունների հետ՝ ենթադրյալ խախտումների վերաբերյալ[2]։
Գործողություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2016 թվականին ՈՒՄԻՄՄ-ն զբաղվում էր այն հարցերով, որոնք ներառում էին հինգ մարդու գործեր, որոնք, ըստ երևույթին, պահվում էին Խարկովի գաղտնի բանտերում Ուկրաինայի անվտանգության ծառայության (ՈՒԱԾ) կողմից, ինչպես նաև իրավական պաշտպանություն էր տրամադրում մարդու իրավունքների խախտումների զոհերին։ ՈՒՄԻՄՄ-ն մինչև 2016 թվականի դեկտեմբերը կալանքի տակ պահելու վայրեր մուտք չի ստացել Դոնբասի՝ ռուսական զորքերի կողմից օկուպացված զորամասերում[2]։
2016-ի դեկտեմբերին Ֆրեյզերը, որն այն ժամանակ ՈՒՄԻՄՄ-ի ղեկավարն էր, հայտարարել էր, որ քաղաքացիական հասարակության աջակցությունը զգալի դեր է խաղացել նախորդ երկուսուկես տարվա ընթացքում ներքին տեղահանված անձանց օգնության տրամադրման գործում[2]։
2022 թվականի մարտի 30-ին ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների գերագույն հանձնակատար Միշել Բաչելետը հայտարարել է, որ ՈՒՄԻՄՄ-ն Ուկրաինայում ունի մարդու իրավունքների 60 դիտորդ։ ՈՒՄԻՄՄ-ն արձանագրել է 24 «վստահելի պնդումներ» Ռուսաստանի կողմից կասետային զինամթերքի կիրառման և 2022 թվականին Ուկրաինա Ռուսաստանի ներխուժման ժամանակ բժշկական հաստատությունների վնասման 77 դեպք։ Բաչելետը հայտարարել է. «քաղաքացիական օբյեկտների զանգվածային ոչնչացումը և քաղաքացիական բնակչության շրջանում մեծ թվով զոհեր համոզիչ կերպով ցույց են տալիս, որ սահմանազատման, համաչափության և նախազգուշական հիմնարար սկզբունքները բավարար չափով չեն պահպանվել»[3]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 «UN Human Rights in Ukraine». Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights. 2020. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 25-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 31-ին.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 «The UN Human Rights Monitoring Mission In Ukraine, Explained». Hromadske. 2016 թ․ դեկտեմբերի 22. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 30-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 31-ին.
- ↑ 3,0 3,1 «Russia may be committing war crimes in Ukraine, UN human rights chief says». The Guardian. 2022 թ․ մարտի 30. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 30-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 30-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «МОНИТОРИНГОВАЯ МИССИЯ ООН ПО ПРАВАМ ЧЕЛОВЕКА В УКРАИНЕ». news.un.org (ռուսերեն). Новости ООН. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 6-ին.